Avrupa Birliği ile ilgili temel kavramlar
07 Mart 2009 23:30 / 2514 kez okundu!
Entegrasyon Kavramı: Ekonomik tedbirlerle aşamalar halinde ulaşılır. İşbirliğinden çok bir bütünleşme hareketidir. Tercihli Ticaret Anlaşmaları, Serbest Ticaret Anlaşmaları/Bölgeleri, Gümrük Birliği, Ortak Pazar ve Ekonomik ve Parasal Birlik aşamalarından oluşur.
Derinleşme Kavramı: 1. Füzyon Hareketi: Avrupa Toplulukları Kurumlarına ilişkin Sözleşme ve Anlaşmalar ( 1957-1967 arası ). 2. Bütçesel ve Mali Hükümlerle ilgili Antlaşmalar ( 1970-1977 ). 3. Avrupa Tek Senedi ( 1986-1987 ). Bu senet ile iç pazarın tamamlanması, Avrupa Siyasi İşbirliği ve yeni işbirliği alanlarında hükümler getirilmiştir. 4. Maastricht Anlaşması ( 1992-1993 ). Bu anlaşma ile Avrupa Topluluğunun Üçlü Sütun yapısı oluşturulmuştur. Ayrıca, Avrupa Vatandaşlığı, Bölgeler Komitesi, Ortak Karar Prosedürü vb. kavramlar getirilmiştir. 5. Amsterdam Anlaşması ( 1997-1999 ). Bu anlaşma ile esneklik, güçlendirilmiş işbirliği, cezai konularda polis ve adli işbirliği, hakların askıya alınması gibi kavramlar getirilmiştir. 6. Nice Antlaşması ( 2001-2003 ). Bu antlaşma ile Avrupa Komisyonunun büyüklüğü, Konseyde oy ağırlığı gibi yeni kavramlar ortaya atılmıştır. 7. Anayasal Antlaşma ( 2004-? ). Bu antlaşma ile de daha önceki antlaşmaların basitleştirilmesi, Temel Haklar Sözleşmesinin statüsü, Güçlerin Ayrılığı ve Tanımı gibi ilkeler ve ulusal parlamentoların rolü gibi kavramlar hayata geçirilecektir. Ayrıca, Avrupa Birliğine bir hukuki kişilik kazandırma, AB Başkanı ve AB Dışişleri Bakanı seçme, sütun yapısının kaldırılması ve Zirvenin bir AB kurumuna dönüştürülmesi gibi yenilikler getirilecektir.
Genişleme Kavramı: Avrupa Birliğinin Genişlemesinde; katılım kriterleri, genişleme prosedürü ve genişleme süreci etkilidir. Katılım Kriterleri; Avrupa Topluluklarını Kuran Antlaşmaların ( 3 adet ) ilgili maddelerinde belirtilen kriterler, Avrupa Birliği Antlaşması ( Maastricht ) ve Amsterdam Antlaşmasının ilgili maddelerinde belirtilen kriterler, Zirvelerde ( Kopenhag, Lüksemburg, Helsinki vb. ) belirlenen kriterlerdir. Kurucu Antlaşmalarda belirlenen kriterler 2 adettir: 1. Avrupalılık. 2. Özgürlük, demokrasi, insan hakları ve temel özgürlüklere saygı ile hukukun üstünlüğü prensipleri.
Kopenhag Kriterleri ise: 1. Demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına ve azınlıklara saygı ile azınlıkların korunmasını teminat altına alan kurumların istikrarı. 2. İşleyen bir piyasa ekonomisinin varlığı ve Birlik içinde rekabetçi baskılar ve pazar güçleri ile baş edebilme kabiliyeti. 3. Siyasi, ekonomik ve parasal birlik hedeflerine de uyumu içerecek şekilde üyelik yükümlülüklerini üstlenme yeteneği.
Genişleme Yöntemi ise; başvuru, Komisyon görüşü, müzakereler (tarama ve esasa ilişkin müzakereler ) ve Katılım Antlaşması ( karar/imza/ulusal onay/resmi gazete ) aşamalarından oluşur.
Genişleme Sürecine Avrupa Birliğinin son genişleme sürecinde yeni kavramlar eklenmiştir. 1. Katılım Öncesi Strateji. Devletlerin üye olma sürecine yardımcı olan mali kavramlar ( Phare, Sapard, Ispa, sonradan Ipa gibi programlar ) ve hukuki kavramlar ( Katılım Ortaklıkları, Ulusal Program, İlerleme Raporları, Topluluk Programları ve Ajanslarına Katılım ). 2. Müktesebat Başlıkları. Malların Serbest Dolaşımı, Tarım, Enerji, Vergilendirme, Bilim ve Araştırma vb. uyulması gereken topluluk politikalarıdır.
07.03.2009
