Deðiþim ve irade
10 Mart 2013 22:44 / 1453 kez okundu!
Ýradesini saðlýklý ve doðru kullananlar deðiþimi kabullenen insanlardýrlar. Deðiþime açýk olan insan, iradesini kullanýrken, soruyu daima kendine sorar. Kendini yenilemeyi amaçlar. Kendini yenilemeyi amaçlayan insan, deðiþimi kabullenmiþ demektir.
Deðiþimi kabullenmek; insanýn iradesi ve þahsiyeti hakkýnda doðru yorum yapabilmesinden yani öz eleþtiriden geçer.
Ýnsanlar kendilerini yönlendirmede, genellikle baþarýsýzlýða uðrarlar. Halbuki, sevip saydýðý dost ve yakýnlarý vasýtasýyla yapýlan yönlendirmede daha baþarýlý olduklarý ortaya çýkmýþtýr.
Çünkü insan, kendini ne kadar iyi tanýdýðýný sansa da, onu en iyi tanýyan ve bilen, en yakýný dediðimiz anne babasýdýr.
Bir insan iradesini kullanýrken enerji harcar ve enerjisi azalýr. Enerjiyi güçlendiren kaynak ise sinerjidir. Bu sinerjiyi (güç kaynaðýný), insana saðlayan þeylerse; olumlu deðerler üzerine yapýlan motivasyonlar (yönlendirmeler)dir.
Ýþte bir insana yakýný olarak anne babasýnýn; “Ben oðlumun-kýzýmýn þöyle-þöyle yaparsa daha baþarýlý, ya da daha mutlu olacaðýna inanýyorum” demesi, o insanýn enerji gücünü artýrýr. Çünkü o insan bu ifadelerde, menfaatperest bir yaklaþým deðil, merhametperest bir algýlama hisseder.
Ýrademizi kullanýlýrken, ne zaman merhametimizi menfaatimizin önüne geçirirsek, yaptýðýmýz iþlerden büyük bir haz duyarýz. Olumlu ya da faydalý bir þey yapmanýn verdiði mutlulukla, kendimizi pozitif deðiþime hazýrlamýþ oluruz.
Ýradesini doðru ve saðlam kullanan insanlar, menfaatperestliðin yüklediði bencillik veya özgürlük vahþetine düþmezler. Eðer irademizi bencillik ve özgürlük için kullanýrsak ki o zaman, menfaatperestliðin vahþetinden kurtulamayýz.
Her insan menfaatini koruyacak þekilde yaratýlmýþtýr. Ancak, imaný ve itikadý tam olan insanlar, merhametlerini, menfaatlerinin önünde tutarlar. Ýmani deðerler, insana manevi enerji yükler. Her insan deðiþim anýnda, iradesini kullanýrken daima manevi enerjiye ihtiyaç duyar. Manevi enerjinin kaynaðý ise ilahi güçtür.
Ýlahi gücü yok sayarak, kendi irademizi kullanarak bir deðiþim gerçekleþtiremeyiz. Bizim kullandýðýmýz cüzi irade, manevi enerji kaynaðý olan külli iradenin emrindedir. Bu nedenle günahlar, irademizin en zayýf olduðu anlarda iþlenir. Karar verme aþamasýnda irademiz zayýflar. Yanlýþ karar verme riski ortaya çýkar. Ancak doðru olduðuna inandýðý þeyleri yapan insanlar, yanlýþ bile olsa karar verip, iradesini kullanarak deðiþimi gerçekleþtirirler.
Ýrademizin en zayýf olduðu anlarda iþlediðimiz günahlar, bizi olumsuz deðiþime iter.
Saðlýklý ilgi ve faydalý hizmet, deðiþimi olumlu yönde etkiler. Ýrademizi kullanýrken doðru bilgilerin etkisi, doðru kararlar almamýza vesile olur. Doðru bilgiler bizi, istek ve ihtiyaç dengesine taþýr. Neyin isteklerimiz, nelerin ihtiyaçlarýmýz olduðunu ancak, doðru bilgilerle elde edebiliriz.
