Küba'nın Gerçek Sesi Hangisidir?
15 Eylül 2009 07:53 / 2605 kez okundu!
Lâtin müziği dinliyor musunuz, özellikle de Küba ezgilerini?
Buena Vista Social Club'’dan “Yatak odamda yangın var, uzun uzun hortumlarınızı alın gelin” diyerek itfaiyecilere seslenen çapkın ve yangın kadını dinlediniz mi hiç?
Havana’nın kırk kilometre yakınındaki Julıo Antonio MELLA Kampı’ndayız. Sabahları kalk müziği ile uyandırılıyoruz. Önce, uzun uzun öten bir horoz sesi ve sonrasında José MARTİ’nin “Guantanamolu Kadın” şiirinden Pete SEEGER’in bestesi ile başlıyor günümüz.
Küba’nın Chan Chan ve Hasta Siempre ile birlikte en çok dinlenen şarkısıdır Guantanamera:
Dürüst bir insanım ben,
Palmiyeler ülkesinden.
Ölmeden önce, paylaşmak isterim
Ruhumdan akıp gelen bu şiirleri.
Guantanamera guajira guantanamera
Guantanamera guajira guantanamera
Şiirlerim parlak yeşildir,
Ama yine de kızıl alevler gibidir.
Şiirlerim yaralı bir ceylana benzer,
Dağda kurtarılmayı bekler.
Guantanamera guajira guantanamera
Guantanamera guajira guantanamera
Dikiyorum bir ak gül fidanı
Haziranda ve Temmuzda
Çünkü samimi dost
Elini vermiştin bana.
Guantanamera guajira guantanamera
Guantanamera guajira guantanamera
Ve zalimin biri parçaladığı için
Beni yaşatan yüreğimi.
Dikmem ne bir ayrıkotu ne de çakır dikeni
Dikerim bir ak gül fidanı.
Guantanamera guajira guantanamera
Guantanamera guajira guantanamera
Dünyanın yoksul insanlarıyla,
Neyim varsa paylaşmak isterim.
Dağların cılız dereleri
Denizlerden daha mutlu eder beni.”
Kampta yapılan kahvaltı ve toplantıdan sonra, günün izlencesine göre devam eder yaşantınız. Giron Kasabası’nda “Domuzlar Koyu Çıkartma Müzesi” gezilir bir gün, Villa Clara’da Ché’nin anıt mezarına gidilir bir başka gün. Günlük olağan yaşamda her yanınızı notalar, sesler sarar Küba’da. “VEINTE ANYOS” şarkısında, Nena NUNEZ ve Maria Teresa VERA’nın seslerindeki yoğun duyguyu; “EN FALSO”da Gustavo Sanchez GALARRAGA ve Graciano GOMEZ’in seslerindeki aşk acısını paylaşırsınız. “ANDES LO QUE ANDES”teki sevgi dolu içten sesiyle Amaury PEREZ insalcıl duygular uyandırır içinizde. Carlos PUEBLA’nın, “HASTA SİEMPRE” deki Santa Clara’nın yiğit Komutanı Ché GUEVARA’ya seslenişi, sizi de Sierra Maestra dağlarına götürür. Bir halkın faşist diktatörlükten kurtarılması için siz de mücadeleye katılırsınız. 
Bir akşamüstü Havana’da Armas Meydanı’nda gezerken, halkın her zaman ücretsiz seyrettiği bir müzik, dans gösterisi için sahne hazırlanmaktadır. Merakla seyrederken, omzunuza nazikçe dokunan genç bir delikanlı size müzik Cd’lerini satmak ister. “Ben söylüyorum…” der,“ "ben bizzat kendim doldurdum. Bu nedenle sesler çok temizdir.” 10 CUC der, istemezsiniz önce ve sonra 5 CUC’a alırsınız. O, bu fiyata satmak zorunda kaldığı için üzülür. Siz de ne aldığınızı bilmezsiniz.
Sahne hazırdır. Sanatçılar sırasıyla sahneye çıkarlar. Dans ve müzik ziyafeti bu olsa gerek. Ne Moulin Rouge’u Paris’in ne de Folie Berger’i. Madrid’in Flamenkosu biraz işte… Gösterinin sonuna yaklaşılmıştır. O da ne! Sizin pazarlıkla ve lütfen 5 CUC’a Cd’sini aldığınız genç, esas sanatçıdır! En son o çıkmıştır sahneye. İnanılmaz, görkemli, içten ve duygulu bir ses. Gösteri biter. “Bernardo LİCHİLİN!” diye alkış tutulmaktadır etrafınızda. Siz elinizdeki Cd’ye baka kalırsınız: Bernardo LİCHİLİN - “NO VOLVERAS A AMAR” Duygu ve düşünceleriniz karma karışıktır; o görkemli sesin söylediği şarkılardan başka bir yerdesinizdir. Üzgün, sıkıntılı, şaşkınsınızdır!
Küba’nın her yanı ses; sizi coşturan, duygulandıran sesler kaplamış Küba’yı. Düşünürsünüz, bu seslerden hangisi ama hangisi Küba’dır?
Kampın izlencesi gereği, MATANZAS’a gidilir. Dünyanın en önemli göz hastanesi bu kenttedir.
Tüm Lâtin Amerika’dan buraya gelinmektedir göz ameliyatları için. Gezer görürsünüz hastaneyi. Toplantı salonunda yansılarla sunu yapılır ve bilgilendirilirsiniz. Kapanış elbette müzikle olur. Güzel bir Kübalı bayan doktor, sizi hayretler içinde bırakan sesiyle çok güzel ve duygulu bir şarkıyla bitirir izlenceyi.
Matanzas Sanat Meslek Lisesi’ne gidersiniz; izlence öyledir. Gittiğinize değer doğrusu. Eğitim neymiş, nasıl yapılırmış ve başarılırmış, burada görür ve dinlersiniz. Sıra bu gösterinin kapanışına geldiğinde de hep birlikte “ENTERNASYONAL” söylenir. Yaklaşık 45-50 ülkenin komüncüleriyle Kübalı öğrenciler birlikte söylersiniz. İçinizde anlatılamaz bir coşku, yoldaşlarınızla birlikte olmanın sevinci, devrimci olmanın onuruyla söylemektesinizdir “Enternasyonal”i. Sizin de sesiniz katılmıştır diğer yoldaşların sesine. Ve anlarsınız ki, Küba’nın gerçek sesi budur, Enternasyonal! Sizinle birlikte söyleyen Lâtin Amerikalılar’ın, Afrikalılar’ın, Asyalılar’ın ve elbette tüm dünya halklarıyla birlikte sizin ülkenizin de umudu olan bu sestir. Küba’nın gerçek sesi budur. Bulmuşsunuzdur Küba’da aradığınız sesi ve sevinç gözyaşlarınızla yıkarsınız bu sesi…
Ertuğrul Barka
15.09.2009
*******
İlgilenenler için GUANTANAMERA’nın İspanyolca kaynak sözleri:
Guantanamera guajira guantanamera
Guantanamera guajira guantanamera
Yo siy un ombre sinvero
de donde crece la palma.
Yo siy un ombre sinvero
de donde crece la palma.
y antes de morirme quieto
echar mis versos del alma.
Mi verso de un verde claro
y de un carmin encendido
Mi verso as un ciervo derido
Que busca en el monte amparo.
Con los pobres de la tierra
quero yo mi suerte echar.
Con los pobres de la tierra
Quiero yo mi suerte echar
El arroyo de la sierra
Me complaza mas que el mar
Çeviren: Tuğrul Asi BALKAR
Fotoğraf: Havana'nın "Kordon"u
