|
hurkus
|
101 Şey kitaplarının çok satan yazarı Akdoğan Özkan bu sefer yerel cahilliklerimizi 101 soru ve 101 cevapla sona erdiriyor .jpg)
Geçtiğimiz yıllarda yazdığı Türkiye’de Ölmeden Yapmanız Gereken 101 Şey ve İstanbul’da Ölmeden Önce Yapmanız Gereken 101 Şey adlı kitapları çok satanlar listesinden düşmeyen Akdoğan Özkan’dan yeni bir kitap da gafillikler üzerine geldi.
Aşktan futbola, havuz problemlerinden, tarih ve coğrafyaya Türkiye hakkında boş bulunup, yanlış bildiğimiz 101 şeye ışık tutan Gafillikler Kitabı, kendi tarihimiz ve coğrafyamız hakkında boş bulunup gafil avlanarak kabullendiğimiz kimi gerçekleri, yer yer eğlenceli bir şekilde sorguluyor. “
Her mahallede bir milyonere kavuştuk mu?”,
“Atatürk’ün ilk evlilik girişimi kiminleydi?”,”Bu kış Kıbrıs’ı veriyor muyuz?”,
”Top gerçekten yuvarlak mı?”
gibi 101 ilginç ama bir o kadar da bizi gafil avlayan sorudan oluşan kitabın en önemli özelliği yanıtların hepsinin “Hayır” olması.
Akdoğan Özkan ile Gafillikler Kitabı’nda yer alan 101 soru ve 101 hayır üzerine konuştuk.
Neden Gafillikler Kitabı?
Çünkü hayatımız boyunca o kadar sık gafil avlanıyor, yani boş bulunup bazı şeyleri yanlış öğreniyoruz ki! Özellikle de örgün eğitim yıllarında.
Mesela, benim öğrencilik yıllarım, bu ülkedeki pek çok kişininki gibi, her şeyi bilen yüce bir otoritenin hemen her şey hakkındaki hazır cevaplarını ezberlemekle geçti. Sorular değil, bu hazır cevaplardı önemli olan.
Soru sormak şüpheleri arttırabilirdi. Şüphe etmek ise sizden en son beklenen şey idi. Zaten hazır olan cevaplar hiçbir şüpheye yer bırakmayacak denli açıktı.
Anlayış buydu. Örgün eğitim dediğimiz şey de bu cevapları “müfredata” uygun bir şekilde ezberletme süreciydi.
Gündelik yaşamımıza sinmiş pek çok yanlış bilgi ve mit de bu ezberi pekiştiriyordu.
Medyanın ve popüler kültürün de katkısıyla hayat bizi “gafil gezen şaşkın” konumuna itebiliyordu. İşin ilginç tarafı bundan haberimiz dahi olmayabiliyordu.
Peki soruları neye göre seçtiniz?
Tarihten coğrafyaya, genel kültürden ekolojiye, aşktan börtü böceğe ve matematiğe boş bulunup gafil avlandığımız o kadar çok konu var ki! Kâh örgün eğitimin, kâh popüler kültürün, kâh medyanın hatalı veya eksik yönlendirmeleri sonucu yanlış öğrenip yanlış bildiğimiz yerel cahilliklerimizden birkaç 101 çıkar sanırım.
Dolayısıyla ben sadece bazı soruları kendi sorularım haline getirip, onlardan şüphe ettim.
“Şüphe ediyorum, öyleyse varım” dedim.
Ve yazdıkça arkası geldi. Kitap böyle varoldu!
Yanıtları araştırma sürecinizden bahsedelim biraz da...
Ben sorgulamayan, boşlayıcı ya da resmî tavır ve anlayışların olumlayıcı havasını reddeden bir şekilde, cevapların izini sürdüm, onlara erişmeyi denedim.
Aslında “eski bir gafil” olarak birçok madde için araştırma sürecini yıllar önce tamamlamıştım.
Ancak çok sayıda madde için yeniden kütüphaneye kapanmam ve detaylandırmam gerekti ve bu bir yıla yakın bir zamanımı aldı.
Tarih, futbol ve siyaset alanındaki soruların yanında “hayvanları neden askere almıyorlar” yahut “Bozacının şahidi şıracı mıdır” gibi sorular da var...
Soruların önemli bir kısmı “genel kültür” diyebileceğimiz alanlardan ya da ilk ve ortaöğretim yıllarında Sosyal Bilgiler adı verilen dersin kapsamı içinde sunulan tarih, coğrafya ve yurttaşlık bilgisi konularından alınma.
Bir kısmı ise gündelik hayatta kullanageldiğimiz bazı sıradan kabulleri veya önermeleri içeriyor.
Bu tür gafilliklerin deşifre edilmesi anlamında benden çok daha yetkin örnekleri yakın tarihimiz üzerine mesela bir Yanlış Cumhuriyet ile Sevan Nişanyan biraraya getirdi.
“Toprak Bilgisi” alanında Buğday Derneği kurucusu Victor Ananias yıllardır benzer bir uğraş veriyor.
Doğa Derneği’nde çok sayıda gönüllü bu ülkenin toprağını, havasını, suyunu, florası ile faunasını dert edinmiş bir şekilde yıllardır yetkin çalışmalar ortaya koyuyorlar.
Siyasetteki gafilliklerimizden serbest kalmak anlamında bir Ömer Laçiner’in Birikim’deki külliyatı başlı başına eşsiz bir katkı.
Piyasada yer alan Cahillikler Kitabı ile benzerlik gösteriyor diyebilir miyiz?
Bir yurttaş olarak kendi coğrafyamız, tarihimiz ve çevremiz hakkında doğru sorular sorma ve şüphe etme gayretinin söz konusu kitaptan farkı da tamamen yerel olması!
Peki, 101 serisinde sırada ne var?
Maşallah, gafilliklerimiz o kadar “zengin” ki! Politik gafillikler, ekolojik gafillikler, “sosyal” gafillikler...
Hepsini ayrı ayrı birer kitap haline getirmek mümkün. Sanırım biraz bu yönde gayret sarfedeceğim.
TARAF/SİBEL ORAL
|
Sitemizde yayınlanan yazılar, yazarlarını bağlar.
