MARKSÝZM GÜNLERÝ 2011'DEN NOTLAR
21 Mayýs 2011 13:22 / 2597 kez okundu!
Toplantýya katýlamayanlar için notlar uzaktaki arkadaþlarýmýzý sevindirecektir. Doðan Tarkan, Murat Belge ve Nabi Yaðcý'nýn katýlýmýyla gerçekleþen bir panel (Kapitalizm sonrasý yaþam bir düþ mü? - Baþka Bir Dünya Mümkün) güzel konuþmalara ve tartýþmalara sahne oldu. Buradan bir özet aktarýyorum.
------------------------------------------------------------------------------------------
Kapitalizm sonrasý yaþam bir düþ mü?
Baþka bir dünya mümkün
.jpg)
Doðan Tarkan:
Sosyalizm büyük yýðýnlar tarafýndan gerçekleþtirilmeli, onlar yararýna olmalýdýr. Kapitalizmden daha iyi olmalý… Az çalýþýlmalý, refah olmalý, özgür bir toplum olmalý. Bunlar olmalý. Yoksa neden mevcut toplumu deðiþtirebilmek için bunca acý çekilsin?
Ýþçiler, kapitalizmden daha iyi bir sistem kurabilirler mi? ABD’de olursa belki… Türkiye gibiyse zor…
Küba’dan sosyalizm çýkmasý kolay deðil; güçsüzlüðü nedeniyle baskýya baþvuruyor.
Çalýþmak zorunda deðilsek, her þey olabiliriz… Balýk tutmak, resim yapmak… Ben kuþ izlemekten yanayým.
Kuzey Kore’de, þu anki kapitalizmden daha ileri bir toplum kurmak neredeyse imkânsýz…
Özetle, tek ülkede sosyalizm olanaksýzdýr.
Murat Belge:
Serbest atýþlý bir konu... Sosyalistler zaten bir hayli fütüristtir. Olumlu gelecek biz solcular için önemlidir. Ancak bunu, baþlayacaðý anla sýnýrlandýrýrýz, sonrasýný pek öngöremeyiz.
Marks’ýn yaklaþýmý (“herkesten yeteneðine göre, herkese ihtiyacý kadar”) ortada… Alýþýk olmadýðýmýz bir ahlak var… Ütopiklik var… Doðan Tarkan’nýn tersine ben balýk tutmaktan yanayým.
Daha tanýmlý þeyler söylemeye kalkarsak iþimiz zor. Daha iþin baþýnda anti-demokratik bir tutum olur. Bir grup adamýn oturup öngörmesi olur en fazla…
Bazýlarýmýz bunun bir yerlerde gerçekleþmiþ olduðunu varsaymýþtý… Nabi bunu benden daha uzun yaþadý.
Berlin duvarýnýn kalkýþýnýn ardýndan kapitalizmin zaferini ilan ettiðini gördük ama bu doðru deðildi.
Evrimi nedense sevmeyiz ama evrim olmadan da devrim olmuyor…
Kimi ülkeler sosyalizmden önce ýrkçý deðillerdi, þimdi ýrkçýlar
1970’lerde SSCB de taksi bekleniyor, özel araba geliyor, para karþýlýðý bir tür dolmuþ yapýyor…
Bütün çeliþkileri ortadan kaldýrmak statiklik getirebilir; hayatýn devamý için çeliþkilere ihtiyaç var. Sorunsuz yaþamak bana korkutucu geliyor… Biz sorunlarla boðuþarak yaþamayý daha çok seviyor gibiyiz.
Ýlerleme oluyor elbette, kölelik kalktý… Ancak Hindistan’da kastlar var… Böbrek satmak aþaðý kastlarýn bir umudu... Bu da yasaklanýrsa adamýn son umudunu da yok etmiþ olmuyor muyuz?
Geçmiþteki “çalýþmaya övgü”lerimiz çalýþmamak için miydi? Birileri de çalýþmalý… Robotlara devretmek anlamlý olabilir… Bu durumda yüceltilen kol gücü gibi kavramlarý yeniden sorgulamak lazým… Çok sevdiðimiz afiþlerdeki kafasý küçük, pazusu, yumruðu kuvvetli iþçi motifleri artýk sorgulanmalý.
