Askere sivil mahkeme yolu 'tereddütlü' açıldı
09 Temmuz 2009 01:05
Askere sivil mahkemelerin yolunu açan yasa değişikliğini onaylayan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül 'ek düzenleme' istedi.
Askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmasının önünü açan yasal düzenlemeyi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül onayladı. Cumhurbaşkanı, hükümetin yasanın gerekliliği konusundaki gerekçelerini gözönünde bulundurdu.
Ancak aynı şekilde askerin çekincelerini de dikkate alarak hükümetten ‘disipline ve hukuki güvencelerle’ muhtemel tereddütleri giderecek gerekli yasal düzenlemenin ivedilikle yapılmasını istedi.
Cumhurbaşkanı düzenlemeye onay verirken hükümetin gerekçelerini dikkate aldı. Askeri yetkililer, yasa talebinin Avrupa Birliği’ne katılım ortaklığı belgesi ve ilerleme raporunda yer almadığı görüşünü iletmişti. Ancak hükümet, Çankaya Köşkü’ne sunduğu raporda 2008'deki katılım ortaklığı belgesinde konunun yer aldığını hatırlatmıştı.
Cumhurbaşkanı’nn bir sayfalık gerekçesindeki iki paragraf, bu nedenle dikkat çekici. Katılım ortaklığı belgesine atıfda bulunularak, "Kısa vadeli öncelikler arasında bulunması sebebiyle 2009 yılı sonuna kadar gerçekleştirilmesinde yarar görülen düzenlemenin yapıldığı anlaşılmaktadır" denildi.
YENİ DÜZENLEME İSTEĞİ
Hükümet düzenlemenin Anayasa’nın 145. maddesine aykırı olmadığını, yasaların Anayasa ile genişletilebileceği ancak daralmasının yasalar ile yapılabileceğine dikkat çekmişti.
Gül onay verirken, hükümetten askerin çekince ve tereddütlerini gidererek somut çözüm getirecek yeni bir düzenlemenin en kısa sürede çıkarmasını da istedi. Cumhurbaşkanı, yasanın kapsamını ‘disipline ve hukuki güvencelere ilişkin olmalı’ diye çizdi. Şimdi, bu gerekçe ile nasıl bir yasal düzenlemeye gidileceği tartışılıyor.
Edinilen bilgilere göre, Askeri Usul Yasası kapsamında işlenen suçlarda herhangi bir değişikliğe gidilmeyecek. Disiplinin sağlanması ve kurum içindeki hiyerarşik yapının yani ast-üst ilişkisinin sağlanması için endişeleri giderecek bir değişiklik yapılacabilecek.
Bu arada anayasayı ihlal, uyuşturucu, insan kaçakçılığı, terörle mücadele , casusluk , hükümet ve Cumhurbaşkanı’na karşı işlenen suçları içeren TCK'nın 250. maddesi kapsamına giren suçlara göre yargılanması gerekenler için izin sisteminin koruyucu olabileceği ifade ediliyor.
YÜCE DİVAN YOLU ŞIKKI
Özellikle Genelkurmay Başkanı, kuvvet komutanları gibi üst düzey subayların sivil mahkemelerde yargılanması için izin mercii gündeme gelebilir. Genelkurmay Başkanlığı’nın bağlı olduğu Başbakan veya Başkomutan sıfatıyla Cumhurbaşkanı’nın onayı, yargılama yolunun açılmasında gereklilik olarak yasaya girebilir. Üst düzey subayların sadece Yüce Divan’da yargılanmasının yolunun açılması da formüller arasında. Ancak bunun için bir Anayasa değişikliği gerekiyor.
Askerlerin çekincelerini giderecek yasal formüller için öncelikle Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği çalışacak. Ardından hükümet çalışamaları değerlendirip yasa tasarısını Meclis’e sunacak.
4 AĞUSTOS MU, 1 EKİM Mİ?
Ancak net olmayan, bu konunun 4 Ağustos'da yeni başkanını seçmek için toplanacak olan Meclis Genel Kurulu’nun gündemine mi geleceği yoksa 1 Ekim tarihinin mi bekleneceği.
CHP: CUMHURBAŞKANI FIRSAT KAÇIRDI
Konuyla ilgili NTV'ye açıklamalarda bulunan CHP Genel Saymanı Mustafa Özyürek, "Sayın Cumhurbaşkanının taleplerinin bir değeri yok" dedi ve şöyle devam etti:
"Cumhurbaşkanının iki yetkisi var. Ya onaylayacak ki onaylamıştır veya veto edecektir. Veto ederken bir gerekçe gösterilir. Onaylayınca genellikle gerekçe gösterilmez ama cumhurbaşkanı kamuyounu tatmin edeceği düşüncesiyle eksiklere işaret eden bir açıklamayla onaylamıştır.
Sayın Cumhurbaşkanının önüne büyük bir fırsat çıkmıştı. Sayın Cumhurbaşkanı Türkiye’nin Cumhurbaşkanı mıdır, yoksa AKP’nin Cumhurbaşkanı mıdır ikileminde Türkiyenin Cumhurbaşkanı olduğunu gösterme fırsatını kullanamamıştır. Bu açıdan çok önemli bir olaydır."
