SU TESTÝSÝ SU YOLUNDA…(TESTÝSLERÝNÝZDEN TAÞANLAR SABRIMIZI TAÞIRIYOR!)

Semra CANBULAT

Tüm Yazýlarý

Hýncal Uluç'un Defne Joy Foster'ýn ölümünün ardýndan yazdýðý "Su testisi su yolunda kýrýlýr" temalý yazýsý sadece basýn tarihinin en utanç verici yazýlarýndan biri olmakla kalmýyor; Barýþ Manço'nun ölümünün ardýndan yazdýklarýyla birlikte deðerlendirildiðinde þimdi takýndýðý bu ahlakçý tutum; patriarkal sistemin iki yüzlü ahlakýnýn da medyadaki sýký örneklerinden birini oluþturuyor.

----------------------------------------------------------------------------------------

Birleþmiþ Milletler'in "Kadýnlara Karþý Her Türlü Ayrýmcýlýðýn Önlenmesi Sözleþmesi" (CEDAW) ile sözleþmeyi imzalayan bütün ülkeler; Birleþmiþ Milletler Þartý’nýn temel insan haklarýna, insanlýk onuru ve insanýn deðeri ile erkeklerin ve kadýnlarýn haklar bakýmýndan eþitliðine olan inancýný teyit ederek, bütün insanlarýn onurlarý ve haklarý bakýmýndan eþit ve özgür doðduklarýný, herkesin cinsiyete dayanan ayrým da dahil, bu bildiride yer alan hiç bir ayrýmcýlýða tabi tutulmaksýzýn haklara ve özgürlüklere sahip olduklarýný, insan haklarýna dair uluslararasý sözleþmelere taraf olan devletlerin, erkeklere ve kadýnlara ekonomik, sosyal, kültürel, kiþisel ve siyasal haklardan yararlanmalarý konusunda eþit haklar saðlama yükümlülüðü altýnda bulunduðunu kaydederek, anneliðin toplumsal bakýmdan önemi ile her iki eþin aile içindeki ve çocuðun yetiþtirilmesindeki rolünü akýlda tutarak ve kadýnýn doðurganlýktaki rolünün ayrýmcýlýk için bir temel sayýlamayacaðýnýn, çocuðun yetiþtirilmesinde kadýn ve erkek ile toplumun bir bütün olarak sorumluluðu paylaþmalarýný gerektirdiðinin farkýnda olarak, erkekler ile kadýnlar arasýnda tam bir eþitliðin gerçekleþmesi için erkekler ile birlikte kadýnlarýn da toplum ve aile içindeki geleneksel rollerinin deðiþmesine ihtiyaç bulunduðundan, kadýnlara karþý ayrýmcýlýðýn tasfiye edilmesi hakkýndaki bildiride yer verilen prensiplerin uygulanmasýna ve bu amaçla her türlü ayrýmcýlýðýn ve görünümlerinin tasfiye edilmesi için gerekli her türlü tedbiri almaya karar vermiþlerdir.

Türkiye bahsi geçen sözleþmeye 1985 yýlýndan beri taraf olmasýna raðmen sadece Bianet'in yýl boyunca gazetelerden, internet sitelerinden ve haber ajanslarýndan derleyerek hazýrladýðý verilerle altýný çizdiði kadýn cinayetleri gösteriyor ki býrakýn sözleþmede bahsi geçen kadýna yönelik ayrýmcýlýðýn önlenmesi prensiplerinin uygulanmasýný; ülkemizde kadýnlarýn can güvenliði dahi saðlanamýyor. Bianet'in verilerine göre Türkiye'de erkekler 2010'da en az 217 kadýn ve üç çocuðu öldürdü, 164 kadýn ve 4 çocuðu yaraladý. En az 381 kadýn ve çocuk tacize, 207 kadýn ve çocuk tecavüze maruz kaldý. Taciz ve tecavüze maruz býrakýlanlarýn büyük çoðunluðu çocuklardý. 23 kadýnýn intihar ettiði öne sürüldü ya da þüpheli þekilde yaþamlarýný yitirdiler. En az 646 erkek ve oðlan çocuðu cinayet, yaralama, taciz ve tecavüz olaylarýnýn faili olarak gözaltýna alýndý, tutuklandý ya da aranmaya baþlandý.

