HARÝÇTEN GAZEL/ TÜRKÝYE'NÝN AFRÝKA'DAKÝ BAÞARISININ SIRRI?
15 Nisan 2021 18:31 / 1165 kez okundu!
"Fransa’nýn Afrika’daki imajý her geçen yýl kötüye gidiyor. Türkiye ise hýzla yükseliyor. Peki Türkiye’nin Afrika’daki baþarýsýnýn sýrrý nedir? Çevirisi yapýlan analizde; “Yaklaþýk 20 yýlda elde edilen bu baþarý, aktif bir diplomatik atýlým, siyasi ve ekonomik iliþkilerde eþitlik ve sömürgeci bir yaklaþým yerine insani yardýma yapýlan güçlü vurgudan kaynaklanmaktadýr” ifadeleri kullanýldý."
***
HARÝÇTEN GAZEL/ TÜRKÝYE’NÝN AFRÝKA’DAKÝ BAÞARISININ SIRRI?
ABD Medyasýnda “Türkiye’nin Afrika’daki baþarýsýnýn sýrrý nedir?” baþlýklý bir analiz yayýmlandý. Analizde Fransa’nýn Afrika’daki sömürgeci yapýsýnýn giderek çöktüðü ve Türkiye’nin yükseldiði tespitinde bulunuldu.
Fransa’nýn Afrika’daki imajý her geçen yýl kötüye gidiyor. Türkiye ise hýzla yükseliyor. Peki Türkiye’nin Afrika’daki baþarýsýnýn sýrrý nedir?
Analizde; “Yaklaþýk 20 yýlda elde edilen bu baþarý, aktif bir diplomatik atýlým, siyasi ve ekonomik iliþkilerde eþitlik ve sömürgeci bir yaklaþým yerine insani yardýma yapýlan güçlü vurgudan kaynaklanmaktadýr.” ifadeleri kullanýldý.
Ýþte analizin tam çevirisi;👇
“Fransa Cumhurbaþkaný Emmanuel Macron, ülkesinin Afrika’daki azalan nüfuzunun ve itibarýnýn net bir þekilde farkýnda, ancak suçu “dýþ güçlere” atmayý tercih ediyor.
Macron, Aralýk 2020’de Jeune Afrique Gazetesine verdiði röportajda, Türkiye ve Rusya tarafýndan geliþtirilen stratejilerin, Fransa’ya karþý “sömürge sonrasý kýzgýnlýkla oyunu” olduðunu söyledi. Macron, “Bu konu hakkýnda saf olmamalýyýz.” dedi. Ancak bu iddianýn dýþýnda sonuçlarý etkileyen baþka faktörler de var.
Fransa sömürgeci tarihini kabul etmekte isteksiz
Fransa, büyük ölçüde ortada olan sömürgeci tarihi nedeniyle 20 Afrika ülkesinde güçlü bir siyasi, tarihi, kültürel ve dilsel etkiye sahiptir. Fransa bu ülkelere kalkýnma yardýmý sunuyor.
Kýta genelinde faaliyet gösteren Fransýz þirketlerinin toplam cirosu yaklaþýk 60 milyar dolardýr. Ancak, bu çabalar Fransa’nýn kötüleþen imajýný güçlendirmek için yeterli deðil. Bunun nedeni öncelikle Fransa’nýn katliamlarla anýlan sömürgeci tarihinden kaynaklanmaktadýr. Macron, ülkesinin sömürgeci geçmiþini kabul etmesi gerektiðini vurguluyor ancak Cezayir’in Baðýmsýzlýk Savaþý sýrasýnda iþlenen katliam için özür dilemeyi reddetti. Bu da onun söylemlerinin doðruluðu hakkýnda soru iþaretleri uyandýrýyor.
Mali’de terörle mücadele için baþlatýlan Fransýz askeri operasyonu, bölgedeki Fransýz nüfuzunu sürdürme çabasý olarak görüldüðü için Malililer tarafýndan hoþ karþýlanmýyor. BM raporlarý, Mali’deki Fransýz hava saldýrýlarýnýn sivil kayýplara yol açtýðýný doðrulasa da, Fransýz hükümeti sorumluluðu þiddetle reddediyor ve bu da Fransa hakkýndaki olumsuz görüþleri daha da güçlendiriyor.
Ayrýca, Macron’un Fransa’nýn cumhuriyetçi ilkelerini pekiþtirmek için bir adým olarak öne çýkan Ýslam reformu konusundaki yeni yasasý ve Peygamber Muhammed’i tasvir eden tartýþmalý karikatürlerin yayýnlanmasýný onaylamasý, Afrika’daki Müslümanlar arasýnda büyük bir tepki yarattý.
Bunlara ek olarak, sömürgecilik döneminde geliþen Fransa ile Afrika arasýndaki haksýz ve eþitsiz iliþki hiçbir zaman deðiþmedi. 1961’den beri Fransa, 14 Afrika ülkesinin ulusal rezervlerinin en az% 50’sini kontrol ediyor ve bu rezervlerden yýlda 500 milyar dolar kazanýyor.
Öte yandan, artan rekabet ve azalan itibar, Fransa’nýn kýtadaki elini yavaþ yavaþ zayýflatýyor. Afrika’nýn Fransýz ihracatýndaki payý 2015 yýlýnda% 5’e kadar düþtü.
