'Yanlýþ Ýnsan'a Satma, Yak!
11 Aðustos 2018 12:54 / 1076 kez okundu!
H&M, Chanel ve Louis Vuitton gibi markalar istedikleri fiyata satamadýklarý ürünlerini, yakarak imha ediyorlar. Ürünlerinin “yanlýþ insanlar” tarafýndan giyilmesini istemiyorlarmýþ. Kim bu "yanlýþ insanlar"?
****
“Yanlýþ Ýnsan”a Satma, Yak!
Epey önce yolum bir gün Ýstanbul’da Mahmutpaþa’ya düþmüþtü. Hani o malum yokuþun olaðan kalabalýðý ve hareketliliði bir yana. Bir maðazanýn önünde normalin ötesi daha bir yoðunluk dikkatimi çekmiþti.
Merak saikýyla yanaþýnca kimi marka tekstil ürünlerinin seri sonu ya da ihraç fazlasý olanlarýnýn hayli düþük fiyatlarla tezgaha düþtüðünü söylediler.
Bir ikisine bakýnca ayrýntýyý fark etmiþtim. Doðruydu mal kaliteliydi, yalnýz hemen tümünün etiketlerinin bir bölümü makasla kesilmiþti.
Sorunca, tezgâha düþen ürünlerin marka maðazalarýn satýþýnýn dýþýnda olduðu bilinsin diyedir demiþlerdi.
Yýllar, yýllar sonra medyaya düþen haberi okudum...
Tekstil üreticisi Burberry, 2017 yýlýnda etiket fiyatýna satamadýðý 37,8 milyon dolarlýk ürününü yakarak imha etmiþti!
Times gazetesinin aktardýðýna göre karar, ürünlerin ucuz fiyata "yanlýþ insanlara" satýlmamasý için alýnmýþtý!
Ýmha edilen ürünler arasýnda giyim ve güzellik ürünleri bulunduðu aktarýlýrken, imha edilen ürün miktarýnýn 2014 yýlý üretiminin 3 katý olduðu da ayrýca ifade edilmiþ.
Þirketin yalnýzca son beþ yýlda 116 milyon dolar deðerinde ürün imha etmesi tepkilere yol açmýþ. Þirketin hissedarlarý ürünlerin yakýlmasýný sorgularken, ürünlerin satýþa sunulmak yerine imha edilmesi tepkilere neden olmuþ...
Burberry ise açýklamasýnda ürün imha etmenin endüstrinin tamamý tarafýndan yapýlan bir uygulama olduðunu, atýk konusunun ise þirket tarafýndan ‘son derece ciddiye alýndýðýný’ öne sürmüþ.
Ayný ölçekte baþka kimi þirketler; H&M, Chanel ve Louis Vuitton gibi markalarýn da istedikleri fiyata satamadýklarý ürünlerini, yakarak imha ettiklerini vurgulamýþlar.
Þirketlerin kýyafetlerin kullanýlmasýný engellemek için yakýyor olmalarý ve atýðýn çevresel boyutlarý sebebiyle tepki görmesi ise meselenin bir baþka boyutu.
Doðrusu haberi okuyunca düþündüm “yanlýþ insanlar” ifadesine takýldým.
O, gelir düzeyinin hayli üzerindeki rakamlarla satýlan ürünleri seri sonu da olsa, ihraç fazlasý da olsa, bir önceki yýlýn modelden düþmüþ ürünü de olsa, yüksek fiyatý nedeniyle elde kalýp satýlamamýþ da olsa; “sýnýf meselesi” nedeniyle “yanlýþ insanlar”ýn giymeye hatta üzerlerinde görünmesine haklarý yoktu demek ki!
Ýki yýl kadar önce Diyarbakýr’da lüks konut inþaatý yapan bir genç müteahhitle tesadüfen ayný masada kahve içmiþtik. Bahar aylarý ile birlikte çok steril bir site inþasýna baþlayacaðýný ve bir milyon TL’ye daire satacaðýný söyledi.
"Fiyatlar çok yüksek deðil mi", diye sorduðumda?
"Hayýr deðil" dedi.
"Nasýl" dedim anlamamýþtým.
"75 metrelik yoldaki kafelerde bir kahveye 20 lira ödemeyi göze alýp 'bu parayý verebilecek olanlar buralara gelip otursunlar' diyenler bakýn bu mekânlarý sürekli dolduruyorsa! Benim yaptýðým akýllý dairelere de 200-300 bin TL fazladan ödeyip kendilerinin mali ölçeðindeki bir grup insanla ayný siteyi paylaþacak olanlar bu kentte var. Onlardýr hedef kitlem” demiþti ve ben susmuþtum.
Hayli sonra bu yazýyý kaleme alýrken önce kendime “sýnýf” dedim ve tek cümlelik bir söz aklýma düþtü:
“Kapitalizm, gölgesinden yararlanamayacaðý aðacý, keser” NOKTA.
Þeyhmus DÝKEN
11.08.2018, Diyarbekir
