Evet, İsmet Özel’e İsyan!

nuhungemisi

Tüm Yazıları

Sözlük Yazıları - 8

1944 Kayseri doğumlu şair; 1969'da yayımlanan evet isyan adlı şiir kitabıyla sol kesim arasında popüler oldu, 1970 yılında arkadaşı Ataol Behramoğlu ile birlikte Halkın Dostları adlı şiir, edebiyat ve politika dergisini çıkardı.

1974 yılında düşünce yapısında bir değişim geçirerek İslamcı bir düşünce çevresine dahil oldu; son zamanlarda ise Türklük vurgusunu yazılarında ve söyleşilerinde biraz da abartılı biçimde öne çıkarmaya başladı; Ataol ile açılmış görünen mesafeyi onun da ulusalcılığın tuzağına yakalanması nedeniyle, kapatmaya az kaldı. Ancak Ataol onun kadar iyi şair de, onun kadar kötü politikacı da değil. Yani bu mesafe bu kez zor kapanır.

3 yıl önce sözlüklerde İsmet Özel ile ilgili olarak yazılmış yazım şöyleydi:

“eskiden devrimciliği, şimdi islamcılığıyla kanayan şiirleri, kendi çöplüğünde peygamber olamayanın, bir ihbar sonucu başka çöplükte de benzeri dertten gidişine örnek şair;

kumaşı doğudan, dikişi batıdan, dinciye göre sabit-aycı külhan, devrimciye müptezel, öncesi ayyaş, sonrası ayış, arayış olan;

eski yandaşlarının sevmediği, yenilerinin güvenmediği, her şairin allahı her şaire böyle bir itici güc nasip eylesin! denilesi bu haleti ruhiyesinin (ruh durumunun) telaşıyla şiirlerinden düşen çiçeğin, hala hayatımızı yakabildiği, yangın kokan sivas'taki bir düz yazısınınsa, insan yakmaya bir övgü sayıldığı rivayet edilen;

gelenekten yararlanayım derken gelenekten yaralanmış; eski mahallesinde ceplerini bilya doldurup, öteki mahallede ütülmüş, yine de oturup şiir yazdığında en iyilerini yazmış, dere depe düz gittiğinde çocuklarını utandırmış, iyi şair, kötü politikacı.

madımak oteli cıvarında koltuğunun altında körükle yakalanmış, körüğü bağnazlık, şiirleri insanlık müzesine kaldırılmış şair.”

Son günlerde tv’lerin gülü, Türk-İslam sentezi fantezilerinin sonuncusu ve en medyatiği; esmerliğine yakışan bembeyaz saçları, dişleri ve yüzükleriyle dikkatimizi çeken, el kol hareketleri ve söz kesmesiyle, egosunu tavanlarda gezdirmesiyle bizi üzen bir ben-i adem ki yıllar sonra günümüzdeki politik hezeyanlarına gülüp geçeceğiz ama şiirlerinin bir çoğunu elimizde gezdireceğiz.

Çünkü edebiyat politikadan güçlüdür orta vadede. O ise kısa vadeye oynamakta… Uzun vadede ise, zaten hepimiz ölmüş olacağız.


nuhungemisi
03-01-2009

Arkadaşına Gönder Yazdır

Bu yazıyı Facebook'ta paylaşabilirsiniz+:

