Sadýk Bey Oteli, Þeyh Bedrettin'in Türbesi ve Basmane'miz
04 Ekim 2011 11:43 / 6195 kez okundu!
Þimdi bu sokaklarda ve hatta
yaþamda olmayan mültecilere…
Dönertaþ, Oteller Sokaðý, Keçeciler Ýçi; Basmane ve çevresi Havana’yý çaðrýþtýrýyor insana. Zaman zaman gidip, dip bucak gezerim buralarý. Her gezmemde de öyle farklý þeyler öðrenir, görür ve yaþarým ki…
Ýlkokul yýllarýmýn yaz tatillerini de anýmsarým. Babama çektirdiklerimi; dikiþ makinasý malzemesi almaða Keçeciler Ýçi’ne gönderdiðinde, bütün gün geri dönmeyiþlerimi… Þair Emel KAYIN,
“Bir gezgin kentlerin içinde deðil,
Zaman içinde dolaþýr aslýnda.
Bir düþ taþýr yüreðinde gizli bir yerde,
Aný yeniden var edebilmenin düþü.”
diyor ve ne kadar doðru söylüyor.
Son olarak, Konak Belediyesi Basmane Sanat Evi’ndeki Yusuf TUVÝ ile Birol ÜZMEZ’in “Oteller Sokaðý” konulu fotoðraf sergisini gezmek için gittim buralara.
Basmane Garý’ndan Anafartalar Caddesi’ne doðru girince saðdan birinci sokaktýr “Oteller Sokaðý”; eski adýyla Dibek Sokaðý veya 1296 Sokak. Halit Ziya UÞAKLIGÝL’in 1878 yýlýndan 1893 yýlýna kadar kaldýðý ve yapýtlarýný yazdýðý ev bu sokaktadýr.
Arayýp, soruyorum, Halit Ziya Uþaklýgil’in kaldýðý ev hangisi diye. Yanýt: “Âbi, bunlar otel; ev deðil.” Tamam, biliyorum da ben yazar Halit Ziya Uþaklýgil’in vakti zamanýnda kaldýðý evi arýyorum. “Güzel aðabeycim, anlatamadým galiba; onlar zengin adamlar burada kalmazlar yani. Sen git yýldýzlý otellerde ara O’nu.” Hý, hý...
Konak belediyesi Sanat Evi’nden sorayým en iyisi, onlar bilirler. Burada da aldýðým yanýt daha da ilginçti: “Beyefendi sorduðunuz þahýs bizim buraya hiç gelmediði için tanýmýyoruz kendisini. Bu nedenle de nerede oturduðunu da bilemeyiz.” Yazardýr, ünlüdür, diyorum, lâfým aðzýmda kalýyor. ”Yok, öyle imza günü falan da düzenlenmemiþ kendisi için bu sanat evinde...”
Neyse sonunda sevgili hocamýz Yrd. Doç. Dr. Emel KAYIN’ dan otelin adýný öðrenerek, buluyorum ve yazdýðý “Ýzmir Oteller Tarihi”nden öðreniyorum: 1926 tarihinde, Uþakýzade Sadýk Beyin adýný taþýyan iki otel hâlindeymiþ bu yapý. Büyük Sadýk Bey Oteli, 14 odalý ve kýrk yataklýymýþ. Konaklama ücreti ise elli kuruþ ile yetmiþ beþ kuruþ arasýnda deðiþmekteymiþ. Küçük Sadýk Bey Oteli’nde ise konaklama ücreti sadece elli kuruþmuþ. 1934 Yýlýnda yirmi üç odalý Sadýk Bey Oteli olarak iþletilen otelde, tek yataklý odalar yetmiþ beþ kuruþ, çift yataklý odalar da atmýþ beþ kuruþmuþ. Þimdilerde memleketin dibe vurmuþ garibanlarý kalmaktadýrlar burada; geceliði iki buçuk lira ile beþ lira arasýnda deðiþen odalarda, bir kiþi, iki kiþi, beþ kiþi... Otele giriþte hemen sol taraftaki kapý üstünde Lâtife Haným’ýn, kimsenin farkýnda olmadýðý tarihsel bir fotoðrafý vardýr. Hemen yan tarafýnda da Atatürk’ün bir dergiye kapak olmuþ fotoðrafý.
Otelden çýkarken karþý sokaktaki “Þeyh Bedreddin Türbesi” dikkatimi çekiyor. Þeyhimin türbesi Ýstanbul’da. Öyleyse bu kim ki? Soruyorum hemen türbeyle karþý karþýya olan otel görevlisine. Urfalý arkadaþ: ”Bu Mühim bir zattýr.” diyor. Yani bütün bilgi bu kadar mý? “Âbi daha ne diyeyim ki ben sana? Bir zattýr diyorum iþte ya!” Yani ben daha fazla bilgi var mý hakkýnda demiþtim. “Ha, anladým âbi, sen daha çok öðrenmek istiyorsun bu zâtý deðil mi? Büyük bir zattýr kendisi. Baksana âbi, kardeþi bile yanýna gömülmüþtür.” Anladým…
Sonunda kapaðý, Dönertaþ’taki Hamidiye Camisi’nin önündeki kahvehanenin bahçesine atýyorum. Adanalý Ali bakýyor bana. Dört çay iki lira. Bir çay kaþýðý yoðurtla yapýlmýþ bir maþrapa ayran da elli kuruþ. Dinlendikten sonra gideyim þu Vakýflar sebiline bir de yakýndan bakayým, istiyorum. El arabasýyla meyve satan Mardinli arkadaþa sebilin önünü kapattýðýný söylüyorum. Çok fena bakýyor. “Ýþte dibindesin, görüyorsun ya!” diyor; “daha ne istiyor muþum ki?” Mermer döner taþý döndürüyorum bu arada. Taþý döndürdüðüme þaþýrýyor Mardinli. “Ne yapýyorsun sen yahu?” diyor. Söylüyorum. “Ýþe bak lan sen!” diyor. “Salaklara, taþý döndürtsem, dilek tuttursam amma para kazanýrým ha...” Çünkü, “memleket salak kaynýyormuþ.”
Ýster misiniz bir daha gidiþimde Mardinli dediðini kanýtlýyor olsun?
Ertuðrul BARKA
04.10.2011
----
Fotoðraf: Zafer Oðuz Albümü - Ýzmir Basmane Oteller Sokaðý'ndan bir köþe...
Son Güncelleme Tarihi: 04 Ekim 2011 20:02
