Þivan ve Kýrmýzý Karanfil Müzik Festivali
09 Þubat 2011 20:56 / 6844 kez okundu!
Rasim Ozan Kütahyalý’nýn, baþbakan yardýmcýsý Bülent Arýnç ile yaptýðý söyleþide Þivan Perwer’in Türkiye’de konser vermesi hatta bir bölümde kendisinin Türkçe, bir Türk müzisyeninin de Kürtçe söylemesinin konuþulmasý beni geçmiþe götürdü… Melike Demirað ve Þivan'ýn birlikte sahne almasýna yol açmýþtým...
Yýllar önce politik sürgün olarak 10 yýlýmý geçirdiðim Hollanda’da, 1985 Kýrmýzý Karanfil Müzik Festivali'nde (1), Melike Demirað ve Þivan'ýn ilk kez birlikte çalýp söylemesini saðlamýþtým. Melike Kürtçe, Þivan da Türkçe olarak "Megri"yi seslendirmiþlerdi. Kültürlerin dostluðunu, dillerin kardeþliðini ve barýþçý, eþit birlikte yaþama isteðini dile getiren bu giriþim; Almanya baþta olmak üzere sonralarý birçok Avrupa ülkesinde iki sanatçýnýn "Türkülerimiz Kardeþtir" sloganý altýnda bir dizi ortak konser vermesine yol açmýþtý. Geçenlerde internet ortamýnda gözüme çarpan bir kayýt da, bu seri konserlerin açýlýþ parçasýydý.
http://www.youtube.com/watch?v=0fPMDIJVkS0
O sýralarda PKK, kendisinden yeni ayrýlan Þivan'ýn konser yapmasýný engelliyordu. Ýsveç'e telefon edip kendisini davet edince Þivan þöyle dedi:
Þ: - Bak Ýlhami kardeþ, ben Kýrmýzý Karanfil'in geçen sene yapýlanýný (2) Türkiye Postasý'nda (3) okudum. Çok güzel bir giriþim... Ben de katýlmayý çok isterim ama gelirsem senin festivale yazýk ederler... Mutlaka olay çýkartýp yarýda kestiriyorlar konserlerimi...
ÝM: - Sen o tarafýný bana býrak. Ýlk konserde yaptýðým konuþma nedeniyle (4) PKK'liler kulise tebriðe gelmiþlerdi. Ayrýca ben Türkiye'den deneyimliyim, Ýzmir’de 5 ve 10.000 kiþilik iki festivali arkadaþlarýmla birlikte baþarýyla yönettik, bunu da baþarýrýz.
Þ: - Ben katýlmaktan onur duyarým.
ÝM: - O onur bize ait sevgili Þivan; yalnýz bir þartým var :(
Þ: - Söyle Ýlhami kardeþ, Þivan'a da þart koþuler artýk ;)
ÝM: - Bu þart iyi þart :) Festivalin amaçlarýndan birisi de bin yýllýk Kürt Türk dostluðunun, kardeþliðinin pekiþtirilmesi. Bunun için senin bir de Türkçe parça söylemeni arzuluyoruz. Bir Türk...
Þ: - Ýþte o biraz zor... Hele bu ortamda...
ÝM: - Evet zor ama bu ortamda özellikle gerekli... Bir Türk sanatçýsýnýn da Kürtçe söylemesini planlýyorum. Hele birlikte de söylenirse harika olur. Türkiye'ye ve dünyaya karþý güzel bir mesaj olur.
Þ: - Hýmmm... Kim Kürtçe söyleyecek?
ÝM: - Melike Demirað'ý düþünüyorum.
Þ: - Onu da Þanar aðabeyi de çok severim.
ÝM: - O zaman anlaþtýk sayýyorum.
Þ: - Tamamdýr.
Aradan aylar geçti, 1985 Nisan ayýnda festival gelip çattý. Turquoise (5), Heval (6), Tahsin Ýncirci (7), Melike, Þivan, Cem Karaca, Çalgýya (8), Meral Taygun (9), Liesbeth List (10), Nizamettin Ariç (11) ve Keçkeþ'den (12) oluþan festival baþarýyla yapýldý. Önlemler ve iliþkiler sonucunda Þivan da o dönemdeki sorunsuz ilk konserini yaptý. Son parçasýna gelince sahne arkasýndan Kürtçe "Megri" ezgisi yükseldi ve Melike alkýþlar arasýnda yeniden sahneye geldi, Þivan da ayný ezgiye Türkçe devam etti. Gözleri yaþartan, ayakta alkýþlanan bir performans ile bölüm son buldu.
Sonradan deðiþik konser dizilerinde süren ve Þanar Yurdatapan’ýn evinin altýndaki stüdyoda kasete dönüþen bu adýmýn yankýlarý, çoðaltýlan, kopyalanan binlerce kaset yoluyla Anadolu'ya da yayýlmýþtý.
Ýþte bu klip, ortak konserlerin açýlýþ parçasý olarak beni 26 yýl öncesine götürdü.
Güzel günlerdi...
