İzmir Fuarı Tarihi / 1940'lı Yıllar - Nedret Çelebi
26 Ağustos 2008 08:37
Dünyada böylesi sıcak gelişmeler yaşanırken 1940 ve 1941 yıllarında İzmir Enternasyonal Fuarı uluslararası özelliğini koruyarak açılmaya devam etti. 1940 yılında İzmir Enternasyonal Fuarı'na katılan ülkeler, İngiltere, Yunanistan, Macaristan, Yugoslavya, İran, İtalya ve Almanya'ydı. 1941 yılında ise Almanya, İtalya, İran ve İngiltere olmak üzere fuara katılan ülke sayısı dörde kadar düştü.
Aynı yıl Kültürpark'ta, Tenis Kulübü ve Atlı Spor Kulübü açılarak, hayvanat bahçesi genişletildi ve zenginleştirildi. 30 Ağustos 1940 tarihinde Milli Piyango ilk kez fuarda çekildi. 1940 yılında İzmir Enternasyonal Fuarı, 730.928 kişi ile kent nüfusunun tam 4 katı ziyaretçiyi ağırladı.
İkinci Dünya Savaşı'nın sürmesi nedeni ile 1942 yılında hükümet kararı ile İzmir Enternasyonal Fuarı açılamadı. Her yıl Ağustos ve Eylül aylarında fuar nedeniyle Kültürpark'ın gördüğü ilgiyi yine canlı tutmak ve fuarın eksikliğini hissettirmemek amacıyla İzmir Belediyesi özellikle geceler için zengin bir program hazırladı.
Spor müsabakaları, tiyatro ve sinema gösterileri, gazinolarda düzenlenecek olan garden parti ve suareler, lunaparkın zenginleştirilmesi, müze ve oyun yerlerinin gece açık kalması ile İzmir'e alışık olduğu ziyaretçi akınını sağlamak üzere hazırlanan "Kültürpark Eğlenceleri" 20 Ağustos 1942'de Belediye Başkanı Reşat Leblebicioğlu tarafından açıldı.
1942 yılında hayvanat bahçesi içerisinde İzmir Körfezi'nde yaşayan her cins balığın canlı olarak sergilenebilmesi amacıyla bir de akvaryum kuruldu.
1943 yılında, savaşın tüm olumsuz etkilerine rağmen tekrar uluslararası nitelikte açılan 12. İzmir Enternasyonal Fuarı'na Romanya, Macaristan, Bulgaristan, Almanya, İngiltere, Hindistan, Filistin ve İtalya olmak üzere 8 devlet ve yüzlerce yabancı firma katıldı.
430.000 metrekarelik Kültürpark alanı içerisinde fuarın kapladığı alan her geçen yıl artıyordu. 1936 yılında sadece 51.200 metrekare olan fuar alanı 1943 yılında gelindiğinde 72.500 metrekareye yükselmişti.
1944 yılında İzmir Fuarı, dünyada devam eden huzursuzluklara rağmen hükümet kararı ile bu kez ulusal nitelikte hazırlnarak açılabildi.
Ne yazık ki savaşın tüm dünyada ve ülkemizdeki olumsuz etkilerinin sürmesi nedeniyle 1945 ve 1946 yıllarında da İzmir Fuarı'nın ulusal nitelikte açılmasına karar verildi.
1945 yılıdna İzmir Fuarı münasebetiyle, Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü tarafından futbol, güreş, tenis, denizcilik, binicilik ve satranç karşılaşmalarından oluşan zengin bir program hazırlanmıştı. Ayrıca İzmir Fuarı'nı ziyaret edeceklere havai fişek gösterileri, ışıklı ve renkli su oyunları, gölge sandal, gondol gezileri, karagöz ve kukla oyunları, şehir orkestrasının konserleri ile lunaparktaki perili ev, kahkaha sarayı, uçan ördekler, esrarengiz dehliz, dönme dolap, şeytan dolabı, aynada devrialem gibi eğlencelerle keyifli saatler vaad ediliyordu. 1945 yılında Kültürpark'ta Sağlık Müzesi'nin yanı sıra Ziraat Müzesi, Kültür Müzesi ve İzmir Müzesi yer almaktaydı.
1946 yılında 15. İzmir Fuarı'nın kapanış konuşmasını yapan Belediye Başkanı Reşat Leblebicioğlu, fuara 751'i devlet olmak üzere 1.223 müessesenin katıldığını ve toplam 1.200.000 kişinin fuarı ziyaret ettiğini belirterek bu rakamın, fuarın ulaştığı rekor olduğunu ifade etti.
1947 yılına gelindiğinde İzmir Fuarı üç yıl aradan sonra tekrar uluslararası özelliğine nihayet kavuşabildi. 1948 yılında İzmir Enternasyonal Fuarı, Uluslarası Fuarlar Birliği'ne (UFI) üye oldu.
1949 yılında İzmir Enternasyonal Fuarı Ekonomi ve Ticaret Bakanı Vedat Dicleli tarafından törenle açıldı. Uzun savaş yıllarının ardından tüm dünyada yepyeni bir döneme girilirken, İzmir Enternasyonal Fuarı da üzerine düşen görevi tüm olumsuz koşullara rağmen yerine getirmiş olmanın verdiği güven ile yeni bir döneme giriyordu.
Nedret Çelebi