Eser Köker'in belirttiði üzere "Öncelikle Bianet'in çetelesinden, kadýna yönelmiþ þiddetin haber deðeri taþýmasý için fiziksel maðduriyetin en vahþi þeklinde zuhur etmiþ olmasýnýn bir ön koþul olduðunu bir kez daha öðreniyoruz. Haber editörlerinin filtresinin týkanýklýðý, yaþam hakkýnýn ortadan kaldýrýlmasýna yönelik tehdide haber deðeri atfetmemesi, kadýnlarýn polis ve/veya savcýlýkta dikkate alýnmama ve sözlerinin deðersizleþtirilme giriþiminde onlarýn yalnýz olmadýðý, kurulu düzenin devamý ve bekasý için sacayaðýný oluþturan güçlerden birinin yaygýn habercilik anlayýþý olmasý ile iliþkidir. Taraflýlýðýný kadýn sözünü deðersizleþtirerek kuran haber, tarafsýzlýðýný ancak bu sözün deðerini takiple, duyurulmasýna aracý olmakla kurabilirdi. Kadýný önce yurttaþ sonra okuyucu/izleyici olarak tanýmlamakta zorlanan haber yayýn kurullarý, dehþetin uyandýracaðý gerilimi sindirebilmek ve merhamet dolandýrýcýlýðý yapmak için öldürülen her genç kadýna "güzel" sýfatýný yapýþtýrmanýn neredeyse 50 yýllýk geleneðine sahip bir iþleyiþ düzeneði içinde hukuki geliþim sürecini doðru aktarma gayreti içinde olamazlardý, olmadýlar da... Bianet'in çetelesi, kadýn cinayetlerinin Doðu Anadolu'ya, Güneydoðu Anadolu'ya özgü Kürt töresi yargýsýnýn nasýl bir mitik yargý olduðunu bir kez daha söylemektedir. Marmara, Ýç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde gezen cinnetin etnik kökenini yaftalamaya yönelik bunca uðraþ karþýsýnda yayýn kurullarý, Doðu ve Güneydoðu Anadolu'da yeterli sayýda Türk acar muhabirlerinin olmadýðýný söyleyemeyeceklerine göre, herhalde ya Marmara ve iç Anadolu bölgesinin medya merkezlerine yakýnlýðýný ya da bu bölgelerde iç göçle beslenen modern hayatýn baskýna dayanamayan talihsiz erkek nüfusun umutsuzluðunu ön plana çýkaracaklardýr. Hangi "uzman kiþiden" görüþ alýrlarsa alsýnlar, kadýn cinayetlerinin sistematikliðini saðlayan iþbirlikçi tutum muhalif toplumsal hareketler ve yayýnlarý tarafýndan birincil önemdeki toplumsal sorun olarak nitelendirilmediði sürece, kadýn cinayetlerinin gerekçelerini aile içi görüþ ayrýlýðýna indirgeyen cümleler deðiþmeyecektir. Aile içindeki tartýþmalarý öldürme nedeni olarak seçen ve sunan haber dili, öfkesine yenilen erkek halini masumiyetin karinesi olarak kabul ediyorsa, elinde þiddet aracý bulundurma yetkisine sahip olanlarýn taciz ve tecavüze yönelmelerini olaðanlaþtýrýyorsa, keyfiliðin sorumsuzluðunu normalleþtiriyorsa, sadakat ve baðlýlýk yeminlerini ilahi deðil yasal olduðuna iliþkin hiçbir baþvuru kaynaðýyla beslenemiyorsa genç kadýnlarýn ki bu genç kadýnlýk hali 49 yaþýna kadar uzanýyor, ölümcül þiddete maruz kaldýðý haberlerini okumaya devam edeceðiz."

Medyanýn toplumsal yaþamýn hemen her alanýna hakim olan erkek egemen bakýþ açýsý, var olan deðerleri nasýl olduðu gibi kabul edilerek sorgulamadan dolaþýma soktuðu ve yeniden ürettiði bilinen bir gerçektir. Bu açýdan da medyayý, topluma iliþkin ipuçlarý saðlayabilen bir harita olarak da okuyabiliriz.

Öncelikle cinsiyetçi iþbölümünün bir örneði olarak medyanýn yönetim kadrolarýndan, köþe baþlarýný tutanlarýna ve ilgili diðer çalýþanlarýna kadar büyük çoðunluðunun erkeklerden oluþtuðunu görüyoruz. Erkek egemenliðindeki ana akým medya, kadýnlarý öncelikle "bedene" indirgeyerek; cinsel nesne olarak kodlamakta, teþhir ya da röntgencilik malzemesi yaparak sömürmekte, bir taraftan da kadýnlarý kurban, zavallý maðdur, fedakar anne, namus simgesi, vb geleneksel roller çerçevesinde, erkeklere baðýmlý olarak sunmakta; kadýnlarý ya fettan ve kötü kadýn ya da kutsal anne ve iyi eþ olarak kodlayýp basma kalýp tiplemeler içerisine sýkýþtýrarak farklý kadýnlýk durumlarýný yok saymakta, kadýna yönelik her türlü þiddeti, tacizi, tecavüzü kadýn cinayetlerini genellikle ya kadýnlara atfedilen "teþvik etme/kýþkýrtma" ya da erkeklere atfedilen "cinsel dürtülerine hakim olamama/namusunu koruyup kollama" açýklamalarý ile sunarak, izleyicilerin/okuyucularýn gözünde cinsiyetçi bakýþ açýsýný doðallaþtýrarak meþrulaþtýrmaktadýr.

