Benazir'i yazmak!*
03 Þubat 2018 09:58 / 1052 kez okundu!
Þimdilerde benim için pek anlamý kalmamýþ bir gazetenin uzunca bir süre yazan köþe yazanlarýndandýk ikimiz de. Ama tabi benim kendisini tanýmam bu gazete köþe yazarlýðýndan öncesine dayanýr.
Malum, insan teki “hak” eksenli duyarlýklarla iliþkili oldu mu yolu bir þekilde birbiriyle kesiþir. Ýþte Yaþar Seyman’la yollarýmýzýn kesiþmesi de böyle…
Duyarlý bir hâk talepkârlýðý mücadelecisinin yanýnda uzunca bir süre “göçmen kalem” unvaný ile dünyanýn neresinde üzerinde kelam edilmesi gereken(ler) varsa yazan, konuþan hatta kampanya yürüten bir cesur kalem Yaþar Seyman.
Yaþar Seyman’ýn on dolayýnda yayýnlanmýþ ve çeþitli dillere çevrilmiþ kitaplarý var.
Ben size Seyman’ýn son kitabýndan söz edeceðim. 2015 yýlýnda yazdýðý Benazir**, üçüncü yýlýnda üç baský yaptý. Ýngilizceye de çevrilip basýldý. Pakistan’da da hayli gürültüsü koptu...
“Benazir” deyince anlamýþ olmanýz lazým. Pakistan’ýn baþýndan binbir badire geçmiþ ve on yýl kadar önce (27 Aralýk 2007) ülkesinde ve memleketinde düzenlenen bir mitingde konuþurken patlatýlan bir bomba ile katledilen aileden siyasetçi Benazir Butto’nun yaþamýný yazmýþ, anlatmýþ Yaþar Seyman…
Benazir, alýþýlmýþ lider biyografilerinden farklý bir kitap. Öylesine farklý bir kitap ki; metinler çok geçirgen, alýþýldýk bir kronoloji izlemiyor.
Bir bakýyorsunuz Benazir’le birlikte aile ortamýnda daha çocukken ebeveynlerle muhabbet ediyorsunuz, hemen bir sonraki sayfada politik bir tartýþmanýn kararlarý içindesiniz. Bir baþka sayfada ateþli bir mitinge gidip gitmemenin kararý veya babanýn nasýl bir politik hat izleneceðine dair nasihatlerinin deðerlendirme sürecindesiniz.
Bütün bunlar Benazir Butto gibi dünyanýn birçok bölgesindeki “diren(g)en” kadýnlarýn kendinden bir þeyler bulduklarýna inandýklarý bir politik aktör kadýnýn hayatýndan enstantaneler tabii ki.
Benazir Butto, babasý Zülfikâr Ali Butto’nun Ziya Ül Hak tarafýndan astýrýlmasýndan / katledilmesinden sonra, onca uyarýya raðmen amiyane tabiriyle “eyvallah” etmeyerek yýlmayýp, aslýnda kaderini kendi belirleyerek ölümün üzerine yürüyen bir siyasetçi kadýn…
Mahpusluklar, sürgünlükler, ülkeden uzak düþme halleri, defalarca suikasta uðrayýp kurtulmasý, etrafýndaki ve dahi ülkedeki siyasal yapýnýn hiçbir zaman dilimi içinde gündelik hayata dair güven vermemesine raðmen inadýna “ülke”, inadýna “siyaset” diyen bir ýsrarlý kadýn profilinin nehir anlatýsý.
Öylesine bir anlatý ki; kitabýn sayfalarý arasýnda doðu-batý ekseninde bir edebiyat seyahati ile kendinize ve ülke gerçekliklerinize göre yakýnlýklar kurabildiðiniz bir okuma ve duygudaþlýk anlatýsý…
Özellikle yüzü siyasetçi kadýnlara dönük þahsiyetlerin kendinden birer parça ile iletiþim kurabileceði bir anlatý ayný zamanda.
Doðu, -doðu derken istediðiniz kadar en doðuyu anlayýn siz!- diyarýnda Halil Cibran’dan alýntýlanmýþ bir ifadeyle “iki þey karartýr ruhu; konuþmak gereken yerde susmak! Susmak gereken yerde konuþmak!”.
Ýþte tam da bu baptan bakýldýðýnda sanki inadýna konuþan, belki de susmasý gereken yerde inadýna inadýna konuþan ve ölümün üzerine yürüyen bir üslupla karþýlaþýyorsunuz Benazir kiþiliðinde…
Yaþar Seyman’ýn Benaziri’ni (O, “Benzersiz Benazir” diyor) okurken yazmadan edemeyeceðim; iki ayrýntý dikkatimi çekti.
Gerek kapaða taþýdýðý fotoðrafta, gerekse kitabýn sonundaki fotoðraf albümünde yer alan Benazir Butto fotoðraflarýna baktýðýmýzda kitabýn yazarý Yaþar Seyman’ýn bu karelere uzunca günler ve geceler baktýðýný ve kendiyle benzeþiklikler kurduðunu ifade etmeliyim.
Ýkincisi ise; yazarýn kendisinin de bir hak savunuculuðu geleneði içinde yoðrulduðu, siyasetçi (hem de andýçlý) ve yazar kimliði üzerinden bir okuma yaptýðýmýzda tabi bir de kadýn kimliði üzerinden baktýðýmýzda ne denli ayný kulvarda yürüme üzerinden birbirine yakýn durduðunu fark ediyoruz.
Aslýnda belki de bu yakýnlýðýn sonucu bir Benazir anlatýsý kitabý doðmuþ oluyor demek þaþýrtýcý olmasa gerek!
Öylesine bir yakýnlýk ki; Benazir Butto’nun etkili ve muktedir bir siyasal aktörken; “demokrasiyi bir yaþam biçimine dönüþtürme mücadelesine aðýrlýk vermediði” konusunda öfke duymayý, ama bir yandan da ileri derecede bir duydudaþlýkla sahiplenmeyi içselleþtiren bir yakýnlýk…
Yaþar Seyman’ýn katledilmiþ bir kadýn siyasetçi portresi olarak kaleme aldýðý Benazir kitabý doðrusu sadece tek baþýna Benazir Butto deðil.
Onun üzerinde Pakistan, Hindistan, doðu dramý, hatta daha yakýnlara gelerek Orta Doðu hâli, ahvali, Êzidîler, Þengal, IÞÝD, El Kaide ve kendi ülke gerçekliðimize dair akýlda iz býrakan satýr baþlarý konusunda da fikir veriyor.
Bütün bunlarýn birbirleriyle illiyet baðýný da hiç ihmal etmeden…
Þeyhmus DÝKEN
03.02.2018, Diyarbekir
---------------------------------------------------
* Seyman’ýn Benazir kitabý üzerine daha önce yazdýðým ve kültür servisi’nde yayýnlanan yazým; Benazir kitabýnýn yeni baský yapmasý ve 2. kez okumam, ayrýca kitabýn Ýngilizceye çevrilip Pakistan’da da hayli ilgi görmesi üzerine bu yazýyý biamag için yeniden hazýrladým.
**Yaþar Seyman, Benazir, Bilgi yayýnlarý, 2016, 3. Baský.
Not: 3 Þubat 2018 cumartesi günü 14.00-17.00 saatleri arasýnda Ankara ÝMGE kitabevinde son kitabým “Ahým Var Diyarbakýr”la birlikte diðer kitaplarýmýn da imzasý var. Ankaralý dostlara...
Son Güncelleme Tarihi: 04 Þubat 2018 11:05
