Erciþ'in kurtuluþ günü nasýl kutlanmamalý?

01 Nisan 2012 00:40 / 7870 kez okundu!

 


Tarih Vakfý'nda çalýþtýðým dönemde 1998'de Mardin kent tarihinin yazýlmasýný amaçlayan bir proje yazmýþ ve yönetmiþtim. Ortaya harika kitaplar çýktý: "Taþýn ve Ýnancýn Þiiri Mardin", "Þehir Dokusu ve Evler" ve "Mardin: Aþiret, Cemaat, Devlet". O sýrada bir gerçek akademisyenlerimizce sürekli dile getirilmeye çalýþýlýyordu: Mardin'in kurtuluþ gününün kutlanmasýna gerek yok çünkü Mardin iþgal edilmedi! Bu gerçeðe ulaþmak için 10 yýldan fazla bir zaman geçti ve sonunda Mardin, kurtuluþ gününü kutlamayý býraktý... Þimdi sýra Erciþ'te ve kentin baþka bir gerçeði kabullenmesinde...

3 yýla yakýn bir süre (15 Mayýs 1915'den Nisan 1918'e dek) iþgal altýnda kalan Erciþ; yýllarca tek taraflý yazýlmýþ resmi tarihlerin milliyetçi körükleri altýnda kötü müsamereler biçiminde, çocuksu kurtuluþ günleri kutladý. Ermeni görünümlü iþgalcileri öldürdü, zincirlenmiþ genç kýzlarý kurtardý, yerde yatan kendi vatandaþý olan "Ermeni"leri de tekmelemekten geri durmadý. Erciþ ve yakýn çevresinde parayla da olsa artýk kimse "Ermeni" olmayý kabullenmeyince, uzak çevreden, meseleden habersiz gençler tutulmaya baþlandý. Üç kuruþluk paraya kötü bir piyesin zavallý aktörleri olmayý ilk ve son kez kabul eden gençler, her defasýnda piþmanlýkla ilçeden ayrýldý.

Soru þuydu: Erciþ daha ne kadar bu tür çocuksu, kötü müsamerelerin kurbaný olacak? Bu tür basitlikler, kadim kültürlerin topraðý olan bu diyara yakýþýyor mu? 2007'de ercis.net'de yazdýðým bir yazý þimþekleri üzerine çekti ama gerçeklerle yüzleþmeye cesaret edebilenlerin sayýsý çok olmadý. Bu yazýmý güncelleyerek sunuyorum.

Bu topraklara yakýþmayan nedir?

Zincirle baðlý gelin kýyafetli kýzýn, parayla tutulmuþ Ermeni rolü yapan çetecilerin elinden birkaç çatapat ile kurtarýlmasý biçiminde yýllardýr býkmadan uygulanan ve bu haliyle kötü ilkokul müsameresi düzeyini aþmayan, derme çatma törenlerle kutlanacak bir kurtuluþ günü, bu sorunun yanýtý olamaz mý?

Büyük ülke Türkiye'nin bu büyüklüðüne yakýþmayan, vizyonsuz, ufuksuz kimi politikacýlarý tatmin eden, çaðdýþý, onun bunun hala süngülendiði kurtuluþ günlerini artýk býrakma zamaný gelmedi mi?

Bu tür törenleri görerek büyüyen çocuklarýmýzýn, kimilerinin tam da istediði gibi birilerine kin duyarak geliþmesinden medet uman bir zihniyetin ruh saðlýðýndan kuþku duymak gerekmez mi? Ermenistan'da benzeri bazý törenler yapýlmasýný kendine örnek almak, gerekçe göstermek yerine Türkiye, büyük ülke gibi davranarak kendisi örnek oluþturamaz mý?

Büyük ülkenin evlatlarýnýn, göl çocuklarýnýn, Nuh torunlarýnýn önerecek þeyleri, yeni sözleri yok mu bu konuda?

