Dünyanın gözü önünde katliam
24 Temmuz 2012 15:20
Burma’nın Arakan bölgesinde yaşayan Rohingyalıların Bangladeş’e akın akın kaçışları sürüyor. Mülteciler köylerin tamamen yerle bir olduğunu anlatıyor
Burma’nın kuzeybatı kıyısındaki Arakan bölgesinin bereketli topraklarında yaşayan Müslüman Rohingyalara yönelik haziran başında alevlenen şiddet nedeniyle Bangladeş sınırına mülteci akını sürüyor. BBC’ye konuşan Rohingyalı sığınmacılar, maruz kaldıkları saldırılarla ilgili acı dolu tanıklıklar aktardı. Zohara Hatun adında bir kadın, “Budistlerin saldırısına uğrayan köyünde 80’e yakın kişinin öldüğünü ve binlerce kişinin de köyü terk etmek zorunda kaldığını” anlattı. Köyün tamamıyla yerle bir edildiğini söyleyen Hatun’un “Babam Burmalı askerler tarafından gözlerimin önünde vuruldu. Canımızı kurtarmak için kaçtım. Hâlâ annem ne durumda bilmiyorum” sözleri bölgedeki şiddetin boyutunu ortaya koyar nitelikte. Bangladeş’in ise sınırını göçmen akınına kapaması, durumu daha da zorlaştırıyor. Hatun ve beraberindeki birçok sığınmacı sınırın öbür tarafına geçebilmek için altı gün boyunca kayıklarla Hint Okyanusu’nda tehlikeli bir sefer yapmış. Birçok Rohingyalı da bu zor yollardan kaçmaya çalışırken kayıklarının batması nedeniyle can veriyor...
Burma’yı övmüştü
Haziranda Burmalıların, Arakan’da Budist bir kadının tecavüze uğramasından Rohingyaları sorumlu tutmasıyla çatışmaların fitili ateşlenmiş, 10 Müslüman’ın linç edilmesi de şiddetin iyice artmasına neden olmuştu. İslam dünyası ve Asya’daki Müslüman ülkelerin basını şiddet olaylarını “etnik temizlik” diye yorumluyor. Rohingyalılara karşı saldırıları kınayan ilk uluslararası kuruluş ise İslam İşbirliği Teşkilatı oldu.
Burma’nın bir yıldır sürdürdüğü demokratik açılım nedeniyle bu ülkeye yönelik çok sayıda yaptırımı kaldıran Batı ise olayların başında Thein Sein hükümetinin olaylarla ilgili tavrını övdü. ABD’nin Yangun büyükelçiliği maslahatgüzarı Michael Thurston “Bu, geçmişte göremeyeceğimiz türden bir şey. Hükümet Rohingyalı, Budist veya Müslüman olsun herkese yardım etmeye çalışıyor” demişti.
Uluslararası Af Örgütü’nün ise raporunda Rohingyalılara yönelik saldırılara yetkililerin göz yumduğu veya doğrudan müdahil olduğunu ortaya koyması bakış açısını değiştirdi. Raporda henüz bir kıyımdan söz edilmezken, Rohingyalıların şiddet mağduru olduğu belirtiliyor. BM ise Rohingyalıları “dünyanın en çok baskı gören azınlıklarından biri” olarak değerlendiriyor.
Her yerde sürgün hayatı
Yeryüzünün en çok baskı gören halklarından biri olan Rohingyaların yıllardan beri izini süren ve hikâyelerini tüm dünyaya duyurmaya çalışan biri var: ABD’li fotoğrafçı Greg Constantine... Constantine 2006’dan bu yana Burma’da ve Bangladeş’teki kamplarda objektifine takılan kareleri Exiled to Nowhere (Hiçbir yere sürülenler) adıyla kitaplaştırarak geçtiğimiz aylarda yayınladı. Kitaptaki siyah beyaz 92 kare, ülkelerinde yurttaşlıkla gelen sosyal ve ekonomik haklardan mahrum bırakılan bu halkın güçlüklerle dolu yaşantısına ışık tutuyor.
Constantine, “Asya’nın en çok ihmal edilen topluluğu” diye nitelediği Rohingyaların günlük çilelerini ise şöyle sıralıyor: “Özgürce seyahat etmeleri yasak, evlenebilmek için yetkililere yüklü ‘vergiler’ ödemek zorundalar ve gerek askerî cunta gerek Budist rahipler serbestçe ibadetlerini yapabilmelerini engelliyor. Bu yüzden komşu Bangladeş’e kaçanların sayısı giderek artıyor. Exiled to Nowhere Constantine’in “Yersiz yurtsuzlar” projesinin ikinci kitabı. Onun penceresinden Rohingyaların hayatını merak ediyorsanız, www.exiledtonowhere.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
STK’lar ayakta, Burma savunmada
Haziran başında kriz başladığından bu yana bölgedeki tablo, bağımsız basın kuruluşlarının da Burma’da çok serbestçe çalışamaması nedeniyle tam olarak bilinmiyor. Krizle ilgili Thein Sein yönetimi ve muhalif Aung San Suu Kyi savunmada:
» Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Başkanı Eva Sundari: “Rohingyalılara yönelik baskı ve bu halka vatandaşlık tanınmaması uluslararası hukukun açık birer ihlalidir.”
» AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton’ın Sözcüsü Michael Mann: “Ashton’ın talimatıyla AB diplomatları katliamın durdurulması için Burma makamlarıyla temasa geçti.”
» Uluslararası Af Örgütü uzmanı Benjamin Zawacki: “Tek taraflı bir şiddet var. Rohingyalılar hedef alınıyor. Bazı saldırılar bizzat güvenlik güçlerince düzenleniyor.”
» İnsan Hakları İzleme Örgütü Asya direktörü Elaine Pearson: “Burma hükümeti güvenlik güçlerinin Rohingyalıları keyfi bir şekilde tutuklamasını durdurmalı. Tutuklular serbest kalmalı.”
» Nobelli muhalif Aung San Suu Kyi: “Kendilerinin Rohingyalı Müslüman olduğunu söyleyen bazı gruplar aslında yakın zamanda Bangladeş’ten gelen göçmenler olabiliyor. Fakat vatandaş olanlar tüm haklardan yararlanmalı.”
» Burma Devlet Başkanı Thein Sein: “Burma etnik azınlıklara karşı sorumluluklarını yerine getirecek. Sınırı kanundışı geçen ve Burmalı etnik bir azınlık olmayan Rohingyalıları tanıyamayız.”
Erdoğan: Arakan’da insanlık katlediliyor
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan dün büyükelçilere verdiği iftar yemeğinde Burma’nın Arakan bölgesinde Müslümanların “katledildiğini” söyleyerek, BM’ye hareket geçme çağrısı bulundu. Erdoğan “Arakan’da insanlar ve insanlık katlediliyor. BM’yi burada göreve davet ediyoruz. Bu daveti yapmaktan daha normal, daha insani ne olabilir? Burada bir avuç Müslüman ne yazık ki oradaki ağırlıklı yönetim tarafından şu anda katlediliyor, yakılıyor. Bunu seslendirmek insani görevimiz” diye konuştu. Taraf’a konuşan diplomatik kaynaklar ise “Bu çerçevede Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri ve Bangladeş Dışişleri Bakanı ile görüştü. Burmalı yetkililerle de temastayız” dedi.
Taraf
