'Evvel Zaman Ýçinde Ýzmir'
16 Haziran 2009 13:46 / 4233 kez okundu!
Yaþadýðýmýz þehri ne kadar tanýyoruz? Þehrimizin tarihini, dokusunu, mimarisini tanýmak için neler yapýyoruz?
Kitaplýðýma baktýðýmda ya da kitabevlerini gezdiðimde Ýzmir ile ilgili bir kaynak arayacak olsam beþ on yýl öncesine kadar Ýzmir tarihini anlatan yeteri kadar kitap bulamazdým.
Bir dönem rahmetli Ahmet Priþtina bu konuda çalýþmalar yapmýþ/yaptýrmýþ. Bu çalýþmalar sayesinde yanlýþ hatýrlamýyorsam kýrk küsur kitap þehrimize kazandýrýlmýþ. Bu kitaplar onun ölümünden sonra ise ilgisizlikten yok olmaya yüz tutmuþ halde. Bazý kitaplarýn ise artýk baskýsý yok.
Bu kitaplarýn yanýnda ayrýca hazýrlanan “Ýzmir Kent Kültürü Dergisi” uzun soluklu olamamýþ; mart 2003 6.sayý ile derginin basýmý bitirilmiþ.
“Kentin Belleðine Yolculuk” misyonu ile yola çýkýlarak hazýrlanan kitaplar ise yolculuk tamamlanamadan 48 veya 49. kitapta son buldu sanýrým. Sanýrým diyorum çünkü onlarý eskisi gibi kitabevlerinde göremez oldum.
Bu kitaplar kimler tarafýndan hazýrlanmýþtý? Hepsi konusunda uzman yazarlardan oluþuyordu. Ekrem Akurgal, Gürhan Tümer, Erkan Serçe, Fikret Yýlmaz, Ýlhan Pýnar, Emel Kayýn, vb… Burada hepsinin isimlerini sayamayacaðým, bu þehrin tarihine, yapýsýna, dokusuna, gönül vermiþ herkes bu yapý altýnda toplanmýþtý…
Ýzmir üzerine benim en çok beðendiðim kitaplardan biri de Yapý Kredi Yayýnlarý’ndan çýkan “Üç Ýzmir” kitabý; ne yazýk ki bu kitabýn da tekrar baskýsý yapýlmadý.
“Küllerinden Doðan Þehir Ýzmir” kitabý ise tüm tarihi ile küllerin altýnda kalmýþtý tekrar.
Kitapçý raflarýnda Ýstanbul ile ilgili kitaplarýn raflara sýðmadýðýný, Ýzmir ile ilgili kitaplarýn ise bir raf bile oluþturmadýðýný görmek açýkçasý bir Ýzmirli olarak üzüyor beni. Oysa biliyorum ve görüyorum ki; Ýzmir’e gönül veren insanlar var ve tarihimizi yaþatmaya ve ayakta tutmaya çalýþýyorlar.
Birkaç ay önce her Ýzmirlinin evinde muhakkak olmasý gereken bir kitap keþfettim: “Cama Yazýlan Tarih”. Ýzmir Ticaret Odasý’nýn bastýðý bu kitabý hazýrlayan Fikret Yýlmaz’dan rica ettim, bana bir tane temin etti.
.jpg)
Bir süre önce ise Ýzmir Ticaret Odasý’nýn bastýðý yeni bir kitapla tanýþtým: “Evvel Zaman Ýçinde Ýzmir”. Uður Göktaþ'ýn Koleksiyonundan oluþan bu kitabý Uður Yeðin hazýrlamýþ. Hep merak ettiðim Ýzmir’in eski fotoðraflarý “Küllerinden Doðan Þehir Ýzmir” kitabý gibi beni çok mutlu etmiþti. Yaþadýðýmýz þehrin eski dokusunu, tarihini bizler sadece fotoðraflarda görebiliyoruz ne yazýk ki. Oysa tozlanmýþ kütüphanelerin içindeki kitaplarýn arasýnda unutulmaya yüz tutmuþ bu fotoðraflar baþka bir kitabýn içinde tekrar hayat buluyordu.
Kitaptaki fotoðraflar/kartpostallar þu bölümlerden oluþuyor: Ýnsan manzaralarý, Eski meslekler, Renkli yapýlar, Gündelik hayatýn renkleri, Bir Ýzmir bir rýhtým, Semtlerde dolaþma, Ýzmir civarý, Kartpostallarda fantezi.
Kitap Ýngilizce ve Türkçe hazýrlanmýþ. Ýnsan manzaralarý bölümünde Ýzmir’de yaþamýþ çeþitli etnik gruplar ve deðiþik özellikler arz eden insanlarý bulmak mümkün. Eski meslekler bölümünde baþta seyyar satýcýlar olmak üzere (limonatacý, kahveci) artýk göremediðimiz ve kaybolmuþ ya da kaybolmaya yüz tutmuþ meslekleri görmek mümkün. Renkli yapýlarda günümüze kadar gelememiþ dini yapýlar, hastaneler, okullar yer alýyor.
Kitabý burada baþtan sona anlatmak doðru olmaz bence, en yakýn kitapçýya gidip bu kitabý incelemenizi öneririm.
Küllerinden doðan yaþadýðýmýz þehir Ýzmir’in tarihinin küllerin altýnda kalmamasý dileðiyle…
Murat Þahin
16.06.2009
Editörün notu: Evvel Zaman Ýçinde Ýzmir kitabýný Ýletiþim Kitabevi / Alsancak – Kabile Kitabevi / Konak temin edebilirsiniz. Fiyatý: 175.00 TL.
