Büyük buhran 2 - Zafer ÞAHÝN

13 Aralýk 2021 11:31  

 

Büyük buhran 2 - Zafer ÞAHÝN

Meþhur hikâyedir. Fatih’in toplarý Ýstanbul surlarýný döverken, Bizanslýlar yaklaþan tehlikeyi deðil meleklerin cinsiyetini tartýþmaktadýr. ABD Baþkaný’nýn önüne geçemediði hayat pahalýlýðý için “Global ekonomi düzelmeden fiyatlardaki baský düþmez” dediði bir dünyada birileri bize ýsrarla meleklerin cinsiyetini tartýþtýrmak istiyor.

Fransa’da baþkent Paris’in elektriðini daðýtan þirket iflasýný açýkladý. Fransýzlar kara kara resmi kurumlara nasýl elektrik vereceklerini düþünüyor. Avrupa’nýn genelinde büyük bir enerji krizi endiþesi yaþanýyor. An itibarýyla Türkiye hariç herkes “Büyük Buhran” olarak bilinen, yeryüzündeki üretimin yüzde 42, dünya ticaretinin yüzde 65 azalmasýna sebep olan ve 50 milyon insaný iþsiz býrakan 1929 ekonomik krizinden sonraki en büyük fýrtýnanýn kapýda olduðunun farkýnda. “Bu iþten en az hasarla nasýl çýkarým’’ derdinde.

Biz ise henüz sosyal medyada ve meydanlarda birbirimizi yemekle meþgulüz. Muhalefetin ne bu küresel krize ne de Türkiye’nin yapýsal sorunlarýna derman olacak bir reçetesi yok. Nereden mi biliyorum? Burasý Ankara. Ýki kiþinin bildiði hiçbir þey sýr deðildir. Ýþ dünyasýyla yaptýklarý görüþmelerde “Bu küresel krizde biz de gelsek piyasalar 3-4 yýldan önce düzelmez” diyorlar. Kameralarýn önüne geçtiklerinde ise vatandaþa bir tek cennetin anahtarlarýný vadetmedikleri kalýyor! Siyasette popülizm vardýr ama bizde ölçüsü maalesef kaçmýþ durumda.

Peki, bu zor süreç nasýl atlatýlacak? Kim ne derse desin, Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn faizi düþürüp ihracatý artýrma politikasý tarihin bu döneminde Türkiye’nin yapmasý gereken en doðru hamledir. Sorun bakalým “Faizi artýrmak þart” diyen mandacý ekonomistlere ve siyasetçilere… ABD’de enflasyon yüzde 6.2… Politika faizi ise 0.25! EURO Bölgesi’nde enflasyon yüzde 4.1’e çýktý ama faiz yüzde 0! Türkiye’nin para politikasýný yerden yere vururken bu duruma ne diyorlar acaba? Emin olun verecekleri anlamlý bir cevap yok.

Türkiye’nin yapmasý gereken, girdiði bu yolda kararlýlýkla yürümeye devam etmesi. Burada temel mesele, kurdaki artýþýn vatandaþa yansýmasýnýn minimum seviyeye çekilmesi. Yani dar gelirliyi enflasyona ezdirmemek. Bir de zor ama bu büyük ekonomik dönüþüme muhalefetin, iþ dünyasýnýn, STK’larýn topyekûn destek vermesini saðlamak. Bunu baþarýrsak, Türkiye gemisi güvenli limanlara tahmin edilenden çok daha önce ulaþacaktýr. Sonra kim, hangi kavgayý yapacaksa yapsýn, hangi siyasi hesabý görecekse görsün. Yeter ki Türkiye ayakta kalsýn.

Çok mu þey istiyoruz siyasetten? Ne dersiniz?

Enseyi karartma Türkiye

- Pandeminin insanlýðý sarstýðý 2020’de dünya ekonomisi yüzde 3.1, ABD ekonomisi yüzde 3.4, geliþmekte olan ülkeler yüzde 2.5, geliþmiþ ülkeler yüzde 4.5, EURO Bölgesi yüzde 6.3 küçüldü. Türkiye pandemiye raðmen yüzde 1.8 büyüdü. 2021 yýlýnda tahmin edilen büyüme rakamýmýz yüzde 9.

- 2021 yýlýnýn Ocak-Eylül döneminde pandemiye raðmen Türk ekonomisi 2.2 milyon istihdam artýþý gerçekleþtirdi. Toplam istihdamda salgýn öncesi seviyenin üstüne çýkýldý. 1 milyon 480 bin kadýn iþgücü piyasasýna girdi.

- 2021 Ekim ayý itibarýyla Türk ekonomisi yýllýk ihracat rakamýný 215.7 milyar dolara çýkardý. Ýhracat pandemiye raðmen geçen yýlýn Ocak-Ekim dönemine göre yüzde 33.9 arttý. Ýhracatýn ithalatý karþýlama oraný yüzde 84.3’e yükseldi. Cari açýk 18.4 milyar dolara geriledi. Türkiye, AB ülkeleri içinde yüzde 38.4’lük kamu borcunun milli gelire oranýyla Maastricht Kriterlerini karþýlayan iki ülkeden biri oldu.

- 2021 Ocak-Ekim döneminde Türkiye’ye doðrudan yabancý yatýrýmlar geçen yýlýn ayný dönemine göre yüzde 89 arttý, 8.9 milyar dolara ulaþtý.

Bütün bunlar oldu da hayat neden pahalý? Bu haklý ve mantýklý bir soru. Ama eksik kalan, görmezden gelinen bir boyutu daha var bu sorunun. Ya Türkiye, pandemi þartlarýnda yukarýda sýraladýðýmýz rakamlarý yakalayamasaydý? O zaman neyi konuþuyor olacaktýk?

Sonuç: Pandemide bunlarý baþaran, üstüne terörle mücadele eden, Mavi Vatan’ý savunan, doðal gaz bulan bir ülkenin enseyi karartmaya hakký yok. Biz bu krizi de aþarýz.

Zafer ÞAHÝN

milliyet.com.tr

07.12.2021

 

Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz*:
Facebook'ta paylaþ
0