Her þeyden önce þimdiye dek yapýlanlarýn artýk yapýlmamasý en büyük adým olmaz mý?

Parayla tutulan, Ermeni komitacýsý rolünü oynayacak insan aramak zorunda kalan tertip komitesinin traji-komik sorunlarýný artýk geride býrakamaz mýyýz?

Zincirlenmiþ gelin kýzý kurtarmak için kuru sýký silahlar mutlaka patlatýlmalý mý?

“Ermenileri” yere düþürüp sonra da süngüleyerek kendini tatmin yarýþýnýn doruklarýna artýk çýkmasak ne olur? Küçülür müyüz, büyür müyüz?

Alkýþý aldýktan sonra yürüyüþ kolu resmi zevatýn önünden geçip giderken, ilgi baþka yere dönünce, meseleyi fazla ciddiye almýþ yeni yetmeler yerdeki zavallý aktörleri tekmeleme yarýþýna girmese artýk!

Ezberlenmiþ bürokrat konuþmalarý olmasa, ayný düþmanlýklarýn sýkýcý bir tekrarý üflenmese kulaklara…

Ne yapýlsýn?

Depremin vurduðu Erciþ ayný ezberlerle mi dönecek meydana? Yaþadýðý acýlar artýk onu olgunlaþtýrmýþtýr diye umutlanmasýn mý insan?

Türkiye'nin ve dünyanýn dikkatini çekecek; akýllýca kurgulanmýþ, zekice uygulanan etkinlikler yapýlamaz mý?

Etkinliklerin ana vurgusu “barýþ” olamaz mý?


Bir Barýþ Anýtý açýlabilir…

Kars Belediyesi'nin, heykeltýraþ Mehmet Aksoy'a yaptýrtmaya cesaret ettiði ama baþbakanýn "ucube" damgasýndan sonra arkasýnda duramayýp yýktýrdýðý türden bir insanlýk abidesi belki… Bu cesaret Erciþ'e yakýþýr. Heykelin üstüne de þöyle yazýlabilir: “Bu insanlýk anýtý; geçmiþte, bu yörede yaþamýný yitirmiþ Ermeni, Kürt, Türk tüm insanlarýn ortak anýsý içindir. Bu topraklar artýk ebedi olarak dostluða, kardeþliðe ve barýþa adanmýþtýr!...”

Her yýl 1 Nisan'da bu anýtýn önünde Türk, Kürt ve Ermeni toplumundan kiþiler buluþup ortak nöbet tutabilir. Bizim bu adýmýmýz, Ermenistan'daki anýtta da benzeri biçimde, kin deðil, barýþ temalý bir tören yapýlmasýný saðlayamaz mý? Büyüklerin, kendine güvenenlerin, haklýlýðýna inananlarýn ilk adýmý atmasý anlamlý olmaz mý?


Bir Barýþ Müzesi açýlabilir.

Bu müze Van'da ya da Erivan'da var olanlar gibi olmamalý ama. Karþýlýklý olarak kim ne kadar adam öldürmüþün çetelesini tutmak, iskeletler, kuru kafalar sergilemek yerine, 1000 yýl birlikte yaþamýþ halkýn, birbirinden ne aldýðýný ne verdiðini, Anadolu'nun ortak kültürüne kimin ne kattýðýný anlatan, birlikte yaratýlmýþ ölümsüz eserleri saptayan bir çaba içinde olsak daha iyi olmaz mý?

Müzikleri, müzisyenleri, dilcileri, tarihçileri, tiyatrocularý, futbolcularý ile geçmiþin güzelliklerini öne çýkarýp, coðrafyamýzdaki kadim halklarýn geleceðe umutlu bakmasýný saðlayamaz mýyýz?

Emin olun ki çocuklarýmýz için daha güvenli, daha sýcak, daha mutlu bir dünya býrakmanýn yolu buradan geçiyor. Tersini hayal bile etmek istemeyiz. Ama ben bir Erciþ Müzesi hayal ediyorum doðrusu. Þimdilik gerçeði biraz uzaklarda da olsa, Sanal Erciþ Müzesi açýlmýþ bile…

Barýþ Treni'ninde Ermenistan ve Türkiye çocuk heyetleri her yýl buluþamaz mý?

