Siyah Bilinci ya da Kürtlük bilinci

23 Aralýk 2014 21:44 / 926 kez okundu!

 

 

Steve Bantu Biko’nun “Siyahi” dediklerinin yerine çoðu kez biz “Kürtler”i koydum. Kendimizi okudum Siyah Bilinci’nde.

 

Peter Gabriel'in Biko þarkýsý  eþliðinde okumak için týklayýn.

Size, yakýn günlerde okuduðum bir kitaptan söz etmek istiyorum. Kitabýn adý; Siyah Bilinci, 31 yaþýnda katledilen “Kiþiliðini kaybetmiþ siyah insanýn” ayaða kalkmasnýn örgütçüsü olan ve siyahilere gururu, gururla birlikte cesareti aþýlama hareketini örgütleyen Steve Biko’nun kitabý.

Steve Biko, 1946’da doðar, yani siyahilerin oy kullanma hakkýnýn olmadýðý 1948 seçimlerinden iki yýl önce. Aparthaid (ýrk ayrýmcýlýðý) rejiminin bütün kurumlarýyla hükmünü sürdürdüðü yýllarda.

Ýlk gençlik yýllarý olarak sayacaðýmýz altmýþlý yýllarýn baþýnda Siyahi Hareketin Öncülleri olarak dillendireceðimiz Nelson Mandela ve arkadaþlarý “Ulusun Mýzraðý” adýný koyduklarý Mandela’nýn baþkomutaný olduðu Gerilla Ordusunu kurarlar. Temel felsefe kimseye zarar vermeden sadece sabotaj eylemleri gerçekleþtirmektir. “Acemilik ve acelecilikleri” nedeniyle kýsa sürede yakalanýrlar ölüm cezasýndan kurtulup 1963-64 yýllarýnda Robben Adasý cezaevinde ömür boyu hapse mahkum olurlar.

Bu koþullarda gençliðine merhaba diyen Biko; kesintisiz ve yoðun yoksulluk ile ýrkçýlýk altýnda inleyen günlerinden sonra 1966 yýlýnda daha onsekizindeyken Natal Üniversitesinde Avrupalý olmayanalar için kurulmuþ Týp Fakültesine kaydolur. Siyah ve Beyaz Radikallerin birlikte örgütlediði NUSAS’la yollarý tez zamanda ayrýlýr. “Beyazlýk hallerinin ve beyazlýk imtiyazlarýnýn ideolojiler ve siyasetler üstü olduðu” gerçeðini farkeden Biko arkadaþlarý ile birlikte SASO-Güney Afrikalý Öðrenciler Örgütü’nü kurar. Bu örgütün kurulmasýnýn ana fikri þudur: Beyaz Liberaller ve kendine Marksist diyenler her halükarda Güney Afiraka’da sistemin suç ortaðý ve konformistleri haline dönüþmeye mahkûmdular.

Çünkü Beyazlar gerçek birer liberal ya da marksist olamýyorlardý. Bu deðerlerinden önce gelen, onlarýn belirleyeici tarafý olan “Beyazlýklarýyla” yüzleþemiyorlar, hatta hesaplaþamýyorlardý. Çoðu kez bunun farkýna bile varamýyorlardý. Bu farkýnda olamamak hâlleri, onlarý (beyazlarý) imtiyazlarýndan vazgeçememeleri ve bütünüyle imtiyazlý haklarýný kullanmalarýný beraberinde getiriyordu. Üniversite bitip de iyi bir iþe girince ve evlenince de her þey bitiveriyordu. Ve tabii bütün bunlar sistemi eleþtirmeten onlarý alýkoyuyor, sistemin suç ortaklarý haline dönüþüyorlardý.

Beyazlarla birlikte entegre çevrelerde çalýþýldýðý sürece “özgüvenli beyazlar konuþmaya, özsaygýsý olmayan siyahlar dinlemeye, beyazlar üstünlük kompleksiyle, siyahlar aþaðýlýk kompleksiyle yaþamaya” devam edecekti felsefesi üzerine oturtulur ayrý örgütlenme tezi.

Frantz Fanon’un ve Steve Biko dahil bütün bu siyahi felsefe þahsiyetlerinin ortak düþüncesi; “Siyah insan, insanlýðý elinden alýnmýþ, maðlup edilmiþ, kendinden tiksinen insan” gerçekliði üzerinden nasýl tersine bir dünya kurulur sorusuna cevap olmak olarak özetlenebilir.

1946’da doðan ve 12 Eylül 1977’de tutukluyken iþkencede 31 yaþýndayken öldürülen Steve Biko’nun; “Siyahlar-gerçek siyah insanlar- ruhlarýný kendi istekleriyle beyaz adama teslim edenler deðil, isyan içinde baþlarýný dik tutmayý becerebilenlerdir” sözü bütün hayatýnýn mücadelesinin özeti gibidir.

Dipnot Yayýnlarýnýn akademisyen Barýþ Ünlü tarafýndan derlenip Onur Eylül Kara çevirisiyle okura sunduðu “Siyah Bilinci” yeni 2014 basýmý taze bir kitap. 130 sayfalýk kitabý okuyup bitirdiðimde altý bold kalemle çizili olan sayfalarý döne döne defalarca okuduðumu fark ettim. Ki altý çizili bölümler hayli fazlaydý.

Birçok sayfada siyahilerin yerine, adý Türkiye Cumhuriyeti olan ve on yýl içinde kuruluþunun 100. Yýlýný ala u vala ile þimdiden kutlama hazýrlýðý yapan bu tuhaf ülkenin ne kadar çok “Siyahi”leri var ve ne kadar “Beyaz”larý var demekten kendimi alamadým.

Steve Bantu Biko’nun “Siyahi” dediklerinin yerine çoðu kez biz “Kürtler”i koydum. Kendimizi okudum Siyah Bilinci’nde.

Okuyun ve paylaþýn o kadar çok kendinize ait olan yaþanmýþlýklarý bulacaksýnýz ki ve daha da tuhafý þaþýrmayacaksýnýz. Sanki Biko Güney Afrika’yý deðil de “Biz”i yazmýþ...(ÞD/NV)

* Siyah Bilinci / Steve Biko, derleyen: Barýþ Ünlü, çeviren: Onur Eylül Kara, Dipnot Yayýnlarý, Temmuz 2014, 130 sayfa. 

 

Þeyhmus DÝKEN

20.12.2014, Diyarbekir

 

Son Güncelleme Tarihi: 23 Aralýk 2014 22:04

 

Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz+:
Facebook'ta paylaþ
0
Yorumlar
Uyarý

Yorum yazabilmek için üye olmalý ve oturum açmalýsýnýz.

Eðer sitemize üye deðilseniz buraya týklayarak hemen üye olabilirsiniz.

Eðer üye iseniz oturum açmak için buraya týklayýn.