0

Yorumlar
09 Ocak 2010 08:35
hurkus	Okuyucu mesajı: "iyi şairiniz" ismet özel'e dair yıldırım türker'in radikal iki'de yayımlanan eski bir yazısı.. Şair kadar çıplak Şiir, sonsuz özgürlük ülküsünden beslenir. Toplu mezarlara ibret yazısı, toplama kampları girişlerine özdeyiş olamaz 17/04/2005 - YILDIRIM TÜRKER Federico Garcia Lorca'nın faşistlerce öldürülüşü, katiller iktidarı tarafından özellikle puslandırılmış, tarihe mahcup bir dille kaydı düşmüştür. Oysa Lorca faşistlerce elbette ölümü çoktan hak etmişti. Dünyayı eşsiz ihtişamlı şiiriyle şehvete boğuyor, insanları kışkırtıyor, aşkı odağa yerleştiriyor, insan olmanın sarhoşluğunu yansıtıyordu. İspanyolca, onundu. Faşist iktidarın dayanamadığı öncelikle buydu. Dilin üstünde gediksiz bir iktidarı hedefler faşizm. Üstelik Lorca, "Bu dünyada her daim hiçbir şeyi olmayanların yanında olacağım; kendilerinden o hiçbir şeye sahip olmamanın huzuru bile esirgenen insanların yanında" diyordu. Zorla soyularak çıplak bırakılmış, her türlü tehdidin menziline yerleştirilmiş insanların yanında olduğunu söylemek bir ilanı harp anlamı taşıyordu. Taraf olmanın kaçınılmaz olduğu günlerdi. Şiir, hiçbir şeye sahip olmamanın huzurundan doğarmış gibi geliyor bana. Son derece kırılgan bir huzurdan. Hiçbir şeye sahip olmamaktan huzur çıkarmak, bir dünya tasavvurunun sözcüsü yapar insanı. İstemesen de. Bu yüzden şiir, ne kadar munis olursa olsun, bozguncudur. Dünyayı zapturapt altında tutmaya; aynılaştırmaya; kolay anlaşılır, kolay müdahale edilir, kazanılır-kaybedilir olarak göstermeye çalışanların kabusudur. Başka bir dilin, başka bir imlânın mümkün olduğunu kanıtlar. İnsanın içini karıştırır, yüreğini ağzına getirir. İnsan olmanın sonsuz imkânlarını, sonsuzluğun tahayyülünü hatırlatır. Nesrin uzanamayacağı yere kurar çadırını. Engin gökyüzünün altına uzanıp özgürlüğü resmeder. Nesir, kolay kirlenir. Zamanla bulanır, sertleşir. Ölüme tapan muktedirlerin salyalı denetimiyle eklemlerini kaybeder. Şiir, genç kalır. Çünkü soyunmak üzerine kurmuştur serüvenini. Her sese, her rüzgâra, her renge, taşa, pamuğa, bütün kokulara açık olmak üstüne. Şiir, çıplaklığın bir yüzüdür. ------- Kazım Özdoğan
09 Ocak 2010 08:29
hurkus	Okuyucu mesajı: Sevgili engin senin azuladığın şey bir aslanın vejeteryan olması gibi. Bazan bu farkçı söylem de tam tersi aynılaştırıcı olabiliyor. Farklı olanın farklılığı bizi rahatsız etse de onun bu farkını koruması önemlidir. Bir kayıtla iktidar gücünü kullanarak zora başvurara insanlara bir şey dayatmaya kalkılırsa buna sonuna kadar karşı koymak gerekir. Ama İsmet Özelin islam üzerinden yeni bir türklük tanımı geliştirme çabasını ve bu eksende etnisist duruşu ve kendi isam anlayışı içinde alevileri olumlamama hakkına da saygı göstermek gerekir. Bu elbette onun din anlayışını, türklük tanımını eleştirmemize engel değil. Ama faşist sözünü de kendimize her aykırı gelen şeye yapıştırmakta bu kadar kolay olmamalı. Dilaver Demirağ
09 Ocak 2010 08:25
hurkus	Okuyucu mesajı: hasili Ismet özel iyi bir sairdir ama iste yani ayni Ismet Ozel hatip yetenegi sifir bir ahmaklik kadar fasisttir de... insanalri din ve etnik siyaset temelinde orgutlemek ve bunu Dilaver'in dedigi gibi merkez anlati uzerinden soylemlestirip sunni islam ve turkluk uzerinden tezlestirmek basli basina, merkezi bir yapi olarak irkcilik ve fasizan bir durumdur.. Aleviler ve Kürtler kendilerini "farkli" tanimlayan merkezi anlatiya gore kendini anlamlandirmayan iki topluluk... bu anlamiyla Özel'in kürtler ve aleviler yada ermeniler uzerine soyledigi seyler sadece sorunlu degil, onun, Turkiye'deki aydin geleneginde cok rahat karsilastigimiz 60 yasina gelince bilinç ve ruh nasil ahmaklastirilir dedigimiz ve bir insan nasil aptallasabilir demek acisindan onemli bir ornektir.. bunun diger ters ornegide bilirsnizki kemalizm acisindan Atilla Ilhan'dir... evet hep deriz Ezra Pound iyi bir sairdi lakin ayni zamanda iyi bir fasistti... Heidegger iyi bir filozoftu ama Nazi partisi uyesiydi... vs vs vs snairim