Kurulan bu kültür baðý, karþýlýklý olarak iki topluma umutsuzluk deðil umut aþýlayabilir. Gençlerin, çocuklarýn þöyle düþünmesini saðlamak bizim ellerimizde deðil mi: “Babalarýmýzýn dedeleri, bu coðrafyada geçmiþte hem bin yýl yan yana yaþayýp güzellikler üretti hem de büyük acýlara yol açan, trajediler getiren savaþlar yaptý. Biz savaþlarý ve büyük acýlarý içimize gömüp, geleceðe bakmak istiyoruz. Barýþýn coðrafyasýný baþka türlü yaratamayýz!”

Ýnsanlar artýk enerjilerini kin, intikam ve nefret üretmek, üretilenleri yaþatmak için harcamak yerine barýþa, güzelliðe, umuda, karþýlýklý kültürel, manevi ve maddi zenginliðe, refaha akýtsalar, herkes daha mutlu olmaz mý? Ýnsanlýk rahat bir nefes alsýn! Yorucu, geriletici nefreti diasporanýn en aþýrý kesimlerine býrakalým, hatta onlarý da anlamaya çabalayalým; çünkü o diaspora Ermenistan'ýn deðil, Anadolu'nun diasporasýdýr; o trajedi, bu topraklardan dünyaya saçýlmýþ, yurtlarýndan sürülmüþlerin büyük acýsýdýr. Bize düþen barýþýn güvercinlerinin önünde eðilmektir, onlarýn ürkekliðinin nedenlerini aramaktýr, bu kardeþlik arayýþýnýn en cesur neferini, Hrant Dink'i öldürenleri lanetlemektir.

Tarihten istersek kan çýkarabiliriz, istersek gül

Avustralyalýlarýn, Yeni Zelandalýlarýn torunlarýndan daha kindar ve vefasýz olamayýz. Onlar üstelik yenildikleri topraklara olan özürlerini ve ölen yakýnlarýnýn anýsýna saygý gösteren Anadolu insanýna þükranlarýný sunmak için akýn akýn yurdumuza, Çanakkale'ye gelirken… Türkiye'nin, kimi komþularýyla sýnýrýnýn kapalý olmasý kabul edilebilir mi? Ýstesek açmak için bin neden bulabiliriz, týpký kapalý tutmak için ileri sürülecek -ki bir kýsmý da haklýlýk payý taþýyabilecek- bin neden olduðu gibi… Unutmayalým ki, tarihten istersek kan çýkarabiliriz, istersek gül! Yeter ki biz ne istediðimize karar verelim.

Kurtuluþ günlerimizin anlamlý olmasýný istiyoruz muyuz?

Depremle yaralanmýþ Erciþ için ne yapýlsa azdýr, ne yapýlsa baþýmýzýn, gözümüzün üstünedir. Herkesin ayný türden yardýmlar istemesi de ayný türden yardým yapmasý da verimsizliktir. Sýra dýþý çabalara daha çok ihtiyaç var.

Daha çok Hayal Bilgisi'ni,
aðustos böceklerimizin yeniden ötmesini, Doða Gözcüleri'nin canlanmasýný istemeliyiz. Sanal Müzemizi gerçeðe çevirmeli, göl diyarý sözlüklerini dünyaya açmalýyýz.

Erciþ'in en önemli ihtiyacý dün olduðu gibi bugün de kaliteli bir kültür-sanat merkezidir. Bunun için ne yaptýðýmýz çok önemlidir. Evlerimiz bir biçimde yapýlacak, bu kýþ bitecek ve her anlamda bahar elbette geri gelecektir. Karnýmýz bir biçimde doyacaktýr ama ya gönlümüzün, beynimizin, ruhumuzun ihtiyaçlarý? Sinema, tiyatro, kütüphane, müze, heykel atölyesi, sergiler için galeri, konserler için salonlar? Bunlarý içeren bir kültür merkezi yaratabilen Erciþ, il olmasa da olur...