Fransa, Afrika’da kullanýlan para birimleri üzerindeki hakimiyetini de kaybetti. 2020’de Batý Afrika Devletleri Ekonomik Topluluðu (ECOWAS), sömürgeleþtirilmiþ Afrika devletlerinin para birimi olan CFA frangýný kaldýrmaya ve bu eyaletler arasýnda ortak bir para birimi uygulamaya karar verdi.
Türkiye’nin Afrika’ya yaklaþýmý neden farklý?
Türkiye, Afrika’da sömürgeci bir tarihten uzak olma avantajýna sahiptir. Ýkili iliþkilerde yüksek bir noktada durmak yerine eþitlik ilkesiyle hareket ediyor. Diðer ülkelerin içiþlerine karýþmaktan kaçýnýyor, eðitim, saðlýk ve ulaþým alanlarýnda ekonomik yatýrýmlar ve projelerle onlara ulaþýyor.
Ýnsani yardým, Türkiye’nin Afrika politikasýnýn en önemli ayaklarýndan biridir. Türkiye, en büyük yabancý insani yardým operasyonunu Somali’de gerçekleþtirdi. Türk Ýþbirliði ve Koordinasyon Ajansý Baþkanlýðý (TÝKA), Türk Kýzýlayý, Türkiye Diyanet Vakfý (TDV), ÝHH Ýnsani Yardým Vakfý ve diðer kurumlar ve sivil toplum kuruluþlarý, Afrika ülkelerindeki kýtlýk, kuraklýk bölgelerine eriþim gibi çeþitli sorunlarýn ele alýnmasýnda yardým sunmaktadýr. Ayrýca içme suyu ve kamu hizmetlerine destekte de Afrikalý halka destek sunmaktadýr. Bu yaklaþým Türkiye’ye olan güveni artýrýyor ve bölgesel barýþ ve istikrara katkýda bulunuyor.
“Afrika’ya Açýlmaktan” “Afrika ile Ortaklýk” Politikasýna
2002 yýlýnda Türkiye’de iktidara gelen Adalet ve Kalkýnma Partisi; Afrika ülkeleri ile ekonomi, ticaret ve savunma sanayinde daha iyi baðlar geliþtirmeye gözünü dikti. Bu çerçevede ilk olarak 1998 yýlýnda hazýrlanan “Afrika’ya Açýlma” eylem planý baþlatýldý.
Türkiye, Türkiye-Afrika iliþkilerinde yeni bir dönemin en sembolik iþareti olarak 2005’i “Afrika Yýlý” ilan etti. Ayný yýl Afrika Birliði Türkiye’yi gözlemci üye olarak kabul etti ve 2008’de Türkiye, birliðin stratejik ortaðý oldu.
Baþarýlý sonuçlarýn ardýndan “Afrika’ya Açýlma” politikasý, 2013 yýlýnda yerini “Afrika ile Ortaklýk Politikasý” ile deðiþtirildi.
Türkiye’nin Afrika ülkelerindeki giriþimleri kýsa sürede ekonomik ve ticari iliþkilere yansýdý. 2002 yýlýndan bu yana, Türkiye’nin Afrika ülkeleriyle ikili ticaret hacmi dört katýna çýkarak 22 milyar dolarýn üzerine çýktý. Türkiye þu ana kadar Afrika’ya 7 milyar dolar yatýrým yaptý.
Dýþ Ekonomik Ýliþkiler Kurulu (DEÝK) 45 Afrika ülkesi ile ortak iþ konseyleri kurdu.
Afrika’da büyük diplomatik atýlým
Afrika’daki Türk giriþimleri de diplomatik bir atýlýmla desteklendi. Afrika kýtasýndaki Türk büyükelçiliklerinin sayýsý 2002’de 12 iken 2019’da 42’ye çýktý. Ankara’daki Afrika büyükelçiliklerinin sayýsý da 36’ya çýkarýldý.
Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan, aralarýnda Cezayir, Güney Afrika, Senegal, Nijerya ve Somali’nin de bulunduðu 28 Afrika ülkesini (hem cumhurbaþkaný hem de baþbakan olarak) ziyaret etti.
Türkiye’nin Afrika’daki askeri varlýðý
Somali, ayný zamanda Afrika’daki ilk Türk askeri üssü olan yurt dýþýndaki en büyük Türk askeri üssüne de ev sahipliði yapýyor. 2017 yýlýnda 400 dönümlük bir alanda açýlan üs, 10.500 Somalili askeri eðitecek. Türkiye’nin BM misyonunun bir parçasý olarak Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki askerlerinin yaný sýra Sudan’daki Suakin Adasý’nda da askeri bulunuyor.
Bu geliþmeler ve strateji ýþýðýnda, Türkiye’nin Afrika ülkelerindeki imajýný güçlendirmesi þaþýrtýcý deðildir.
Yaklaþýk 20 yýlda elde edilen bu baþarý, aktif bir diplomatik atýlým, siyasi ve ekonomik iliþkilerde eþitlik ve sömürgeci bir yaklaþým yerine insani yardýma yapýlan güçlü vurgudan kaynaklanmaktadýr.”
Çeviri/Analiz (Adem KILIÇ)
Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz+:
0
Diðer Adem KILIÇ Yazýlarý
