Kadifekale’de tarih gün ışığına çıkıyor
27 Temmuz 2011 22:36
İzmir turizmine büyük katkı sağlayacak olan Agora, tiyatro, kale gibi tarihi bölgelerin hizmete açılmasının yanında ‘Afete Maruz Bölge’ olarak ilan edilen Kadifekale, son yılların en büyük kentsel dönüşüm projesine ev sahipliği yapacak. Kamulaştırma sürecinde, heyelan bölgesinde yaşayanlara konut tahsis edildi. Taşınmak istemeyenlere kamulaştırma bedelleri verildi. Proje gerçekleştirilirken uygulamanın sosyal, kültürel ve psikolojik boyutu göz önünde bulunduruldu.
MERVE GÜRKAN / İZMİR
İzmir’in kuruluş öyküsünde başrolde yer alan ve kentin ana yerleşim yerlerinden birisi olan Kadifekale’de tarih gün ışığına çıkıyor. Burada yapılacak rekreasyon alanının da tarihsel bilgi ve söylencelere dayanarak, Kadifekale’nin sahip olduğu rolü yaşatması ve kentin tarihe “bilgi verme” niteliğinin arttırılması İzmir için en önemli projelerden biri olarak görülüyor. Bu nedenle Kadifekale; Agora, tiyatro, kale gibi tarihsel ögelerle bütünlük sağlayarak, herkesin ilgisini çekebilecek bir tarih platosuna dönüşmeye hazırlanıyor.
Hak sahiplerine konut tahsisi yapıldı
Kamulaştırma sürecinde, Kadifekale Heyelan Bölgesi’nde yaşayanlarla yürütülen uzlaşma ve görüşmelerin sonunda hak sahiplerine Toplu Konut İdaresi’nin yaptığı Uzundere TOKİ evlerinde konut tahsis edildi. Taşınmak istemeyenlere kamulaştırma bedelleri verildi. Proje gerçekleştirilirken, uygulamanın sosyal, kültürel ve psikolojik boyutu göz önünde bulunduruldu. Kentsel dönüşüm aslında bir ‘sosyal dönüşüm’ projesidir. Peki o zamandan şimdiye kadar neler değişti. Proje ne zaman bitecek bu süreçte Kadifekale ne gibi süreçlerden geçti. Kalede ne gibi değişiklikler oldu ve akıllarda daha ne gibi projeler var, İzmir yöneticileri kale için neler diyor, TOKİ’ye gidenler ne durumda?
Yeşildere’den net olarak görülüyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin “kentin nefes alacağı” bir alan olarak yeniden düzenleyeceği Kadifekale Heyelan Bölgesi’nde bugüne kadar bin 600 konut yıkıldı, 100 bin ton moloz taşındı. Kale, yapılan bu çalışmalarla Yeşildere Caddesi’nden de net olarak görünmeye başladı. Kadifekale’deki heyelan bölgesinde Eylül 2007’de başlanan yıkımlarda 7 adet, 2008’de 118 adet, 2009’da 96 adet ev yıkılırken, burada oturan vatandaşların Uzundere konut alanına yerleşmesiyle birlikte 2010 yılının Haziran ayından bu yana yıkılan ev sayısı bin 299’a ulaştı. İzmir Büyükşehir Belediyesi ekiplerinin heyelan bölgesinde yıktığı toplam ev sayısı böylece bin 600’e ulaşmış oldu. Bölgede kademeli olarak bin 968 konut daha yıkılacak.
Kadifekale çekim merkezi olacak
Heyelan bölgesindeki düzensiz kentleşme nedeniyle çarpık yapılaşmanın göbeğinde kalan kale, artık ana yoldan geçen araçlar tarafından rahatlıkla görülebiliyor. Çalışmalar kapsamında, Yeşildere Caddesi tarafında kalan diğer konutların da yıkılmasıyla birlikte Kadifekale, eski günlerinde olduğu gibi yeniden tüm çıplaklığıyla algılanabilir hale gelecek. Yıkım ve moloz kaldırma işlemlerinin ardından Büyükşehir Belediyesi ekipleri, kale çevresinin rekreasyon alanı olarak düzenlenmesi ve bölgede bir yeşil doku oluşturulması amacıyla hızlı bir şekilde çalışmalarına başladı. Bölge, İzmirlilerin nefes alabilecekleri yeşil dokudan oluşan bir çekim merkezi olacak.