Bu baðlamda Defne Joy Foster'ýn ölümü ardýndan, medyada yer alan haberler yukarýdaki tespitleri bir kez daha doðrular nitelikte. Genç bir kadýnýn hayatýnýn, trajik ölümünün bütün detaylarý medyamýzýn cevval muhabirlerinin araþtýrmacý/soruþturmacý, cinsiyetçi gazetecilik oyunlarýyla didik didik edilerek magazine servis ediliyor. Evli oluþu ve anneliðine yapýlan vurguyla kendi tasarrufundaki bedeni/cinselliði, kendi kararýna baðlý olmasý itibariyle sadece kendisini ilgilendiren alkol kullanýmý, geceyi kimle/nerede/nasýl geçirdiði bir bir denetlenerek ahlak bekçiliðine soyunanlarca zabýt defterlerine iþleniyor. Topluma evli ve çocuklu bir kadýnýn gecenin o saatinde evinde kocasýnýn dizinin dibinde olmasý gerektiði hatýrlatýlýrken; ölümü bu þekilde "uygunsuz" olmuþ genç bir kadýnýn ardýndan üzüntü duyacak vicdanlarýn sesi de fazla çýkmasýn, ibret alýnsýn isteniyor. Bu amaçla köþebaþlarýný tutanlardan biri olan Hýncal Uluç'un Defne Joy Foster'ýn ölümünün ardýndan yazdýðý "Su testisi su yolunda kýrýlýr" temalý yazýsý sadece basýn tarihinin en utanç verici yazýlarýndan biri olmakla kalmýyor; Barýþ Manço'nun ölümünün ardýndan yazdýklarýyla birlikte deðerlendirildiðinde þimdi takýndýðý bu ahlakçý tutum; patriarkal sistemin iki yüzlü ahlakýnýn da medyadaki sýký örneklerinden birini oluþturuyor. "Su testisi su yolunda kýrýlýr" temasýyla Hýncal Uluç'un testisi'nden döktükleri "namus" bahanesiyle iþlenen kadýn cinayetlerini de meþrulaþtýrarak kadýn düþmanlýðýnýn deðirmenine su taþýyor.

Bu nedenle kadýnlarýn kurtuluþundan/özgürlüðünden yana taraf olan biz kadýnlar, Defne Joy Foster'ýn ölümünün ardýndan medyanýn köþe baþlarýný tutan Hýncal Uluç'un testis'inden dökülenleri, Yeni Akit'ten Serdar Arseven'in kin ve nefret dolu yazýsýný, Akþam'dan Oray Eðin'in genç bir kadýnýn ölümü üzerinden giriþtiði Taraf Gazetesi/Ergenekon hesaplaþmasýný sadece ölen birinin ardýndan yapýlmýþ bir ayýp bir saygýsýzlýk olarak geçiþtiremiyoruz. Mevzu kadýnlar olunca –ölü kadýnlar hariç deðil- erkeklerin sosyoekonomik statüleri, yaþama karþý duruþlarý, politik düþünceleri ne olursa olsun erkek egemen bakýþ açýsýyla nasýl ortaklaþabildiðinin bir kanýtý, tüm bunlarý gündelik hayatýn cinsiyetçi dilinin, ataerkil deðerlerle örülen toplumsal iliþkilerin, kadýnlarý ezen/ikincilleþtiren/kuþatan ve tüm bunlarý meþru kýlan eril tahakkümün erkek medyasýndaki tezahürleri olarak okuyoruz. Kýzgýnlýðýmýzý politikleþtiren nokta tam da bu. Hýncal Uluç'a ölmüþ bir kadýnýn ardýndan bunlarý yazma/yayýnlama cesareti veren sadece kendisinin sahip olduðu cinsiyetçi bakýþ açýsý deðil; ayný zaman da toplumun genelinin de böyle düþündüðüne, onu onaylayýp, takdir edeceðine dair sarsýlmaz bir inanç olsa gerek. Bu nedenle -Rakel Dink'ten mülhem- sadece Uluç'un, Arseven'in ve diðerlerinin testisinden dökülenleri deðil; bu kiþilerin testilerini dolduran karanlýðý, ataerkilliði/cinsiyet rejimini, bu düþünce biçiminin nüfuz ettiði medya dahil; eðitim, çalýþma yaþamý, hukuk, siyaset gibi alanlarý, patriarkal kapitalizmi sorgulamak ve var olaný dönüþtürmek için tepkimizi örgütlü bir hale getirerek kendi sözümüzü söylememiz gerekli.


Semra CANBULAT

07.02.2011

Arkadaþýna Gönder Yazdýr

Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz+:

0