Markalaþtýran marka: EXPO
02 Nisan 2013 10:05 / 1648 kez okundu!
Ýzmir, 2005 yýlýndan bu yana EXPO Dünya Sergisi organizasyonuna ev sahibi olabilmek için yarýþýný sürdürmeye devam ediyor. Önce EXPO 2015 adaylýðý ve deneyimi ardýndan EXPO 2020 süreci… Toplamda yaklaþýk 4,5 yýllýk bir adaylýk süresi…
Peki, EXPO Dünya Sergisi’nin kentler için nasýl bir önemi var? Bu kadar uzun zamandýr EXPO Dünya Sergisi’ne adayýz, fakat Ýzmir’de gerçekleþtirilmesi halinde EXPO Dünya Sergisi Ýzmir’e neler kazandýrabilir, farkýnda mýyýz? EXPO Dünya Sergisi bir kenti nasýl birer marka kent haline getirebilir?
Bu sorularýn yanýtlarýný sizlerle paylaþmayý düþündüðüm bir yazý dizisiyle bir araya getireceðim. EXPO Dünya Sergileri marifetiyle birer marka kent haline gelmiþ bazý kentlere göz atmadan önce dilerseniz EXPO’nun muhteviyatýný ve bir Dünya Sergisi olarak sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda gerçekleþtirdiði dönüþümleri genel perspektifte ele alalým.
Dünya Sergileri (EXPO), 19. yüzyýlýn ortalarýndan beri düzenlenen ve ülkeler arasýndaki iletiþime, diyaloga ve barýþa katký saðlayan uluslararasý etkinliklerdir. Bir anlamda dünyanýn kültür, tarih ve eðitim faaliyetleri olarak deðerlendirilen bu sergiler, ülkeleri bir araya getirerek, daha iyi bir dünya için bilgi paylaþýmýný saðlamaktadýrlar.
EXPO Dünya Sergileri’nin temel amacý, ticari ürünlerin tanýtýlmasýndan ziyade, dünyanýn geleceðine yönelik fikirlerin, kültürel zenginliklerin veya projelerin sergilenmesi, bilimsel ve kültürel birikimlerin paylaþýlmasý, böylelikle yeni fikirlerin geliþtirilebilmesine olanak saðlanmasý ve evrensel boyutta sosyo-kültürel geliþime katkýda bulunulmasýdýr. Sergilerin, ev sahibi ülkenin/kentin özelliklerine uygun olmasýna da dikkat edilmektedir.
Dünya Sergileri, teknoloji, yenilik, çevre ile uyum gibi evrensel konulara odaklanmakta, sergileri gezenler için, ülkelerinin kültürel miraslarýný koruyarak, modern yaþama dair beklentilerini karþýlayabilecekleri imkânlarý sunmaktadýrlar.
EXPO Dünya Sergileri, 90-180 gün arasýnda açýk kalmaktadýr. Bu süre içinde, düzenlendiði kentle birlikte, bölgeye ve ülkeye olumlu etkileri olmaktadýr. EXPO Sergileri, düzenlendikleri kentleri bir marka haline getirmektedir. Sergiler, yapýldýklarý kentlere anýtsal yapýlar da kazandýrmaktadýr. Paris’teki Eiffel Kulesi (La Tour Eiffel), Lizbon’daki Vasco de Gama Köprüsü (Ponte Vasco da Gama ), Brüksel’deki Atomium, Londra’daki Kristal Saray (Crystal Palace) bu yapýlardan bazý örneklerdir.
EXPO Dünya Sergileri sona erdikten sonra da düzenlendiði kent için ayrý bir deðer ve anlam taþýmaktadýr. Bugün Sevilla’daki sergi alaný, teknoloji üreten firmalarýn yer aldýðý bir teknoparka dönüþtürülmüþ olup, kentin ve ülkenin ekonomisine katkýda bulunmayý sürdürmektedir.
