KIBRIS'I SİLAHLANDIRMAK

30 Eylül 2022 10:50 / 581 kez okundu!

 

 

"Amerika'nın Avrupalı ortakları Rus enerjisine olan bağımlılıklarını azaltmak isterken, Akdeniz üzerinden doğal gaz yollarının geliştirilmesi giderek daha önemli hale geliyor. Tam bu ortamda Kıbrıs'ı silahlandırmak Putin ve Erdoğan'ı caydırmak için bir sonraki adım"

İşte USA'nın, G. Kıbrıs üzerindeki silah ambargosunu bir yıllığına kaldırmasının arkasındaki itici güç.

 

***

KIBRIS'I SİLAHLANDIRMAK

Bu ayın başlarında Biden yönetimi, ABD silahlarının Kıbrıs Cumhuriyeti'ne (GKRY) satışına ilişkin yasağı kaldırdı. Yasakla birlikte Amerika, Doğu Akdeniz'de bir kolunu arkasından bağlamıştı. ABD halihazırda İsrail ve Yunanistan'ı silahlandırıyor, ancak şimdiye kadar Rus ve Türk saldırganlığını caydırmak için kritik bir ortak olan Kıbrıs'a el uzatmamıştı.

Giderek daha fazla çekişmeli hale gelen bölge, devasa açık deniz enerji keşiflerine ev sahipliği yapıyor. 

Ve bölge kaotik Avrupa, Orta Doğu ve Afrika tiyatrolarının kesiştiği noktada yer alıyor. Biden yönetiminin silah yasağını bir yıllığına kaldırmak için önemli bir karar vermesiyle Washington, Kıbrıs'a çok ihtiyaç duyulan Amerikan yapımı silahları sağlayarak bu hayati bölgenin istikrarını destekleyebilir.

Kongre, adanın donmuş ihtilafına diplomatik bir çözümü teşvik edeceğini umarak 1987'de ABD silahlarının Kıbrıs'a satışını kısıtlamıştı. Ancak Kıbrıs hala bölünmüş durumda. Silah yasağının başardığı tek şey, Kıbrıs Cumhuriyeti'ni Rusya'ya doğru iterken, Doğu Akdeniz'de istikrarı sağlama yeteneğini baltalamak oldu. 

Geçen yıl Biden, Trump'ın Kıbrıs'a savunma malzemelerinin satışına izin vermek için ilk kez yayınladığı bir yıllık sınırlı muafiyeti yeniledi. Putin bu kararla hem Kıbrıs'ın önemini hem de silah yasağının ABD çıkarlarına zararlı olduğunu kabul etti.

Açık denizdeki doğalgaz keşifleri ve küresel stratejik rekabetin merkez üssü olması nedeniyle bölge giderek daha fazla çekişmeli hale gelirken, Kıbrıs Rusya'nın artan saldırganlığına ve Türkiye'nin güvenilmez dış politikasına karşı ABD'nin önemli bir ortağıdır. Amerika'nın Avrupalı ortakları Rus enerjisine olan bağımlılıklarını azaltmak isterken, Akdeniz üzerinden doğal gaz yollarının geliştirilmesi giderek daha önemli hale geliyor.

Ancak, Türklerin savaş hali bölgedeki ticari ve enerji projelerinin büyümesini engelliyor. Haziran ayında Kıbrıs, Birleşmiş Milletler'e Türkiye'nin Kuzey Kıbrıs'ın tam kontrolünü ele geçirmeye çalıştığı konusunda şikayette bulundu. Atina ve Ankara arasındaki gerginlik, her iki tarafın da birbirini hava sahasını ihlal etmekle suçlamasıyla ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Yunanistan'a saldırmak için tehditlerinedeniyle son haftalarda tırmandı.

2020 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) ABD'ye, silah satışlarının yeniden başlaması için bir yol çizdi. Yasa ayrıca, Kıbrıs'ın kara para aklamayla mücadele çabalarında işbirliği yapmasını ve ABD silah satış yasağını kaldırmanın koşulları olarak Rus donanma gemilerinin limanlarına girişini engellemesini şart koşuyor.

