Kenan Evren halkoylamasý öncesi yaptýðý konuþmalarla halký mavi oy vermemesi konusunda telkin ediyor ve çeþitli gazetelere mavi renkle ilgili sansür uygulanýyordu. Ayný halkoylamasýnda, Kenan Evren, Cumhurbaþkaný seçildi. Kabul edilen Anayasa'da, askeri yönetim üyelerinin ömür boyu yargýlanmasýný engelleyen geçici 15. Madde ile de amaçlarýna ulaþtýlar. Ancak 2010 Anayasa Referandumu ile birlikte 12 Eylül darbesini yapanlar hakkýnda suç duyurusunda bulunulmuþ, askerî cunta yönetiminin hayatta kalan üyeleri, Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin Þahinkaya gibi isimler hakkýnda yargýlama baþlatýlmýþtý.

 

******

 

Darbelerin Sonuçlarý (6)

 

27 Mayýs 1960 Darbesi ve 12 Mart 1971 Muhtýrasýndan sonra 3. kez TSK’nýn yönetime el koyduðu 1980 darbesini, 12 Eylül sabaha karþý saat 3’te TRT’de okunan þu bildiriden öðreniyorduk.

“……..Türk Silahlý Kuvvetleri, Ýç Hizmet Kanununun verdiði Türkiye Cumhuriyeti'ni kollama ve koruma görevini yüce Türk Milleti adýna emir ve komuta zinciri içinde ve emirle yerine getirme kararýný almýþ ve ülke yönetimine bütünüyle el koymuþtur.

Giriþilen harekatýn amacý, ülke bütünlüðünü korumak, milli birlik ve beraberliði saðlamak, muhtemel bir iç savaþý ve kardeþ kavgasýný önlemek, devlet otoritesini ve varlýðýný yeniden tesis etmek ve demokratik düzenin iþlemesine mani olan sebepleri ortadan kaldýrmaktýr.

(…)”

Parlamento ve Hükümet feshedilerek üyelerinin dokunulmazlýðý kaldýrýlmýþtý. Bütün yurtta sýkýyönetim ilan edilmiþti. Baþbakan Süleyman Demirel, Ecevit, Erbakan ve Türkeþ’e siyaset yasaðý getirilmiþ, parti, dernek ve sendikalar kapatýlmýþ ve grev yasaðý getirilmiþti.

Darbeciler, kendilerinden oluþan kurula Milli Güvenlik Konseyi adýný takmýþ ve bu Konsey, yasama yetkisini de üstlenmiþti. Baþbakan olarak tayin edilen kiþi de yine bir asker olan Bülent Ulusu idi. 1983 yýlýna kadar ülkeyi bu Konsey yönetirken 200’ün üzerinde de yasa çýkartmýþtý.

Darbe öncesinde yaþanan þiddet ve toplumdaki can güvenliði kaygýsý öyle artmýþtý ki; darbe, ehven-i þer olarak görülüyordu. Oysa, darbe sonrasýnda yaþanacaklar, gelecek on yýllarýmýzý etkileyecek derin yaralar açacaktý ve açtý da. Mesela, Darbe Anayasasý ve YÖK, o dönemin eserleridir.

Ýletiþim, þimdi olduðu gibi yaygýn deðildi ve tek haber kaynaðýmýz TRT idi. Orada da Konsey’in izni dýþýnda haber yayýnlanamazdý. Son derece katý bir askerî yönetimle idare ediliyorduk. Ekonomiden siyasete kadar, tek söz sahibi askerdi.

7 Kasým 1982 yýlýnda yapýlan halkoylamasýyla yüzde 92.7 evet oyuna karþýlýk, yüzde 8.6 hayýr oyuyla kabul edildi. Oy kullanýrken iki renk arasýndan birini seçmek gerekiyordu. "Mavi" renk hayýr, "beyaz" renk ise evet demekti.

Kenan Evren halkoylamasý öncesi yaptýðý konuþmalarla halký mavi oy vermemesi konusunda telkin ediyor ve çeþitli gazetelere mavi renkle ilgili sansür uygulanýyordu. Ayný halkoylamasýnda, Kenan Evren, Cumhurbaþkaný seçildi. Kabul edilen Anayasa'da, askeri yönetim üyelerinin ömür boyu yargýlanmasýný engelleyen geçici 15. Madde ile de amaçlarýna ulaþtýlar. Ancak 2010 Anayasa Referandumu ile birlikte 12 Eylül darbesini yapanlar hakkýnda suç duyurusunda bulunulmuþ, askerî cunta yönetiminin hayatta kalan üyeleri, Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin Þahinkaya gibi isimler hakkýnda yargýlama baþlatýlmýþtý.

12 Eylül, solculara göre saðcý bir darbeydi. Oysa gerek bildiri metni ve gerekse Kudüs Mitingi sonrasý tepkiler, darbenin sanýldýðý gibi olmadýðýný gösteriyordu. Ýþkenceden geçmeyen ideolojik kesim kalmamýþtý. Ülke sýkýyönetim bölgelerine ayrýlmýþ, Diyarbakýr cezaevlerinde Kürtlere insanlýk dýþý iþkenceler yapýlarak, PKK’nýn daha sonra kolayca eleman bulmasýnýn yolu açýlmýþtý. Bir saðdan bir soldan olaylara karýþtýklarý iddiasýyla insanlar asýlýyor, Asmayalým da besleyelim mi” sözüyle Kenan Evren tarihe geçiyordu.

1 milyon 683 bin kiþi fiþlendi. Açýlan 210 bin davada 230 bin kiþi yargýlandý. 7 bin kiþi için idam cezasý istendi. 517 kiþiye idam cezasý verildi. Haklarýnda idam cezasý verilenlerden 50'si asýldý.

12 Eylül darbesinin en aðýr sonucu, baþta Kürtler olmak üzere birçok kesimde devlete karþý, güvensizliðin artmasý ile kolay unutulmayacak iþkence ve koþullarýn yarattýðý aðýr travmalardýr.

 

Güldalý COÞKUN

muzakerat.com

16.04.2018

 

 

Yorumlar
Uyarý
Yorum yazabilmek için üye olmalý ve oturum açmalýsýnýz. Eðer sitemize üye deðilseniz buraya týklayarak hemen üye olabilirsiniz. Eðer üye iseniz oturum açmak için buraya týklayýn.