Tiyatro alanı da kamulaştırılacak
Antik Roma Tiyatrosu kazı alanı olarak belirlenen alanda kalan zemin ve zemin üstü kamulaştırmaların yapılabilmesi için hazırlanan ‘Kadifekale-Antik Tiyatro ve Çevresi Koruma Amaçlı İmar Planı’nın, Büyükşehir Belediyesi Meclisi kararı ve Sit Kurulu onayları alındı. Yapılacak planlama ve etüdlerin ardından tiyatro alanındaki kamulaştırma çalışmalarının başlaması hedefleniyor. Az sayıdaki tarihsel kaynağa göre; 16 bin kişi kapasiteli olduğu düşünülen tiyatronun kalıntılarının Roma dönemi özellikleri taşıdığı biliniyor. Eski kaynaklarda, Roma İmparatorluğu’nun paganizm döneminde İzmirli Aziz Polikarp’ın bu tiyatroda öldürüldüğü ve tiyatronun, tarihin trajik sahnelerine şahitlik ettiği öne sürülüyor.
Kale için yapılan dedikodular bitsin
Kadifeale’deki araziye yapılacak teras evlerinin Japon ve Avrupalılara satılacağı iddiası dedikodudan ibarettir.
Kadifekale Güzelleştirme Derneği Başkanı Salih Erkek
Kadifekale yaşayanları yavaş yavaş taşınıyor ve hala evlerin yıkımları devam ediyor. Şimdiye kadar binlerce ev yıkıldı daha da yıkılacak mahkemesi devam eden bazı evler bulunmakta. Fakat halkın yüzde 10’u evlerinin yıkılmasını bizden bildiler. Bunun sebebi de halkın bilinçsizliğinden kaynaklanıyor. Kadifekale kent ormanlık alanı olacaktır. Bazı kişilerin dillendirdiği Kadifekale’deki araziye teras evlerin yapılacağı, Japonlara ya da Avrupalılara satılacağına dair dedikodular var. Böyle bir durum kesinlikle söz konusu olamaz. Sadece söylenti ve rivayetten ibarettir. Buna benzer dedikodular artık bitsin. Bizim isteğimiz sadece dernek olarak Kadıfekale’den Agora’ya uzanan teleferik hattı olması. Şimdiye kadar hiç bir girişimde bulunulmadı. Kalenin çevresi ve yakınlarına bir restoran gereklidir. Çünkü Kadifekale mübalasız yılda 80-90 bin üstünde turist ağırlıyor. İzmir’de üç önemli tarihi yer ‘Smryna, Agora ve Kadifekale’dir. Fakat zamanında Kadifekale halkı değil de buraya gelen kötü niyetli insanlar tarafından Kadifekale’nin adı çıktı. Bundan 6 yıl önce kalenin etrafında hoş olmayan şeyler oldu. İnsanlar buraya çıkmaya korkuyorlardı. Derneğimiz ve Kadifekale oturanlarıyla birlikte burdaki pislikleri temizledik. Zaten Kadifekale halkının böyle bir şey yapması mümkün müdür? İnsan hiç kendi duvarını pisler mi? Maalesef bu önyargıların tam anlamıyla bitmeyişinden veya başka sebeplerden dolayı bazı İzmirliler hayatında bir kez bile kaleye çıkmamışlar. Halbuki gidemeyeceğin yer senin değildir. Ne yazık ki İzmirliler de tarihine, kültürüne sahip çıkmıyor. Kalemize Türkiye’nin ikinci büyük bayrağını diktik. Açılışa otuz bin İzmirli katıldı ve her hafta açık hava konserleri düzenlendi. Etkinlikler devam etmelidir. Kadifekale’ye spor kompleksi gerekli. Futbol,voleybol ve basketbol sahaları yapmak gerekir. Çünkü spor gençlerimizi her türlü kötülükten arındırmak için en etkili çözüm yoludur.
