KUR'AN-I KERÝM'DEN ÖÐÜTLER
08 Mayýs 2020 19:53 / 1974 kez okundu!
Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) “Din nasihattir” buyuruyor, bu vesileyle bazen baþta nefsimiz olmak üzere sohbet havasý içinde hatýrlatmaya, nasihate ihtiyacýmýz oluyor/olmalý.
Ýsterseniz her Cuma hutbesinin sonunda okunan ayeti kerimedeki nasihatle sohbetimize baþlayalým.
****
KUR’AN-I KERÝM’DEN ÖÐÜTLER
Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) “Din nasihattir” buyuruyor, bu vesileyle bazen baþta nefsimiz olmak üzere sohbet havasý içinde hatýrlatmaya, nasihate ihtiyacýmýz oluyor/olmalý.
Ýsterseniz her Cuma hutbesinin sonunda okunan ayeti kerimedeki nasihatle sohbetimize baþlayalým.
“Þüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayý, yakýnlara yardým etmeyi emreder; hayâsýzlýðý, fenalýk ve azgýnlýðý da yasaklar. O, düþünüp tutasýnýz diye size öðüt veriyor.” (Nahl, 16/90)
Yüce Allah, bu ayet-i kerimede toplumsal huzurun yapý taþlarýndan en önemlilerini sayarak bunlarý yerine getirmemizi emretmiþtir. Her þeyi yerli yerine koyup, ölçülü hareket etmek, hakký yerine getirmek anlamýna gelen adalet; zulmün, haksýzlýðýn, dengesizliðin karþýtýdýr. Sahip olduðumuz konum her ne olursa olsun gücümüz nispetinde adaletli davranmak, adaletin saðlanmasý için gayret etmekle mükellefiz. Örneðin ailede ebeveyn olarak çocuklar arasýndaki adaleti saðlamakla yükümlüyüz. Ebeveyn olarak bir çocuðumuz için yaptýðýmýzý diðeri için de yapmaya çalýþmalýyýz. Bu asli ihtiyaçlarýn giderilmesi, eðitim, çeyiz, miras paylaþýmý vb. konularda olabileceði gibi, sevgi ve ilgi gibi hâl ve tavýrlarda da söz konusudur. Ailede saðlayacaðýmýz adalet toplumun her alanýna yansýyacaktýr. Yine bir iþyerinde iþveren veya patron konumunda isek emrimizdeki kiþilere karþý iþ daðýlýmýnda ve ücretlerde adaletli davranmamýz gerekmektedir. Zira çalýþanýn hakkýnýn daha alnýnýn teri kurumadan verilmesi sevgili Peygamberimizin tavsiyesidir. Çalýþanlarýn yalnýzca performanslarýna göre deðerlendirilmeye tabi tutulmasý, ayný iþi yapanlarýn ayný haklara sahip olmasý adaletin birer yansýmasýdýr.
Ayet-i kerimenin devamýnda iyilik yapmak emredilmiþtir. Genel olarak iyilik, ihsan kiþinin bir lütufta bulunmasý, bir iþi en güzel þekilde yapmasý, Allah’a ihlasla kulluk etmesi anlamlarýnda kullanýlýr. Ýhsan adaletin de üstünde bir derecedir. Nitekim ihsanda kiþinin üstüne düþenden daha fazlasýný yerine getirmesi söz konusudur. Bundan dolayýdýr ki Hz. Ali, “Ýnsanlar iþlerini ihsanla yapmalarýna göre deðer kazanýr” demiþtir. Birçok dinî kaynakta ihsan, insanýn hem Allah’a hem de yakýn ve uzak çevresine, bütün insanlara hatta tabiata karþý tutum, davranýþ ve yaklaþýmýnda adalet ölçüsünün, farz ve vacip sýnýrlarýnýn ötesine geçerek imkân ve kabiliyetine göre kulluðun, özverinin ve erdemin en yüksek seviyesine ulaþmasý anlamýnda yorumlanmýþtýr. Kýsacasý ihsan ve iyilik etmek hem aile içi iliþkilerde hem komþuluk akrabalýk iliþkilerinde hem de toplumun diðer alanlarýnda çok gerekli bir ahlakî özelliktir.
Ayet-i kerimede ihsandan sonra yakýnlara yardým etmemiz emredilmektedir. Bu itibarla Peygamberimiz de “Sevabý en çabuk olan taat, yakýn akrabalarý gözetmektir.” (Ýbn Mâce, “Zühd”, 23) buyurmuþtur. Fitre ve zekât verilirken, fakir olan yakýnlardan baþlanmasý prensibi de akrabalara karþý sorumluluðumuzun çok büyük olduðunun bir göstergesidir.
Yüce Rabbimiz ayet-i kerimenin diðer kýsmýnda da bizleri hayâsýzlýktan, fenalýktan ve azgýnlýktan nehy etmektedir. Ayet-i kerimenin ilk bölümünde toplumun geliþmesini, huzurunu, barýþýný saðlayan prensipler üzerinde durulmuþ, ikinci bölümünde ise toplumu mahveden, huzurunu kaçýran, çökerten kötülükler yasaklanmýþtýr. Ýnsanlarýn iþlerinde çalýþkan ve dürüst olmasý, baþkalarýnýn haklarýna riayet etmesi, saygýlý ve nazik olmasý, bencil olmamasý, iftira, dedikodu ve yalana baþvurmamasý o toplumdan azgýnlýðý, hayâsýzlýðý ve fenalýðý uzaklaþtýrýr. Peygamberimizin Veda hutbesinde insanlarýn kanlarýnýn ve mallarýnýn yaný sýra ýrzlarýnýn da mukaddes olduðunu söylemesi bu kabildendir.
Sohbetimiz devam edecek inþallah...
Eyüphan KAYA
08.05.2020, Diyarbekir
