BATIYA KARÞI DOÐU
20 Nisan 2023 01:08 / 405 kez okundu!
"Kýlýçdaroðlu geçtiðimiz günlerde ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Jeff Flake ile bir araya gelerek Cumhurbaþkaný Erdoðan'ý kýnadý ve göreve gelir gelmez Türklere AB'ye vizesiz seyahat hakký kazandýrma sözü verdi. Diðer yandan Kýlýçdaroðlu'nun geçen ay bir seccade üzerinde ayakkabýlarýyla fotoðraf vermesi neredeyse kasýtlý görünüyordu. Kýlçdaroðlu daha sonra bu yanlýþ adým için özür diledi. Bu seçim Türk kimliðine iliþkin baþka bir referandum olarak görülebilir: Batý'ya karþý Doðu, ilericiliðe karþý muhafazakarlýk, liberal demokrasiye karþý daha otoriter bir sistem. Erdoðan 2001'de göreve baþlamasýndan bu yana, ne kendisi ne de partisi ülke çapýnda yapýlan iki referandum, altý milletvekilliði seçimi ve üç cumhurbaþkanlýðý oylamasýnda yenilmedi."
***
BATIYA KARÞI DOÐU
Batý basýný Türkiye'deki seçimleri Batýya karþý Doðunun, ilericiliðe karþý muhafazakârlýðýn referandumu olarak görüyor. Türkiye'de solun aslýnda sað, saðýn da aslýnda sol olduðunu unutuyor. The National News'de yayýmlanan analizin tamamý þöyle:
Birkaç ay önce Türkiye'nin, 50.000 kiþinin ölümüne yol açacak ve þehirleri yerle bir edecek kadar büyük depremlere maruz kalacaðýný ve iktidarýn büyük bir suçlama ile karþý karþýya kalacaðýný söyleseydiniz, liranýn yeni rekor seviyelere düþerek korkunç þekilde deðer kaybedeceði öngörüsünde bulunulurdu. Ancak öyle olmadý.
Peki üç yýllýk ekonomik kriz ve yaþanan depremlere raðmen, Cumhurbaþkaný Recep Tayyip Erdoðan'ýn seçimlerden dört hafta önce hala mücadelenin içerisinde olmasý nasýl izah edilebilir?
Nisan ayý baþlarýnda yapýlan bir anket, Kýlýçdaroðlu'nun yüzde 45,7, Erdoðan'ýn ise yüzde 45,5 oy aldýðýný gösteriyor.
Bu, sarsýlmaz bir siyasi iradenin içine gizlenmiþ, muammaya sarýlý bir muammadýr
Ancak; 14 Mayýs Cumhurbaþkanlýðý seçimlerindeki diðer adaylardan Muharrem Ýnce, muhtemelen Kýlýçdaroðlu'nun tabanýndan daha fazla oy çekeceðinden dolayý ilk turda olmasa bile ikinci turda Kýlýçdaroðlu farký daha da fazla açabilir. Ama yine de, þimdilik yarýþtaki rekabet baþ döndürücü.
Ekim ayýnda 100. kuruluþ gününü kutlayacak olan Türkiye Cumhuriyeti vatandaþlarý, ülke tarihinin yaklaþýk beþte birinden fazlasýnda iktidarda olan lideri Erdoðan etrafýnda hala büyük bir oranda birleþmiþ görünüyor.
Erdoðan, uzun süreli iktidarýna ve ekonomik sorunlara raðmen, hala Türk halkýnýn yaklaþýk yüzde 40'ýnda bir fikir birliði saðlamýþ görünüyor. Adalet ve Kalkýnma Partisi üyeleri ve halk, ülkede ne tür bir travma yaþanýrsa yaþansýn Erdoðan'ýn yanýnda duruyor.
Yaklaþýk on yýl önce Erdoðan, Adalet ve Kalkýnma Partisi'nin kurucu ortaðý ve belki de partinin en güvendiði isimlerden birisi olan eski cumhurbaþkaný Abdullah Gül'ü kaybetti. Gül siyasi olarak ýlýmlýydý ve o kadar geniþ çapta saygý görüyordu ki, birkaç muhalefet partisi bile onun etrafýnda birleþmeyi düþündü.
