MİHRİ BELLİ'NİN ARDINDAN

19 Ağustos 2011 12:25 / 2053 kez okundu!

 


Çok renkli bir yaşam sona erdi.

Anamın en iyi arkadaşlarından birinin, Remime Teyze’nin (Remime Köymen) ağabeyi Mihri Belli öldü. Cenazenin bugün Şişli camiinden kaldırılacağını yeğeni Hayrettin Köymen’den öğrendim.

Annemin de ismi Mihri idi. Mihrizafer, ama dostları ona da kısaca Mihri derlerdi. Beraber 1930'lu yıllarda ABD'de okuyan bir grup insandılar. Annem daha ziyade Behice Boran ile çok yakın arkadaş idi. Bir dönem Ankara’da Dil Tarih Coğrafya’da okurken aynı evde kalmışlar.

Annem daha ziyade hep “sağcı” denilebilecek bir görüşü savundu. DP'nin ilk seçimlerinde 1946'da sandık mücahidi olacak kadar aktif olarak. Ama Türkiye solunun kurucuları ile hep yakın dost kaldı.

Mihri Belli, Marksist düşünce ve devrimci eylemle 1936'da iktisat okumaya gittiği Amerika'da tanıştı. Orada gençlik ve işçi hareketlerine katıldı. Bir süre Missisipi'de zenci yarıcılar arasında faaliyet gösterdi.1940'da Türkiye'ye döndü. TKP ile ilişkiye geçti.

Mihri Belli ile bundan 10 yıl kadar önce, O Paris’te iken, telefonla konuştum. ABD de vatansever gençler olarak Türkiye’nin daha ileriye gitmesi için neler yapılması gerektiğini araştırırken – Amerikalı bir senatörün o zaman müttefikleri olan Rusya’nın coğrafi açıdan Türkiye’ye daha yakın olması nedeni ile komünizmin belki Türkiye için de bir çözüm olacağı ve Rusya ile olan yakınlığımızın teknoloji transferi ve eğitim açısından bir artı değer olması nedeni ile komünizm ile tanıştığını ve komünist partisine ABD'de üye olduğunu anlattı. ABD'deki Türk öğrenciler arasında o denli bir akım olmuş ki, o yıllar örneğin sonra Adalet Partisi Bursa öndegelenlerinden Semih Odman’ın bile Amerika’da komünist partisine üye kaydını yaptırdığını Mihri Bey’den duyunca epey şaşırmıştım... Uzun uzun o yılları, dostlukları ve arayışları anlattı. İlgi ile dinledim. Behice Boran ile bir politik rekabet olduğu telefon konuşmasında seziliyordu. 2. Dünya savaşı sonrası bilindiği gibi Rusya ve ABD’nin arası açıldı ve iki ülke ve yaklaşım birbirlerine düşman oldular. Bu vatanperver, ileriye yönelik genç insanların da yaşam çizgileri ve mahpushane yaşamları dünya politikasınca belirlendi.

Belli 1915'de doğdu. Gazeteler genelde nedense 1916 yazıyor.

1943-1944 yıllarında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde Profesör Fritz Neumark’ın asistanlığını yaptı. Orada İlerici Gençler Birliği'nin kurucu ve örgütleyicilerinden biri oldu. 1944'de İlerici Gençler Birliği koğuşturmasında tutuklandı, iki yıl hapis ve sürgün cezasına çarptırıldı.

1946'da yurt dışına çıktı. Yunan içsavaşına gerilla olarak katıldı. Demokratik Ordu saflarında tabur komutanlığına kadar yükseldi. Çatışmalarda iki kez yaralandı. Sofya ve Sovyetler Birliği'nde tedavi gördü.

2005'te 50 yıl önce hapiste yaptığı portreler, “Hapisaneden çizgiler” adı altında sergilendi.

Toplam 11 sene hapis, 18 sene zorunlu sürgün yaşadı. 2006 yılında 90'ıncı yaşı kutlandı.

Mevla rahmet eyleye.


Mahmut TOLON

18.08.2011

Son Güncelleme Tarihi: 22 Ağustos 2011 01:00

 

Bu yazıyı Facebook'ta paylaşabilirsiniz+:
Facebook'ta paylaş
0
Yorumlar
Uyarı

Yorum yazabilmek için üye olmalı ve oturum açmalısınız.

Eğer sitemize üye değilseniz buraya tıklayarak hemen üye olabilirsiniz.

Eğer üye iseniz oturum açmak için buraya tıklayın.