Che Guevera… Devrimden sonra bakanlýðý býrakýp gitmesi pek sevilir ama sorgulanmamalý mý? Mevcudu güçlendirmek yerine, yeni devrime yelken?
Che Küba’da sýkýldýysa ne olacak?
Bizdeki “Kurtuluþa kadar savaþ!” sloganý bu yönden sorgulanmalý.
Kapitalizmden sonraki hayatý kapitalizm sürerken kurmalýyýz…
Örneklikler oluþturmalýyýz… Yeni hayat biçimleri kurmalýyýz…
Nabi Yaðcý:
Eski tüfekler, küçük gizli bildirilerin geçerli olduðu zamanlarda, naifçe “radyoyu bir ele alsak, sosyalizmi bir duyursak oradan, herkes sosyalist olurdu” diye düþünürlerdi. Biraz bunlarý anýmsadým…
Yabancýlaþmýþ emekten kurtulmak gerek… Biz bu deðiliz þimdi… Biz bu sonraki yaþamý tarif etmemeliyiz… Tarif edilemez… Toplantýmýzýn baþlýðýný sorgulamalýyýz belki de... Kapitalizm sonrasýný þimdiden planlamak yanlýþ olur.
Çünkü öncelikle “kapitalizm ne?”, bunda anlaþmalýyýz. Dünkü yanlýþlarýmýzý da içine alýp, sorgulayýp geleceðe öyle bakmalýyýz…
Yýðýnlar yapacaksa, onlarýn bilincini ilerde oluþturacak veriler önemli. Kapitalizm sonrasýnýn ne olduðu deðil mümkün olduðu önemli…
Hayal kurarak bunu bulamayýz… Marks, reel sosyalizm deneyini bilmiyordu. Bu deneyimin daha iyi çözümlemesi gerekli... Olmamalýydý diyenler de var. Tarihte olmuþ bir vakaya böyle yaklaþamayýz. Verili deðerlerden hareket etmezsek sadece hayal kurarýz… (DEVRÝMDEN SONRA FÝLMÝ)
Marks bir dizi aþamadan söz eder… Komünist toplumun ilk aþamasý burjuva öðeleriyle karýþýktýr. Eþitlikçilik aslýnda bir burjuva deðeridir… Kuþ seyretme… balýk tutma meselelerine bu açýdan bakýlmalý.
SSCB daðýlýrken bir Yunanlý Troçkist arkadaþ, “bu daðýlmanýn ardýndan sosyalizm düþüncesinde artýk yükseliþ beklerken, tümden daðýldýk” dedi ama anlaþýlmadý…
Bir cennet beklenmemeli… Bu yoktur. Kapitalizme farklý bakýþ önemli… Fraksiyonlar belki buralarda çýkacak. Önemli olan “Anti kapitalizm” deðil, “Alternatif kapitalizm”dir.
Biz eskiden sosyalizme ve SSCB’ye aþýktýk… Aþkýmýzýn yanlýþlarýný göremedik. Teorideki ve pratiktekileri… Bir zaman sonra dingin (olgun) aþk baþladý. Yanlýþlarýyla, doðrularýyla yeniden ilgi büyüdü… Marks’ýn kapitalizm karþýsýndaki heyecanýný duymalýyýz. Onun içinde komünizme giden yolu gördü. Yýkýcý yapýcý yanýný gördü.
Mülkiyetin olumlu aþýlmasý meselesine de böyle bakmalýyýz…
Kuramsal konularý bu gözle ele almalýyýz. O, kapitalizm ile ilgili ne demiþ, gelecek için ne demiþ…
Biz Marks’ýn zamanýndan daha yakýnýz komünist aþamaya…
Olanaklar arttý, teknoloji patladý. “Ülküleþtirmelere” gerek yoktur.
Marks’ýn heyecanýný duymaya çaðýrýyorum. Elbette kapitalizm içindeyiz, elbette hala sömürü var ama külleri býrakýp ateþi yeniden ele almalýyýz…
-----------------------
Kendi düþüncelerimi sonra ekleyeceðim...
Ý. Mýsýrlýoðlu
21.05.2011
Son Güncelleme Tarihi: 21 Mayýs 2011 14:02