162 yýldýr gerçekleþtirilen EXPO’lar, bugüne kadar 66 kez gerçekleþtirilmiþtir ve yapýldýðý kentleri birer marka haline getirmiþ, insanlarýn yaþam düzeyini yükseltmiþ, kenti daha yaþanýr kýlmýþtýr. 64’üncü kez 2008’de Zaragoza’da, 65’inci kez 2010’da Þanghay’da 66’ncý kez 2012’de Yeosu (Kore)’da düzenlenmiþtir. 2015 yýlýnda Milano (Ýtalya) 67’nci kez EXPO’ya ev sahipliði yapacaktýr.
5 yýlda bir yapýlan ve 180 gün boyunca açýk kalan EXPO’lar, yatýrým maliyetleri, katýlýmcý ve ziyaretçi sayýlarý ve yarattýðý sosyal, ekonomik ve siyasal sonuçlarý itibariyle Olimpiyat Oyunlarý ve Dünya Kupasý ile birlikte dünyanýn en büyük etkinliklerinden biridir.
Diðer "Major Events"lerde (Büyük Olaylar), olduðu gibi EXPO’lar da, yapýldýðý kentin adýyla anýlýrlar ve o kentin adýnýn tüm insanlýk ailesine duyurulmasýna ve sadece düzenlendiði tarih ile sýnýrlý olmamak üzere, kentin dönüþümü için bir kaldýraç görevi üstlenmesine fýrsat verebilirler.
Yapýldýðý yer ve zamanda insanlýða bir ayna tutma görevi üstlenen EXPO'lar ilk yýllarýnda sanayi devrimi ile birlikte ortaya çýkan ürün fazlasýna pazar yaratma fonksiyonunu üstlenmiþ, daha sonra insanlýk için bir durum tespiti yapmak ve tüm farklýlýklarýný, teknolojide ya da genel olarak bilimde eriþtikleri düzeyi hatta geleneklerini, müziklerini, danslarýný sergileyebilecekleri bir zemin oluþturmak ve tüm ülkeleri bu zeminde barýþ içinde buluþturmak, nihayet gelecek için bir ufuk sunmak rolünü üstlenmiþtir.
Þanghay EXPO'su, 72 milyon ziyaretçisiyle, tüm zamanlarýn EXPO rekorlarýný kýrarak, en kalabalýk, en pahalý, en karlý ve en baþarýlý EXPO’su olma unvanýný ele geçirmiþtir. Þanghay'la beraber EXPO'lar tekrar eski önem ve deðerine kavuþmuþ, ardýllarý için de baþarý çýtasýný yükseltmiþtir.
Ülkeler arasýnda barýþ temelli iliþkilerin kurulabilmesi için, farklý kültürler ve toplumlar arasýnda anlayýþýn saðlanmasý gerekmektedir. Bu nedenle, uluslararasý katýlýmý teþvik eden ve bu zemini yaratan EXPO Dünya Sergisi ayný zamanda bir “evrensel barýþ” projesidir.
EXPO Dünya Sergisi’nde doðrudan ticaret yapýlmaz ancak, EXPO sayesinde büyük þirketler kentlerin yatýrým olanaklarýný yerinde görebilmekte yatýrým hacmini geniþletebilmektedir.
Dünya üzerinde EXPO önemli bir markadýr ve düzenlendiði kent için önemli bir turistik referanstýr.
Ýþte böylesi bir kültürel akupunktur, evrensel barýþ modeli ve günümüzde turistik referans olan ve bir “Major Events” niteliði taþýyan EXPO’nun kentleri nasýl birer marka kent haline getirdiðini ve bir kent için nasýl bir kaldýraç olduðunu ise markalaþan bazý kent örnekleriyle gelecek yazýmda sizlerle paylaþacaðým.
Çaðrý GRUÞÇU
EXPO Dünya Sergileri Danýþmaný
02.04.2013