Bugün artýk Kamber Ateþler hapishanelerde anneleriyle Kürtçe konuþuyor ama mahkemede Kamber Ateþ’in KCK’lý kardeþleri Kürtçe susmaya zorlanýyorlar. Ve ne yazýk ki gücümüz Þivan’ýn, kendi yurdunda konser verebilmesine bile henüz yetmiyor. Ülkenin bir baþbakan yardýmcýsýnýn acýklý sözlerine raðmen hem de…
9 Þubat 2011
Ý. Mýsýrlýoðlu
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Dip Notlar:
1- Kýrmýzý Karanfil Müzik Festivali: 1978, 1979 Ýzmir’de; 1984, 1985'de Lahey’de (Den Haag), 1987'de ise Amsterdam’da yapýlan bir müzik festivali.
2- 1984 Lahey
3- Türkiye Postasý: 1983 yýlýndan 1990’lara kadar Berlin’de basýlan ve tüm Avrupa’daki TKP kökenli iþçiler ve politik göçmenler tarafýndan izlenen haftalýk dergi-gazete.
4- Türkiye'de Kürtçe'nin yasaklanmasýna, engellenmesine karþý bir tür Kamber Ateþ Nasýlsýn? tarzýnda bir þiir okumuþtum açýlýþ konuþmamda. Politik sürgünlük yýllarýmda bir gazetede gördüðüm haber beni çok etkilemiþti. Hapisteki oðlunu görmeye giden Kürt kökenli bir anne, Kürtçe’den baþka bir dil bilmediðinden ve Kürtçe konuþmak da yasak olduðundan görüþme süresince oðluna bakýp aðlamýþtý. Ýþte beni aðlatan ve isyan ettiren bu duyguyu, ilk Kýrmýzý Karanfil’in (1984) açýlýþ konuþmasýnda dile getirmiþtim. Bazý þeyleri deðiþtirip dönüþtürürken ilerlediðimiz ama hala zorlandýðýmýz bu günlerden bakýnca o olaylar daha da trajik görünüyor. Kürtçe susmanýn yollarý o sýrada ya daða çýkmaktý ya da sessizce aðlayýp içine atmak… Kürt deðilim ama ben de þiir yazmýþ ve bu þiiri geçmiþte bu nedenlerle acý çekmiþ herkese adamýþtým. (Bu þiir için kýsa yoldaki uzun þiirin son bölümüne bakýlabilir.)
5- Turkuaz: Tanar Çatalpýnar önderliðinde Hollandalý, Türkiyeli ve Amerikalý müzisyenlerden kurulmuþ bir grup.
6- Heval: Bremen’de yaþayan Türkiyeli bir Kürt müzisyen olan Gani Cansever’in sahne adý.
7- Tahsin Ýncirci: ATTF (Avrupa Türkiyeli Toplumcular Federasyonu) Korosu'nun kurucusu, uzun yýllar yöneticisi ve 1970’li yýllardaki ünlü çok sayýdaki devrimci marþýn, türkünün bestecisi olan müzisyen. Þu sýralar Ýzmir civarýnda bir deniz kasabasýnda yaþýyor. Sahne ve orkestra için yaptýðý yeni bestelerle yeni kuþaða da ulaþýyor. Sema da onun Kreuzbergli Dostlar müzik grubunda 80’li yýllarda çalýþarak tanýnmýþtý. Ýncirci, Wolfgang Köhler ile birlikte Duo Divan adýnda hoþ bir enstrümantal albüm de çýkartmýþtýr.
8- Çalgýya: Etnomüzikolog ve Türkolog Wouther Swets yönetiminde, Hollandalýlardan oluþan bir Türk müziði topluluðu.
9- Meral Taygun: Yaþamýný 1980 sonrasýnda Hollanda’da sürdüren bir tiyatrocu.
10- Lisbeth ListHollandalý bir müzisyen.
11- Nizamettin Arýç: Lahey'deki Kýrmýzý Karanfil Müzik Festivali'ne 1985 yýlýnda katýlan, sesi ve duruþuyla salonu büyülemeyi baþaran çok yönlü müzisyen, film oyuncusu. Yol filminde söylediði “Ahmedo Roni” ezgisi çok tanýnmýþtýr.
12- Keçkeþ: Macaristan'dan gelen ve oradaki Osmanlý müziði mirasýndan örnekler veren bir barok topluluðu. 1984 yýlýndaki Macaristan gezim sýrasýnda bir plakçýdan aldýðým plakla tanýþtým bu grupla ve sonra Budapeþte’de yaþayan arkadaþým Tarýk Demirkan aracýlýðýyla ulaþtým onlara. Bir kapitalist ülkedeki ilk konserlerine böyle bir davet sonucunda katýlabildiler. Türkçe ve Macarca karýþýmý sözlere sahip besteleriyle, “Tuna Nehri Akmam Diyor”, “Estergon Kalesi” gibi tanýnmýþ ve yanlýþ biçimde sadece belirli bir ideolojik kesime mal edilen ezgileri ne dediðini tam bilmeden Türkçesiyle çalýp söylemeleriyle büyük ilgi topladýlar.
