Bir Hafýza Daha Yitti

10 Þubat 2018 11:17 / 1024 kez okundu!

 

 

Mahmut Kýzýl, þimdilerde Diyarbekir’in Hazro ilçesine baðlý Kürtçe adý Bolþe olan köyünden. Hayatý dengbêjlikle geçmiþ.

 

******

Dengbêjlik yazý ile alakalý bir “iþ” deðil. Hafýza ve gelenek iþi. Bu sebeple Kürtlerde dengbêjliðin çok özel bir yeri var.

Tarihte yaþanmýþ önemli bir olay ya da tarihe mal olmuþ önemli bir kiþilik Dengbêj kýlamýyla çaðlar boyu ve her defasýnda bir baþka sesle yeniden yorumlanarak çaðlar sonrasýna ayný tazeliðiyle akýp gelebiliyor.

Size bu satýrlarý yazmama sebep, yakýn günlerde yitirdiðimiz hayli ünlü bir dengbêjin ardýndan bir kaç kelam etmek içindir.

Mahmut Kýzýl, þimdilerde Diyarbekir’in Hazro ilçesine baðlý Kürtçe adý Bolþe olan köyünden. (Eskiden Silvan’a baðlý imiþ). Hayatý dengbêjlikle geçmiþ.

Yaþamýný sürdürmek için at sýrtýnda gezici saðlýk memurluðu yapmýþ olmasýna raðmen; onu tanýyanlar “Dengbêj Mahmut Kýzýl” olarak bilmiþler hep.

Kürtlüðün kimlik anlamýnda itiraf ve ifadesinin çok zor ve zahmetli olduðu 1960’lý yýllarda ilk Kürtçe plaðýný yapmýþ; “cembelîyê min lorî” adýyla.

Sonra o yýllarýn Diyarbekir, Silvanlý saðlýk bakaný Doktor Yusuf Azizoðlu üzerine “Lidero” Kürtçe plaðýný yapmýþ. Ve 1974 yýlýna kadar peþpeþe Kürtçe plaklarý sýralamýþ bir Kürt sanatçýsý Mahmut Kýzýl...

1974 yýlýnda nedenini açýklamadan tam 25 yýl elini eteðini çekmiþ dengbêjlik dünyasýndan.

Belki iyi de etmiþ. Zaten anýlan yýllarda artýk dengbêjlik teknolojiye yenik düþmüþ.

1999 yýlýndan sonra Diyarbakýr Büyükþehir Belediyesi bünyesinde kurulan suriçindeki Mala Dengbêjan’da (Dengbej Evi) yeniden Mahmut Kýzýl icra-i sanat etmeye baþladý.

Mahmut Kýzýl benim için amca, baba dostu bir güzel adam, bir güzel sesti.

Hikayenin bizzat kendisi, kahramanýn yaptýðý iþlerle de yine bizzat kendisi ne denli topluma mal olursa olsun; güçlü bir sesle nefes olduðunda hikaye ve insan sonraya kalabiliyor.

Ýþte, benim için Dengbêj Mahmut Kýzýl insaný ve hikayeyi “modern” ve “tuhaf” zamanlara taþýyan bir adamdý.

Þalvarý, omzunda kefyesi ve kýrlaþmýþ býyýklarý ile Suriçi’nde her karþýlaþmamýzda þimdi ses olup bir þeyler diyecek diye içimden geçirir. Ayýp olmasa sokak ortasýnda kýlamýný söylemesini isteyeceklerimdendi.

O da sessizlerin sesi olarak öte yakaya göçtü. Þimdi Dengêj Evi bir eksik, Mehmûd Abê’siz...

Ruhu þad olsun...

 

Þeyhmus DÝKEN

10.02.2018, Diyarbekir

 

 

Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz+:
Facebook'ta paylaþ
0
Yorumlar
Uyarý

Yorum yazabilmek için üye olmalý ve oturum açmalýsýnýz.

Eðer sitemize üye deðilseniz buraya týklayarak hemen üye olabilirsiniz.

Eðer üye iseniz oturum açmak için buraya týklayýn.