sairleri yada filozoflari butunen okumak degil yazdiklari belirli donemler uzerinden okumak daha menfi ve anlamli gorunuyor, ornegin Marx yani genc Marx daha cok ciddiye alinacak bir donemdi... asil meselemiz insanlari bir potada birlestirmek degil (islam, sosyalizm yada turkluk, kurtluk) insanlari kendi farkliliklari uzerinden tanimaktir, bu ulus devletci bir anlayis degildir tersine multikulturel modern anlatiya ve ulus anlatisina karsi farkliliklarin kabulu ve otekiligin icsellestirilmesi dedigimiz bir meseleyi acimlar... yani ornegin Kûrtlerin kendini farkli gormesi ayni Ermeniler ve digerleri gibi dogal oldugu gibi onlari baska anlamlar yuklemedende sadece oyle gormekte gerekir... "Aleviler ilkeldir" demek bence Ismet Ozel'in en guzel gaffiydi. cunku bence ilkellik yada benim soyledigim Strauss'un uzerinde durudugu bicimiyle "yabanlik" (buna bugun barbarlarda diyoruz) modern uygarlik anlatisina alternatif bir durum olarak, savunulmasi gereken dogayla yasamla gundelik hayatla en yakin bagi olan bir gostergedir... sanirim "Aleviler ilkeldir" diyerek ayni zamanda Ismet Ozel sunu demek istedi: "Aleviler bizim kadar gerizekali modern topluluklar degildir, aleviler dogayla spirutuel dunyayla baglarini kurmus iktidarla herturlu iliskiyi askiya almis yasamsal olanaklari dogal olan bizim gibi fasist dusunmeyen bir topluluktur, aleviler merkezi islam anlatisina hapsolmamis yada solun o militanci hastaligindan nihayetinde kurtulmus bizim gibi ahmak olmayan topluluklara denir" demek istedi sanirim... yoksa Ismet Ozel gibi iyi siir yazip ahmak olabilmek ise sanirim insan ustu bir guce nazir bir durumdur... Hatirlamamam uzerine sunuda eklemme gerkir: Sene 1998'de Rewsen Namê adli bir kürtçe edebiyat dergisine bir arkadasim (Mehmet Bilen) Ismet Ozel'in su unlu partizan siirini cevirmek ve Özel'e telefon edip izin isteme gafletinde bulunmustu. Ozel'in telefondaki cevabi su olmustu "boyle var olmayan yaratilmis ilkel bir dil için siirimin cevrilmesini istemiyorum" Ismet ozel'den ozel ricamiz lutfen siir yazmaya devam et ve lutfen sus artik.... Engin Sustam
09 Ocak 2010 08:23
hurkus	Okuyucu mesajı: İsmet Özel'in türklük kavramına dini bir içerik kazandırmaya çalışarak etnisst temeldeki seküler ulusçuluğa karşı bir dini kalkan üretme çabası anlaşılabilirdi, İsmet Özel'in iyi bir şair, yazılarının hepis olmasa da çoğu derinlik taşıyan velud yani üreken bir yazar olduğu kadar çok öü bir hatip olduğu da bir gerçekliktir. Lakin Özel'in herkesin haklı tepkisini çeken alevilik ve kürtlük üzerine söyledikleri hakikaten sorunlu. Alevilliğin bir sentez olduğu bu bakımdan bir dinden ya da bir mezhep yorumundan çok heretizmin ve onun dayanağı hermetizmin anadolu versiyonu olduğu bir veridir, ama İsmet Özel Alevileri islam ekseninde değerlendiriyor ve burada da metin merkezli, gelenek temelli bir mihenk taşı kullanıyor. Bu mihenk taşı ile bakarsak Alevilik bırakın İslami olmayı din bile kabul edilemez, daha çok bir sır tapımı olarak külttür denebilir. Ama diğer yandan Aleviler sünni olsun demek hakikaten en hafifinden sıkıntılıdır. Velakin islamın ana akımı ile kıyaslarsak İsmet Özel kendi içinde meşrudur. Çünkü İslamın ana yorumu dışındaki bütün yorumlar sapkındır, dahası metin merkezli bakıldığında tevhidi olmayan anlayışlar da dinen değiştirilmesi gereken kalıntılardır. Yine İsmet Özelin kürtler türk olmalıdır sözü de kürtler kürtçülük temelinde değil din temelinde bizimle olsun şeklinde anlaşılabilir ama yine de sorunlu bir ifade. Hasılı İsmet Özel'in ne dediğini açması gerek. Dilaver Demirağ
09 Ocak 2010 08:20
hurkus	Okuyucu mesajı: günaydın nuray hanım, aklıbaşında hiç kimse yanlışlardan yola çıkıp, doğrulara varmaya çalışmaz. muhakkak ki doğru bir öncellemeden yola çıkar ama ondan sonra nereye gideceğiniz sizin öznel isteklerinize kalmıştır. ismet özel olayının özü de bu. burada asıl sorun; kişinin varmaya çabaladığı yer. kısaca der ki: ülkede yaşayan herkes ( evet ülkenin tümü) türk, müslüman ve sünni olsun. tek ülke, tek bayrak tek bilmemne vs. farklılık yok. işin faşizan boyutu tam da bu.gerisi laf kalabalığı. taner renda