Kıbrıs şimdi her iki yükümlülüğünü de yerine getirdi. Dışişleri Bakanı Antony Blinken akıllıca bir kararla, Kıbrıs'ın bu koşullara uyduğuna dair başka bir karar verilene kadar, yasaların izin verdiği şekilde silah yasağını bir yıl süreyle kaldırma kararını verdi. Kıbrıs kara para aklama karşıtı işbirliğini sürdürdüğü ve Rus donanma gemilerine erişimi kısıtladığı sürece silah yasağı kaldırılmalıdır.

ABD ve Avrupa Birliği'nden gelen baskının ardından Kıbrıs, Kasım 2020'de “Altın Vize” programını sona erdirdi ve terörün finansmanına karşı AB düzenlemelerine uymak da dahil olmak üzere, kara para aklamayla mücadelede önemli önlemler aldı.

Geçtiğimiz birkaç yıl içinde Rus gemileri birçok kez Kıbrıs limanlarını ziyaret etti. Kıbrıslı yetkililer daha önce Moskova ile iyi ilişkilere sahip olmanın gereğini vurgulamışlardı. Ancak, özellikle Putin'in 24 Şubat'ta Ukrayna'yı sebepsiz yere işgalinden bu yana Kıbrıs, Rus ordusuyla angajman konusundaki tavrını değiştirdi.

Mart ayında Kıbrıs, Rusya'nın Kıbrıs limanlarını kullanmasını askıya aldı. Kıbrıs, daha önce kararı alınan ve bu yıl için planlanan beş Rus liman çağrısını iptal etti ve Kasım 2021'den bu yana hiçbir Rus gemisi Kıbrıs limanını ziyaret etmedi.

Lefkoşa'nın Rusya'nın limanlarına yaptığı ziyaretleri en azından geçici olarak iptal etme kararı, ABD'nin Kıbrıs'a silah satışı yasağını sona erdirme koşullarını sağlıyor. Aynı zamanda, Ukrayna'daki savaş sona ererse Kıbrıs'ın Rus deniz kuvvetlerinin limanlarına yapacağı ziyaretleri onaylayıp onaylamayacağı da belli değil. Kıbrıs tekrar tekrar uyum içinde kalırsa, Kongre yasağı kalıcı olarak kaldırmayı düşünmelidir.

Kıbrıs'ın devam eden Batı yönelimini teşvik etmek için ABD, eskiyen Rus askeri helikopterlerini, T-80 tanklarını, Tor-M1 ve BUK hava savunma sistemlerini ve zırhlı personel taşıyıcılarını ABD veya Batı silahlarıyla değiştirmesi için Kıbrıs'a hızla yardım etmelidir. Biden yönetimi ayrıca, karasularını ve açık deniz enerji kaynaklarını savunmak için Kıbrıs'a kıyı devriye gemileri ve diğer deniz teçhizatı sağlamayı da araştırmalıdır.

Biden yönetimi, ABD'nin Kıbrıs'a silah satışına yönelik başarısız yasağını tersine çevirerek Doğu Akdeniz'de istikrarı güçlendirme yolunda ilk adımı attı. Ancak tek başına silah yasağının kaldırılması olumlu gelişmeler yaratmak için yeterli değil. Artık ABD, ortağının güvenliğini çok ihtiyaç duyulan silahlarla destekleyerek bölgeye tam olarak dahil olabilir.

Adem KILIÇ

The Hill'de yayımlanan analiz gdh.digital tarafından çevrilmiştir.

 

Bu yazıyı Facebook'ta paylaşabilirsiniz+:
Facebook'ta paylaş
0
Yorumlar
Uyarı

Yorum yazabilmek için üye olmalı ve oturum açmalısınız.

Eğer sitemize üye değilseniz buraya tıklayarak hemen üye olabilirsiniz.

Eğer üye iseniz oturum açmak için buraya tıklayın.