"ANAYASA MAHKEMESİ'NE GÖTÜRECEĞİZ"
Özyürek, Bütün saygın hukukçular ve bizim görüşümüz, bu düzenlemenin 145’inci maddeye aykırı olduğu yönündedir. O nedenle biz bu düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi’ne götüreceğiz. Tabii takdir, karar yüce mahkemenindir. Onun aldığı karar hep beraber saygı duyacağız. Ama bu hukuki olmaktan ziyade siyasi bir karardır. AKP çoğunluğun, TSK’nın etkisini azaltma yönünde bir adım atmıştır ve Cumhurbaşkanı da ne yazık ki bu düzenlemeyi onaylamıştır" ifadelerini kullandı.
BOZDAĞ: ANAYASA UYGUN BULARAK ONAYLADI
AKP Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün kanunu, Anayasa'ya uygun görerek onayladığını, yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdiğini söyledi.
Bekir Bozdağ, Gül'ün, bazı konularda olası tereddütleri gidermek için yasal düzenlemelerin yapılması konusunda da tavsiyede bulunduğuna işaret etti.
Tavsiye doğrultusunda ne tür bir düzenleme yapılacağına ilişkin soru üzerine Bozdağ, öncelikle konuyu inceleyeceklerini söyledi.
YARGITAY ONURSAL BAŞKANI SAMİ SELÇUK
NTV canlı yayının akatılan Yargıtay Onursal Başkanı Selçuk, yasanın onaylamasına ve ek düzenleme isteğini ilişkin şöyle konuştu:
"Ek düzenlemeden neyin amaçlandığı şu anda belirsiz. Böyle bir düzenlemenin Türk Ceza Yasası, Askeri Ceza Yasası, Ceza Yargılaması Yasası ve bu arada 353 sayılı Askeri Mahkemlerin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri yasalarılyla birlikte yapılması ancak mutlaka daha önce Anayasa'nın 145. maddesinin değiştirilmesi gerektiğini daha önce de söylemiştim.
Ek düzenlemeden çok esası ilgilendiren madde ve yasalar gözetilmeden düzenleme yapılması zaten yanlıştı. AB ile bütünleşmek isteyen Türkiye'ye hukuk düzenini değiştirmesi gerektiği söyleniyor. Anayasa'nın 145. maddesi... Yanlış Anayasa'nın yanlış olan bu maddesi, Türkiye'nin AB yolundaki önünü kapatıyor. O yüzden önce bu maddeyi değiştirin daha sonra yasaları birlikte düşünerek yeniden bir düzenleme yapılsın.
Belki de böykle bir düzenleme öngörülüyordur ancak neyi amaçladığı belirsdiz olduğu için bir şey söylemek zor.
Türkiye Askeri Yargı konusunu bütünüyle el almalıdırı. Askeri yargının sınırlarını özellikle suçlar açısından çizmelidir. Askeri yargının yetkisini daraltmak zorundadır. Avrupa ile bütünleşmek bugünkü durumla mmkün değil. Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek Mahkemesi'nin kaldırılması zorunludur."
Sami Selçuk, "353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nun 'genel görev' başlıklı 9. maddesindeki, askeri mahkemelerin kanunlarda aksi yazılı olmadıkça maddede belirtilen suçlara ait davalara bakmakla görevli olduklarına ilişkin hükümle uyumludur' saptamasıyla ilgili olarak da,
"O hükümle uyumlu ancak Anayasa'nın 145. maddesi ile uyumlu değil. O yeterli olmaz. Anayasa'ya aykırılı ortadan akaldrımaz. Özel yasalarda biz bunlara yardımcı hüküm deriz; açık yardımcı hüküm var burada. Yasa açıkca diyor ki; 'başka bir hüküm düzenlenmediyse...' Bazen yasa koyucu bunu örtülü yapar bazen de açık. BU bir açık hüküm ve yardımcı hükümdür. Anayasanın 145. maddesi ile uzaktan yakından ilgili yoktur ve Anayasayı aykırılığı ortadan kaldıracak bir hüküm değildir" şeklinde konuştu.
KARACAN: ANAYASA MAHKEMESİ ÇÖZECEK
Askeri Yargıtay Onursal Üyesi Ali Fahir Karacan da, NTV canlı yayınında, "Sayın Cumhurbaşkanlığı makamı, Anayasa’dan, 145’inci maddeden söz etmemiştir. Dolayısıyla Anayasa’ya aykırılık halen duruyor. Bu hükümet tasarısı olarak gelen bir tasarıdır. Önergeyi veren milletvekileri iktidar partisi milletvekilleridir. Adalet Bakanlığı ‘Bu Anayasa’nın 145’inci maddesine aykırıdır’ diyemezdi. AB Katılım Belgesi Ortaklığı’nda var denildi. Bu, hiçbir zamanda Anayasa’ya aykırılık hususunu gidermiyor. Sonuçta bunu Anayasa Mahkemesi çözecektir, mahkemenin kararını bekleyeceğiz" şeklinde konuştu.
ntvmsnbc.com