Agora ile Kadifekale arasına teleferik yapılmalı
Surların restorasyonunu yapabilmeyi çok istiyoruz. Ancak öncelikle Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Projelerinin hazırlanması gerekiyordu. Büyükşehir Belediyemiz, bu çalışmayı yaptırdı. İzmir’in en kısa zamanda kalesine kavuşması için Koruma Kurulu’na sunulmuş durumda. Eğer onaylanır ve uygulama aşamasına geçerse, hem Ticaret Odası olarak katkı koyarız hem de İzmirli işadamlarının kısım kısım sponsorluk yapması için öncülük yaparız. Agora Ören Yeri ile Kadifekale arasına teleferik yapılmasını çok istiyoruz. Mevcut durumda turistler, dar ve sıkışık yollarda trafiğin içinden kaleye ulaşmaya çalışıyor. Eğer teleferik yapılır ise bu süre 2-3 dakikaya inecek. Ancak teleferiğin yapılabilmesi için bazı prosedürlerin tamamlanması lazım. Koruma Amaçlı İmar Planları yapıldı ama bu planlarda teleferik öngörülmedi. Öncelikle teleferiğin Koruma Amaçlı İmar Planları’na işlenmesi gerekiyor. Ayrıca teleferik ayaklarının basacağı noktalarda ve istasyonların kurulacağı alanlarda zemin etüdünün yanı sıra arkeolojik kazıların yapılması lazım. Teleferik ancak bu işlemler yapıldıktan sonra gerçekleşebilir. Geçmişte nerdeyse yok denecek kadar az insan kaleyi ziyaret ederken bugün yılda 50-60 bin yerli ve yabancı turist ziyaret ediyor. Devamlı Kadifekale’deki elemanlarımızdan rapor alıyoruz, turistlerin hiçbir şikayeti yok. Bizim isteğimiz İzmirlilerin de Kadifekale’yi gezmeleri, çünkü pek çok İzmirlinin kaleye çıkmadığını biliyoruz. Oysa İzmir’de en güzel manzaranın olduğu Kadifekale’ye çıkmayan kendisini İzmirli saymamalı.
Böyle bir güzellik her kente nasip olmaz
Kadifekale, tarihi geçmişiyle öyküleriyle, efsaneleriyle ve hala ayakta duran surlarıyla kente hakim bir tepeden bakıyor. Tabi turistler geliyor, geziyor, hediyelik eşyalar alıyor. Kenti kuşbakışı dört bir yandan görebiliyor. Böyle bir güzellik her kente nasip olmaz. Atina’nın Akropolis’i, bizim Altınpark’ımız bir bütünlük içinde ve Agora turizm için İzmir’e sunulmuş bir nimet. İzmir Turizm kenti ve İzmir’in açılımı ancak turizmin geliştirilmesiyle mümkün olabilecek. Atina’nın ünlü Akropolisi’ne bakın. Akropolis Müzesi Arkeoparkı’nın bir yıl gibi kısa bir sürede dünya çapındaki en önemli müzelerinden biri haline dönüştü. Akropolis Arkeoparkı’nı, bir yıl içerisinde, iki milyondan fazla turist ziyaret ederek 30 milyon euronun üzerinde hasılat bıraktı. Maliyeti 110 milyon euro olan Atina Akropolis alanındaki müzelerde incelemelerde bulunduk. Altınpark’tan Kadifekale’ye kadar uzanan bu bölgede sadece turistik, tarihi ve kültür buluşması değil, sanatsal etkinliklere de ev sahipliği yapacağız. Ünlü sanatçıları kentin merkezindeki bu tarihi alanda izleyiciyle buluşturacağız.
Yıllardır İzmir’de konuşulan “Agora’dan Kadifekale’ye tünel var” şeklindeki şehir efsanesinin gerçek olduğunu bundan yaklaşık on ay önce ortaya çıkardık. Agora Kazılarını yöneten Yar. Doç. Dr. Akın Ersoy yönetiminde bir ekip tarafından Agora ile Kadifekale semtleri arasında tarihi bir tüneli bulduk. Roma Dönemi’nde inşa edilen 2 bin 500 yıllık tünelden, hala Agora’ya su akmaya devam ediyor. Tarihe sahip çıkarak, tünelin Kadifekale tarafında bulunan üç katlı evi kamulaştırdık ve şu anda düzenleme projeleri ile ilgili ihaleyi gerçekleştirdik. Gerekli restorasyon ve güçlendirmeler yapıldığında tünel ziyarete açılabilir. İskender’in Kadifekale efsanesi ve tünelin ortaya çıkarılması turizme büyük katkı sağlar.