Bir zamanlar atletizmde baþarýdan baþarýya koþan gençlerimizin közünden yeni ateþler yaratamaz mýyýz? Atlet çocuklarýmýz için dev bir kampanya açýp, yanlýþ þenliklere harcanacak parayý onlara ayýrmak, bu kampanyaya, tüm Türkiye'yi, tüm dünyayý eklemek cesurca ve yaratýcý olmaz mýydý? Yeter ki biz görmesini bilelim…

Kim bilir, belki Erciþ'in gerçek kurtuluþu onlarýn açtýðý bu baþarý çizgisindedir… Onlar böyle uçar gibi koþarken, belki bize bir þeyler anlatmak istiyorlardýr… Onlarý biraz anlamaya çalýþsak daha doðru olmaz mý?

Öneriler, etkinlikler listesi uzatýlabilir. Eminim ki her akýllý Erciþli, hayali geniþ her göl çocuðu, yepyeni buluþlarla ortaya çýkabilir. Ancak önemli olan kurtuluþ günlerindeki kýsýrlýða, insanlarýn süngülenmesi rezaletine bir son vermek deðil midir? Kentimiz bunu anlayacak ve yaþama geçirecek cesur yöneticilerine sahip midir? Burada seçilmiþ ya da atanmýþ sorunu yoktur! Ýyi yürekli, ufku geniþ, gerçekten barýþçý olup olmamak sorunu vardýr.

Bunlarý uygulamak için çok geç kalýndýðý açýktýr. Depremin acýya boðduðu topraklarda, baþka acýlarý komediye dönüþtürmemektir bize yakýþan. Dozu abartýp, dünyayý üstümüze daha fazla güldürmesek iyi olmaz mý? Kamyondan yapýlmýþ tribünler, süngülenen sahtekarlýklar bu yýl olmasýn bari. Sadece biraz özenli olmak yeter! Bunu istemek, çok þey mi istemektir?

Erciþli olmak acýlarýný damýtýp, ondan kin ve düþmanlýk deðil, barýþ ve dostluk çýkarmaktýr.

01-04-2012

(Yazýnýn ilk biçimi 29 Mart 2007'de yazýlmýþtýr.)


Ýlhami MISIRLIOÐLU

Son Güncelleme Tarihi: 01 Nisan 2012 19:32

 

Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz+:
Facebook'ta paylaþ
0
Yorumlar
04 Nisan 2012 14:39

hurkus

Ermenilerden kurtulma gösterisinde gerçek mermi

Van'ýn Erciþ ilçesinin Ermenilerden kurtarýlmasýnýn yýldönümü kapsamýnda düzenlenen etkinliklerde gerçek mermi kullanýlmasý sonucu Ermeni askeri canlandýran bir kiþi aðýr yaralandý.

Devamý için týklayýn

04 Nisan 2012 07:41

nuhungemisi

Bir konuda haklý çýkmak, mutlu olmaya yetmez; Erciþ'teki törenlerde kullanýlan bir gerçek mermi, Ermeni rolü yapan gençlerden birini yaralamýþ; Ý. Mýsýrlýoðlu, haklý çýktýðý için sadece üzgündür eminim :(

http://www.bianet.org/bianet/diger/137391-ermenilerden-kurtulma-gosterisinde-gercek-mermi?utm_source=twitterfeed&utm_medium=twitter#.T3swCAGNQbw.facebook
Uyarý

Yorum yazabilmek için üye olmalý ve oturum açmalýsýnýz.

Eðer sitemize üye deðilseniz buraya týklayarak hemen üye olabilirsiniz.

Eðer üye iseniz oturum açmak için buraya týklayýn.