Arzularýmýz, ihtiyaçlarýmýzdan çok isteklerimizin emrinde geliþir. Ýsteðin (nefsin) emrine giren arzular, bizi rahatça günaha taþýrlar. Ýhtiyaçlarýmýza göre irademizi kullandýðýmýz zaman, günahlardan korunup hayýra yönelmiþ oluruz. Acýlara karþý dayanma gücü irademizi güçlendirir.
Çocuklara kendi iradesini kullanma yeteneði vermediðimiz zaman, kendini kontrol edemeyen, isteklerinin emrinde, iradesiz çocuklarýn yetiþmesine sebep oluruz.
Eðitimin anahtarý, sabýr ve sabýrla yapýlan tekrarlardýr. Ýrademizi kontrol altýnda tutmasýný öðrendiðimiz zaman, istek ve ihtiyaç dengesini saðlar, depresyondan (ruhsal bunalýmdan) kurtuluruz.
Ruhsal bunalýmlar genellikle, iradesini saðlýklý kullanamayan insanlarda görülür.
Ýradeyi saðlýklý kullanma gücünü, doðru bilgiler ve bilgilerin oluþturduðu doðru düþünceler verir. Doðru bilgi ve doðru düþünce insaný sabýr ve duaya taþýr. Dua etmesini bilen külli iradeden yardým ve destek beklemesini bilen insandýr.
Eðitimde sabýr ve tekrar; ne istediðini ya da ne ve istemediðini bilen insan yetiþtirmeye vesiledir.
Bilinçli insan eðitimi; ruh, vücut, iþ disiplini dediðimiz planlý yaþamla mümkündür.
Psikolojik (ruhsal) doyumu tam ve saðlam olan insanlar, saðlýklý fizyolojik doyuma da ulaþýrlar. O nedenle irademizi manevi ve maddi deðerlerle beslemesini bilmeliyiz. Dengeli beslenmeyi, dengeli dinlenmeyi, dengeli yaþamý kendimize görev edinmeliyiz. Beynimize, yarým kalmýþ düþünceleri tamamlama þuuru yüklemeliyiz. Kendimizi hayýrlý ve faydalý þeylere yönlendirmeliyiz.
Endiþe ve þüpheye yer veren zararlý alýþkanlýklardan kurtulmalýyýz. Ýstek (arzu) ve ihtiyaçlarýmýzý dengelerken, kötü alýþkanlýklarýn esiri olmamalý, neyi isteyip neyi istemediðimizi yazýlý ortaya koymalýyýz. Kiþisel hedeflerimizi yazarak belirlemek, aylýk planlar yapmak bizi, oto kontrole ve saðlýklý deðiþime götürür.
Hedeflerimizi kolaydan zora doðru seçersek, özgüvenimiz artar. Ulaþýlabilir hedefleri tespit etmek bize moral verir. Ama ulaþýlamayan hedefleri seçmek bizim moralimizi bozar.
Hedef belirlemede, irade kullanmada, deðiþime açýk olmada; çiftçi karakteri bir mizacý benimsemek bizi sabýrla tekrara taþýr.
Avcý karakteri mizacýný benimseyenler ise fýrsatçýlýk kollayýp, kýsa zamanda baþarýlý olup, uzun zamanda baþarýsýz olanlara örnektir.
Ýradesi güçlü insanlar, daha disiplinli yaþarlar. Ruh, vücut ve iþ disiplinine riayet ederler.
Zenginlik, sahip olduðu þeyin kýymetini bilmekte yatar.
Sabýr ve tekrar, iradeli ve saðlýklý bir yaþamýn olmazsa olmazýdýr.
Rabbim bize, olumlu deðiþim ve iradelerimizi hayýrlý ve faydalý þeyler için kullanmayý nasip etsin.
Mahir EYÜBOÐLU
Eðitimci-Ýletiþimci-Yazar
3 Mart 2013
