Nedir bu EXPO?
12 Aralýk 2012 11:26 / 1987 kez okundu!
Ýzmir, 2005 yýlýndan bu yana EXPO’ya ev sahipliði yapabilmek amacýyla biri EXPO 2015 diðeri EXPO 2020 adaylýðý olmak üzere adaylýðýný kararlý þekilde sürdürüyor. Bilindiði üzere EXPO 2015 adaylýðýmýz Mart 2008’de Paris’te gerçekleþen oylamada son bulmuþ ve ne yazýk ki bu çetin yarýþta ipi Milano kenti göðüslemiþti. Þimdi ise, Tayland, Rusya, Brezilya ve Birleþik Arap Emirlikleri’nin bulunduðu zorlu bir adaylýk süreci yaþanýyor.
EXPO adaylýðý uzun bir maraton ancak zaman göz açýp kapayýncaya kadar geçiyor. Prosedürler, kriterler, yönetmelik uygulamalarý derken yoðun çalýþma temposu içinde bir bakmýþsýnýz üç yýllýk adaylýk süreci sona ermiþ. Bu yoðun çalýþma temposunu daha önce tecrübe etmiþ biri olarak sivil düzeyde geliþen taleplere karþýlýk vermek ve halký bilinçlendirme, kamuoyunda heyecan uyandýrma çalýþmalarýnýn baþlý baþýna ayrý bir mesai gerektirdiðini de gayet iyi biliyorum. Þu ana kadar EXPO Genel Sekreterliði’nde bu görevi üstlenmiþ bir uzmana henüz rastlamadým ancak bu iþin sadece afiþ asmak, broþür daðýtmak veya reklam panolarýna görsel yerleþtirmekten ibaret olmadýðýný belirtmek gerekir.
Neyse ki sivil toplum çalýþmalarý üzerine elini taþýn altýna koyan bazý belli baþlý oluþumlar bu konuda proje üretmek konusunda yoðun bir tempoyla çalýþýyor. Benim de baþkanlýðýný üstlendiðim Ýzmir Kent Konseyi çatýsý altýndaki EXPO 2020 Ýzmir Çalýþma Grubu buna en güzel örneklerdendir.
Her ne kadar bu konuda çalýþan sivil yapýlar da olsa, kamuoyunda genellikle bir tek soru hâkim: Nedir bu EXPO?
Ýzmir halký ilgililerden bu soruya net bir yanýt bulamadýðýndan þikâyet ediyor. Madem öyle yine bir görev edinerek bu konuda kýsaca ve anlaþýlýr þekilde bilgilendirmede bulunalým.
EXPO, dünyanýn kültür, tarih ve eðitim buluþmalarýdýr.
EXPO, 180 gün yani 6 ay boyunca sürekli açýk kalan bir sergi organizasyonu ve fuarlar olimpiyatýdýr. 5 yýlda bir farklý bir ülkenin bir kentinde gerçekleþtirilir.
Dünyadaki üç önemli organizasyondan biridir: Olimpiyat Oyunlarý, Dünya Kupasý ve EXPO’lar.
EXPO’lar yatýrým hacmi 30 – 40 Milyar dolarý bulan tek büyük organizasyondur.
Sadece ürünler deðil proje ve fikirler sergilenir.
Ülkeler kendi mimari anlayýþlarý ile kurduklarý pavyonlarýnda danslarýný, yemeklerini, müziklerini vs. tanýtýrlar; yani kendilerini en iyi ifade edebilecekleri ve yerel özelliklerini dahi duyurabilecekleri bir mecra bulma fýrsatýna sahiptirler.
EXPO’lar belirlenen bir tema ile gerçekleþtirilir. Ýzmir’in temasý “Herkes için Saðlýk”týr ve bu temanýn iþleneceði ve sergiye ev sahipliði yapacak olan alan Ýnciraltý’dýr.
EXPO’lar yapýldýklarý kentlere önemli anýtsal yapýlar býrakýrlar. Paris’te Eiffel Kulesi, Brüksel’de Atomium, Londra’da Crystal Palace bunlara en güzel örneklerdendir.
6 aylýk ziyaret süresince yerli ve yabancý ortalama 35 - 40 milyon ziyaretçiye ulaþan bir organizasyondur. En son 2010 Þangay EXPO’suna toplam 72 milyon ziyaretçi akýn etmiþtir ve bu bir rekordur.
Bu bilgiler ýþýðýnda þimdi þunu söylememiz mümkün. Ýzmir, dünyanýn en önemli ve yatýrým hacmi en yüksek organizasyonu EXPO’ya “Herkes için Saðlýk” temasýyla Ýnciraltý’nda ev sahipliði yapmak üzere adaydýr. Ýzmir bu organizasyonu gerçekleþtirmeye hak kazanýrsa Ýzmir’in saðlýk konusunda altyapýsý geliþecek, dünya saðlýk turizminin önemli bir çekim merkezi haline gelecektir. Sadece saðlýkta deðil, kentsel alanlarýn geliþiminde, eðitimde, ulaþýmda, altyapýda, dýþ ticarette, turizmde, iþgücünde Ýzmir, uzun vadede dünya kentleri ile yarýþýr hale gelebilecektir. Özellikle Ýzmir’e gelecek yatýrýmýn 50 milyar dolar civarýnda olacaðý düþünülürse önümüzdeki 20 yýl içinde Ýzmir’in ekonomik, sosyal ve kültürel dönüþüm yaþayan bir kent olabileceðini söylemek mümkün olacaktýr.
Kazanan kentin belirleneceði oylama Kasým 2013’te gerçekleþtirilecektir. Yani önümüzde tam bir yýllýk süre var. Yeniden bu heyecaný yakalayabilmek ve halkýn katýlýmýný saðlamak için yeterli bir süremiz var. Biz de bu ilk yazýmýzla birlikte EXPO yazýlarýmýza önümüzdeki bir yýl içinde durmaksýzýn devam ederek sürece destek olacaðýz. Þunu unutmayalým ki, halkýn katýlým saðlamadýðý bir EXPO organizasyonu baþarýya ulaþamaz. Bu nedenle farkýndalýk yaratýlabilmesi açýsýndan bu önemli hususlarý tüm Ýzmirlilerle paylaþmak da gerekmektedir.
Ýzmir, uzun yýllarýn hayalini gerçeðe dönüþtürecek, gelecek nesillere daha iyi ve yaþanabilir bir kent býrakmamýzý saðlayacak böylesi büyük bir organizasyonu gerçekleþtirecek güce sahiptir. Þimdi el birliðiyle bu gücü kullanmanýn ve tüm dünyaya göstermenin tam zamanýdýr.
Çaðrý GRUÞÇU
EXPO Dünya Sergileri Uzmaný
12.12.2012