Bölgede oturanlar yol, ulaşım ve sosyal alanlarının olmayışından şikayetçi
Evimden çıkmak istemediğim için suyumu ve elektiriğimi kestiler
Şehmuz Adıbelli (Bölge sakini):
55 yaşındayım. Kadifekale’deki 4 katlı evimde iki oğlumla birlikte toplam 16 kişi yaşıyoruz. Geçimimi evimin alt katındaki kahvehaneden sağlıyorum. 3 Kasım 1995 tarihinde Oturma İmar Belgemi aldım. Kadifekale Heyelan Bölgesi’nde yaşayan hak sahipleri ile yürütülen uzlaşma ile görüşmelerin sonunda hak sahiplerine kamulaştırma bedellleri verildi. Evime biçilen meblanın az olmasından dolayı satmayı kabul etmiyorum. Evimden çıkmak istemediğim için elektrik ve suyumu kestiler. Bu nedenle hakkımı savunmak adına Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuracağım. Kadifekale’den biran önce gitmek istiyorum. Etraftaki molozlar yüzünden çocuğumu dışarı bile çıkartamaz hale geldim. Etrafımızdaki tüm evler yıkıldı. Çevre hanelerden bir tek biz kaldığımızdan sesimizi çıkartamıyoruz. Aziz Kocaoğlu ile konuşma fırsatımız olmadı. Cumhuriyet Savcılığına açtığım dava ve dilekçelerden bir sonuç alamadım. Daha iyi olması için bu saatten sonra sesimizi duyurmamız lazım. Buraları benim doğduğum küçüklüğümün geçtiği yerler, Kadifekale’ye turist gelmesini isterken burasının moloz halinde bırakılışından dolayı gelen turist oranı azaldı. Gelen turist buralara bakıyor, yıkıntı durumda olduğundan burası mı tarihi alan diye düşünüyorlar.
Yollar kötü ambulans gelemiyor
Mehmet Türköz ( Uzundere-TOKİ evlerinde yaşayan vatandaş):
TOKİ’nin Uzundere’de yaptığı toplu konutları yerleşim yeri olarak bazı sebeplerden dolayı yanlış seçilmiş bölge olduğunu düşünüyorum. Hastamız oluyor ve yol rampa olduğu için ambulans çıkamıyor, demekki aynı şekilde yangın olsa itfaiyede çıkamayacak. Makine Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu, konutların asansörlerinin yönetmeliğe aykırı ve teknik eksiklerin olduğunu bildirdi. Açıklamada, asansörlerin incelendiğini ve eksikliklerin giderilmesi konusunda öneri raporunun Karabağlar Belediyesi, İzmir Büyükşehir’e ve TOKİ’ye iletildi.
Ulaşım sıkıntımız var
Hasan Koyun (Bölge sakini):
TOKİ Uzundere konutlarda oturuyorum. Hepimizin sorunu aynı. Bunların başında ulaşım geliyor. Saat başı gelen 17 numaralı otobüs Fahrettin Altay’a kadar gittiği için hem ulaşım uzun sürüyor hem de istenilen yere varmak için 3 kez aktarma yaıyoruz. Otobüs sayısının çoğaltılmasını talep ediyoruz. Bir diğeri, enerjinin aktarılacağı trafonun TEDAŞ tarafından uygun bulunmaması yüzünden sıkıntı yaşandı. Uyarının ardından trafo kuruldu ve elektrik bağlanma sorunu aşıldı.
Çocuklarımızın sağlığı tehlikede
Osman Vurhan (Bölge sakini):
2002’de TOKİ evleri yapılmış, fakat bunların çoğunun süresinden dolayı garantileri dolmuş. Bütün sıkıntılarımızı İzmir Büyükşehir’e söyleyip dilekçe verdik, yanıt gelmedi. 30 tonluk su depomuzun kapağı olmadığı için içi paslı, sağlığımız tehlikede. Yapılan sosyal tesislerin açılmasını bekliyoruz. Alışveriş merkezimiz açılmadı, oturacak bir kafeteryamız bile yok. Akşam saat 9’dan sonra TOKİ’de hayat duruyor. Işıklandırma yetersiz
Star Ege
