Halepçe'ye düþen bomba!
16 Mart 2013 21:33 / 1040 kez okundu!
Geriye dönüp baktýðýmda Güney Kürdistan Kürtlerine yönelik kan içici Saddam katilinin uyguladýðý Enfal ve Halepçe katliamlarýnýn üzerinden yirmibeþ yýl geçtiðini görüyoruz. Ýkiyüz bin dolayýnda ölümün vahþiyane þekilde bir halka reva görüldüðü yokediliþin hikâyesidir Enfal ve Halepçe katliamýnýn adý.
Bu sebeple kimi ülkelerin yirmibirinci yüzyýlda Kürtlere yönelik soykýrýmýn kabulü anlamýnda Halepçe adýný telaffuzlarý anlaþýlýr bir duruma tekabül etmektedir.
Kadim Kürdistan, yerleþik halkýnýn iradesi dýþýnda 1500’lü yýllardan baþlayarak en son 1900’lü yýllarýn ilk çeyreðinde Ortadoðu’da dört parçaya bölünmüþ ve her bir parçasý tabi olduðu ülkenin adý konulmamýþ hatta yok sayýlmýþ ama hafýzalarda hep “Kürdistan” olarak kabul görmüþ bir realiteye tekabül eder. Yani Irak’ýn, Ýran’ýn, Suriye’nin ve Türkiye’nin birer Kürdistan’ý olmuþ! Ama Kürtler, Kürdistan adýnýn telaffuzunda bile çok büyük eziyetler yaþamýþlar / yaþadýlar.
.jpg)
Uzun uzadýya yeniden tarih yazýmýnýn sýnýrlarýný zorlamanýn anlamý olmasa gerek. Ama tarihte yaþanmýþ / yaþatýlmýþ büyük katliamlarýn adýný da elbette koymak gerek. Ayrýca hafýza ve unutmama kültürünün yaþatýlmasý da gerek. Ýþte Halepçe ve Enfal bu açýdan önemli. Irak’ýn layýðýný bulmuþ celladý, katil Saddam’ýn yardýmcýsý Kimyasal Ali ile Kürtlerin Bombeyê Kîmya dedikleri biber, siyanür, hardal gazlarýyla toplu Kürt imhasýnýn dünyaya yayýlan fotoðraf karelerine yansýyan göstergesi olmuþtu Halepçe.
Þivan Perwer’in muhteþem yorumuyla “Dîsa bombeye baranê / Her derê mij û dûmanê” stranýyla ses olmuþtu Halepçe.
Ramazan Öztürk’ün kucaðýnda çocuðuyla zehirli gazdan kurtulamayýp ölen Halepçe Kürdünün fotoðraf karesi ile beþbin Halepçeli adýna dünyaya simge olmuþtu Halepçe katliamý.
Irak Kürdistaný’nýn dünyaca ünlü yönetmeni Behman Gobadî, Texta Reþ filminde Halepçe’nin gazdan sonraki insana deðen halini sinematografik dille anlatan bir filmdi.
Bütün bunlara eklenecek belki de asýl vurgulanacak olan þu olmalý ki!
Halepçe ve Enfal Katliamlarýnýn edebiyatý ve sanatsal performansý dünyaya anlatýlacak anlamda henüz yeterince yapýlamadý.
Dünyada Yahudi, Ermeni, Kýzýlderili ve Aborijin katliamlarý, soykýrýmlarý üzerine çok yaygýn sinema filmleri, edebiyat çalýþmalarý yapýldý ve paylaþýldý.
Ama Halepçe ve Enfal katliamlarý, ki ikisi birlikte 200 bin Kürdün yokediliþ öyküsüdür anlatýlan. Bu sebeple bugün adý geçen trajedinin kimi ülkelerce “soykýrým” olarak telaffuzu anlamlýdýr.
16 Mart 1988 tarihinin üzerinden yirmibeþ yýl geçmiþken büyük yokoluþlara, sürgünlere, siyasal, kültürel kýt’allere uðramýþ / uðratýlmýþ Kürt Halkýnýn hafýzasýnda derin izler býrakan Halepçe’nin bir kez daha hatýrlanmasýný istedim.
Þeyhmus DÝKEN
16.03.2013