Erdoðan 2019 yýlýnda ise, dýþ politikasýnýn mimarý olan ve ancak daha sonra Gelecek Partisi'ni kurarak, muhalefet tarafýndan oluþturulan ittifaka katýlan Ahmet Davutoðlu'nu kaybetti. Ancak bu kayýplarýn içerisinde en rahatsýz edici olaný, erken dönem ekonomik baþarýsýnýn iki mimarý olan Mehmet Þimþek ve Ali Babacan'ý kaybetmesi oldu.
Davutoðlu gibi Babacan da kendi partisini kurdu ve muhalefete katýldý. Kýlýçdaroðlu'nun cumhurbaþkanlýðýný kazanmasý durumunda her ikisi de cumhurbaþkaný yardýmcýlýðý pozisyonlarý için sýrada bekliyorlar.
Bu arada Adalet ve Kalkýnma Partisi, ekonomik canlanmaya odaklanan yeni seçim beyannamesini geçtiðimiz hafta yayýnladý. Erdoðan'ýn seçimi kazanmak için muhtemelen, ülkenin ilk kez oy kullanacak olan altý milyon genç seçmenine ve özellikle depremin harap ettiði güneydoðuda zor zamanlar yaþayan, ülkenin orta sýnýfýna hitap etmeye çalýþacak.
Erdoðan, yüksek faiz oranlarýnýn enflasyonu tetiklediðine dair alýþýlmýþýn dýþýnda politikasýný sürdürürken bile, ekonomiyi canlandýrmaya ve þu anda yüzde 50 civarýnda olan enflasyonu tek hanelere indireceðine dair söz verdi. Erdoðan ayrýca, bir yýl içinde yaklaþýk 320.000 yeni konut da dahil olmak üzere, ülkeyi hýzla yeniden inþa etme sözü verdi.
Erdoðan için bir baþka akýllýca hareket de, Kýlýçdaroðlu'nun CHP'si ile yakýnlaþan milliyetçi ÝYÝ Parti'nin, kararsýz milliyetçi seçmenleri hedef almak olabilir ve aslýnda Erdoðan, tam da bunu yapýyor. Türkiye'nin gücünü artýrmak için, ardý ardýna yeni askeri donanýmlar tanýtýyor ve Batý karþýtý söylemlerine devam ediyor.
Ana muhalefetteki CHP ise Batý yanlýsý görüþleri benimsiyor. ABD'den MBA derecesi bulunan Babacan ve Ýyi Parti saflarýnda bulunan Ivy League profesörü Bilge Yýlmaz'ýn, Erdoðan'ýn faiz oranlarý ve enflasyon konusundaki tutumunu tersine çeviren bir ekonomik yaklaþým oluþturmasý bekleniyor.
Kýlýçdaroðlu geçtiðimiz günlerde ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Jeff Flake ile bir araya gelerek Cumhurbaþkaný Erdoðan'ý kýnadý ve göreve gelir gelmez Türklere AB'ye vizesiz seyahat hakký kazandýrma sözü verdi.
Diðer yandan Kýlýçdaroðlu'nun geçen ay bir seccade üzerinde ayakkabýlarýyla fotoðraf vermesi neredeyse kasýtlý görünüyordu. Kýlçdaroðlu daha sonra bu yanlýþ adým için özür diledi.
Bu seçim Türk kimliðine iliþkin baþka bir referandum olarak görülebilir: Batý'ya karþý Doðu, ilericiliðe karþý muhafazakarlýk, liberal demokrasiye karþý daha otoriter bir sistem.
Erdoðan 2001'de göreve baþlamasýndan bu yana, ne kendisi ne de partisi ülke çapýnda yapýlan iki referandum, altý milletvekilliði seçimi ve üç cumhurbaþkanlýðý oylamasýnda yenilmedi.
Bu çarpýcý veriler þimdi en büyük sýnavýyla karþý karþýya. Erdoðan'ýn “Yeni Türkiye'sini” kurmayý baþarýp baþaramadýðýný ya da Atatürk'ün çocuklarýnýn ülkenin geleceðine karar verip veremediðini yakýnda öðreneceðiz.
Çev. Adem KILIÇ
