|
hurkus
|
Kuzey enlemlerdeki ormanlarda 30'dan fazla bölgede 20 yýldýr süren araþtýrmaya göre, aðaçlarýn insan kaynaklý karbondioksiti emme kapasitesinin düþtüðü saptandý. Önceki gün Nature Dergisi'nde yayýmlanan araþtýrmanýn sonuçlarýna göre atmosferde, aðaçlarýn fotosentez yapma kapasitesinin üzerinde karbondioksit birikmiþ durumda.
Araþtýrma, karbondioksitin kabul edilebilir orandan daha fazla atmosferde biriktiðini gösteriyor. Bu artýþ daha çok insan kaynaklý. Nitekim Nobel Barýþ Ödülü'nü paylaþan BM Hükümetler Arasý Ýklim Deðiþikliði Paneli (IPCC) ile eski ABD Baþkan Yardýmcýsý Al Gore, sekiz yýl önce küresel ýsýnmanýn etkisini insanlara baðlamýþtý.
Bilimsel araþtýrmalar bitkilerin ve denizlerin karbon tutma kapasitesinin belli olduðunu gösteriyor. Araþtýrmayý yürüten Colarado Üniversitesi'nden iklim bilimci John Miller "Ne yazýk ki, karbondioksit salýmýný yüzde 50 indirmeyi hala garanti edemiyoruz ve iklimimiz üzerinde fosil yakýtlardan kaynaklanan karbondioksitin amansýz bir yük oluþturacaðýný gelecekte de hissedeceðiz" dedi.
Son 20 yýl boyunca kuzey enlemlerinde ilkbahar ile sonbahar sýcaklýklarý arasýndaki fark 1.1 ile 0.8 derece arasýnda oldu.
Bu, bitkiler için daha uzun büyüme zamaný anlamýna geliyor ve bazý bilim insanlarýna göre ýsýnmanýn yavaþlamasý açýsýndan daha iyi bir durum.
Yalnýz uydu görüntüleriyle saptanan bu durum bitkilerin daha fazla karbondioksite maruz kalmasýna neden oluyor, fotosentez kapasiteleri de sýnýrlý olduðundan tümünü oksijene çeviremiyorlar. Bilim insanlarý, aralarýnda Sibirya, Alaska, Kanada ve Avrupa'nýn bulunduðu kuzey bölgelerindeki 30'dan fazla izleme istasyonu verilerini analiz etti.
Ýsveç Lund Üniversitesi'nden Anders Lindroth "Uydudan elde ettiðimiz verilere göre yeþillik artýyor, bu olumlu bir durum. Bu emisyonlarý azaltmak adýna bizim açýmýzdan umut edilir bir geliþme ama yeþilliðin artmasýna karþýn karbon balansý açýsýndan olumlu bir etki yapmýyor. Bu kötü haber" dedi. Araþtýrmaya katýlan Helsinki Üniversitesi'nden Timo Vesala ise "Bu potansiyel açýdan büyük bir ýsýnma demek" dedi.
Bilim adamlarý, yaklaþýk son 10 bin yýldýr içinde bulunduðumuz çaðýn sona erdiðini iddia ediyor. Yeryüzündeki insan faaliyetiinin bir sonucu olan küresel ýsýnmayý, ancak eþit büyüklükte bir felaketin, meteor çarpmasý, bir dünya savaþý veya bir salgýn gibi baþka bir olayýn gölgeleyebileceðini söyleyen Nobel Ödüllü atmosfer kimyasý uzmaný Paul J. Krutzer, birkaç meslektaþýyla hazýrladýðý yeni bildiride artýk "holosen"i deðil, "antroposen"i yaþadýðýmýzý belirtirken, dünyanýn giderek daha az biyolojik çeþitlilik barýndýran, daha sýcak, muhtemelen daha yaðmurlu ve fýrtýnalý bir hale geleceðini söylüyor.
TARAF Gazetesi 4 Ocak 2008
|