09 Ocak 2010 08:17
hurkus	Okuyucu mesajı: Merhabalar, her kesim kendince nedenlerle Ismet Özel'e bir düsünür olarak giydiriyor, öfkeleniyor ya da kücümsüyor ve her kesimin de kendince hakli gerekceleri var. Türk TV kanallarini izleyemedigim icin pöpüler gündem konularini bilmiyorum ve haberim yok. Yazdiklariminda hakkinda hic bir fikrimin olmadigi bu baglamda algilanip, yorumlanmamasini rica ederim... Benim sorum su; Peki bu adam hic mi dogru bir sey söylemiyor ve söylemedi? Bu toptanci ve indirgemeci yaklasim ancak birilerini mahkum etmenin araci olabilir ve fakat anlamaya calismanin degil.. Anlamaya calismak gibi kaygi olmayabilir hatta hic anlasilmiyor da olabilir, hepsi mümkün lakin, kiymetsizlestirme cabalarinin arkasinda asil yatan nedir bilemiyorum... Ders aldigim bir kac seminer dizisi "Türklerin Avrupa'ya Avrupa'nin Türk kültürü üzerine etkileri" üzerineydi ve bizim orda mutaala edip tartistigimiz paradigmanin merkezinde Türklerin ( ibn-i fadlan'in anilari baz alinip, Avrupa'da islami 9.yy'da ilk kabul eden Bulgar devletinden baslayarak) islamlasarak tarih sahnesinde bir kimlik ve varlik kazandiklari, bu kimligin özellikle devlet yapilanmasinda pers-bizans kültüründen de beslendigi yatiyordu... O seminerlerdeki sunumlardan birinde, bir arkadas Anadolu Aleviliginin özünde bir hiristiyan mezhebi olmasinin gerekcelerini sayip dökmüstü... Avrupa'da akademik düzeyde zaten söylenen , konusulan ve hatta kabul gören bu anlayis ve yaklasim Ismet Özel "Türklük tarihi bir rol"dür diye söyleyince neden böylesine tepki cekiyor anlayamiyorum? Bir yigin baska baska altay klanlar, her biri bambaska adlarla görünüp kaybolmus ve yine bu konderasyonlardan biri, hem de cogu yine bi baska türki konfederasyon olan altin ordunun önünden kacarak Anadoluya gelenlerden bir imparatorluk kurmus... Bu akincilardan bir devlet ve millet nasil cikti? Ve onlar Avrupa'nin tarihini nasil etkilediler? Bu sorular ve bunlara verilecek cevaplar hic de önemsiz ve kiymetsiz degil.. Bu baglamda kendi adima Ismet Özel'den baska birinden hic bir sey duymadim.. Varsa baska birileri bilmekden de memnun olurum.. Buyursun akademisyenlerimiz eger Bu söylenenlerde karsi ciktiklari bir seyler varsa Avrupali meslektaslarinin düsüncelerine karsit tezlerini olustursunlar... selamlarimla.. Nuray İnceoğlu
05 Ocak 2010 00:40
alia	Ben diyorum ki, ne eskiden ne de şimdi İsmet Özel'i anlamamışsınız...Sivastaki yangının kimler tarafından ve ne maksatla çıkarıldığı son Ergenekon davası sonucu ortaya çıkmaya başlamışken, bir rivayete dayanarak İsmet Özel'in bu yangına körükle gittiğini söylemeniz, anlaşılır ve affedilir gibi değil.. İsmet Özel'i çok yavan bir yaklaşımla "Türk-İslam sentezcisi" gibi anlamanız da ayrıca önyargılı bir kolaycılığa teslim olduğunuzu gösteriyor..İsmet Özel, "Türk" kavramına bugün verilen anlamından çok öte bir anlam yüklüyor..Türk kimliğinin geçmişten günümüze "İslamla" oluştuğunu ve bunu özellikle de Avrupa'nın verdiğin söylüyor.. Milliyetçilik yapmıyor; aksine tüm bir "İslam milletini", Türklük kavramı içerisinde ifade etmeye çalışıyor..Bunu bugünün konjonktüründe anlamak kolay değilse, zaten ciddi düşünür ve sanatçılar da geleceğe hitap ederler günümüze değil..İsmet Özel gibi birinin bu söylemiyle, siyasi çıkar peşinde koştuğunu söylemeniz de, "İsyan" sözcüğünü edebiyatımıza kazandırmış birine yapılan büyük bir haksızlıktır, en azından... İsmet Özel, Türklük kavramı üzerinden dayatmacı bir ideoloji üreten ve bunu topluma deli gömleği gibi giydiren sisteme isyan etmişti..Şimdi bu kavramı yerli yerine oturtmaya çalışıyor...Diyor ki, çok önemsediğiniz "Türklüğünüz" aslında, hiç farkında olmadığınız "İslamlığınızdır"... Bu zor anlaşılır bir formül mü??
Uyarı
Yorum yazabilmek için üye olmalı ve oturum açmalısınız. Eğer sitemize üye değilseniz buraya tıklayarak hemen üye olabilirsiniz. Eğer üye iseniz oturum açmak için buraya tıklayın.