|
hurkus
|
22.07.2008
Cumhuriyet kavramı sadece monarşik olmayan rejimlere verilebilecek bir ad mı? İş bu kadar basit mi?
Çağımızda yönetim babadan oğula geçmiyor ise bu sisteme cumhuriyet denebilir mi?
2008 senesinde içi demokrasi ve evrensel hukuk devleti öğeleriyle bezenmemiş bir rejime sırf monarşi değil diye cumhuriyet demeye hakkımız var mı?
Devletin içinde çetelerin cirit attığı bir düzen cumhuriyet olabilir mi?
Diğer başka zanlı vatandaşlar gibi iki orgeneralin de yargılanmak için tutuklanmasının olay olduğu bir yere cumhuriyet denebilir mi?
Bu sorulara olumlu cevap vermek olanaksızdır.
HHH
Türkiye’nin içinden geçtiği süreç İkinci Cumhuriyet tezlerinin ne kadar anlamlı tezler olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor; İkinci Cumhuriyet tezlerini savunanlara edilmedik hakaret kalmadı ama ülkemizde yaşananlar ve dünyanın geldiği nokta bu tezleri eleştirmekten bile aciz, ‘liboş’ demeyi akılları sıra eleştiri ya da hakaret sanan yazarların seviyesini çok net ortaya koydu.
İkinci Cumhuriyet tezleri özünde gelişme, büyüme kanalları tıkalı Birinci Cumhuriyet’e demokrasi ve hukuk devleti boyutu ve ekonomide de rekabetçi bir yapı katmaktan başka bir şey değil.
Bu hedefler AB projesiyle örtüştüğü için de ikinci cumhuriyetçiler tavizsiz bir biçimde AB projesine destek verdiler; AB projesine destek vermeyenlerin ya da çok mesafeli duranların da kendi yolları böylece daha belirgin hale geldi.
Birinci Cumhuriyet’in yolunun tıkalı olmadığını söyleyenler de var ama bu arkadaşlar anlaşılan hiç uluslararası mukayeselere göz atmıyorlar; 1923-2008 ortalama büyüme oranını, ortalama eğitim yaşı ve kalitesini, kişi başına düşen nitelikli sağlık hizmetini aklı başında birinin mukayeseli bir çerçevede başarılı olarak nitelendirmesi olanaksız ve sistemde çok radikal dönüşümler gerçekleşmez ise, önümüzdeki otuz senede de kişi başına gelirin İspanya’yı yakalayacak ölçüde artmasını, eğitimin nitel ve nicel olarak düzelmesini, ortalama yaşam süresinin Yunanistan düzeyine çıkmasını beklemek abesle iştigal.
HHH
İkinci Cumhuriyet tartışmalarında en anlamlı eleştiriyi bir fransız arkadaşımdan almış idim.
Beşinci Cumhuriyet anayasası ile yönetilen bir ülkenin yurttaşı olarak bu fransız arkadaş bana İkinci Cumhuriyet kavramının ne anlama geldiğini sormuş idi; ben de, dilim döndüğü ölçüde, mevcut cumhuriyet sisteminin olmaz ise olmazları evrensel demokrasi ve hukuk devleti ilkelerinin çok aksadığını, uluslararası rekabete açık bir piyasa ekonomisine geçişte zorlandığımızı anlatmaya çalışmış, geçtiğimiz elli sene içinde yaşanan askeri darbelerin hikayesinden, TSK’nın sistem içinde belirleyici rolünden bahsetmiş ve bu kavram çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti’nin daha demokratik, evrensel hukuk devleti ilkelerine daha yakın bir ülke haline dönüştürülmek istendiğini belirtmiş, cumhuriyet ve demokrasi kavramlarının bizde iyi oturmadığını söylemiş idim.
Bu fransız arkadaş bana çok önemli bir eleştiri getirmiş, bu tartışmanın anlamsız bir tartışma olduğunu ifade etmiş ve artık günümüzde, AB ile müzakere sürecinde bir ülkede, içi evrensel demokrasi ve hukuk devleti ilkeleri ile doldurulmamış bir rejime zaten cumhuriyet denemeyeceğini ifade etmiş idi; bu arkadaşın söylediği çok basit idi: ‘Cumhuriyet rejimini monarşik olmayan rejimler olarak tanımlamak artık olsa olsa ilkokul öğrencilerinin düzeyine yakışan bir şeydir, içi evrensel hukuk devleti ilkeleri ve demokrasi ile doldurulmamış bir cumhuriyet olsa olsa bir diktatörlüktür, yönetimin babadan oğula geçmemesi anlamlı değildir, birileri demokratik olmayan bir rejime cumhuriyet diyorsa cumhuriyet kavramına ihanet ediyor demektir’.
Meseleye bu fransız arkadaşın bakış açısı ile yaklaşırsanız cumhuriyet rejimine en büyük ihanet 28 Şubat’tır, 27 Nisan muhtırasıdır, kimi resmi belgelerde ifadesini bulan ‘demokrasi ve hukuk devleti adına yapılan’ diye başlıyan ibarelerdir.
Bu açıdan baktığınızda da ortaya şöyle bir durum çıkabilir: Cumhuriyet dediğiniz zaten İkinci Cumhuriyet’tir, zira bu ilkeler olmadan günümüzde cumhuriyet tanımlanamaz.
|
Sitemizde yayınlanan yazılar, yazarlarını bağlar.
