THE SOCIAL NETWORK - SOSYAL AÐ
24 Ekim 2010 00:56 / 1599 kez okundu!
500 MÝLYON KÝÞÝNÝN ORTASINDA YAPAYALNIZ YAÞAYANLAR KULÜBÜ
‘Seven-Yedi’, ‘Fight Club-Dövüþ Kulübü’, ’Benjamin Button’ýn Tuhaf Hikayesi’ ile son on yýlýn en iyi yönetmenleri arasýna giren David Fincher ‘Social Network-Sosyal Að’ ile bu kez Facebook’un kuruluþunu ve nezdinde yaratýcýsý David Zuckenberg’in öyküsünü anlatýyor.
THE SOCIAL NETWORK - SOSYAL AÐ
YÖNETMEN: DAVID FINCHER
SENARYO: AORON SORKIN
OYUNCULAR: JESSE EISENBERG, JUSTIN TIMBERLAKE, ANDREW GARFIELD
Anti-sosyal karakterleri ve loþ atmosferleri seven Fincher, Tyler Durden gibi bölünmüþ bir benliði (Dövüþ Kulübü), John Doe gibi iktidarsýzlýðýný Ýncil izinde iþlediði cinayetler ile tatmin eden bir katili (Yedi), Benjamin Button gibi yaþama tersten baþlayan marjinal bir karakteri bu kez Zuckenberg’in asosyal kiþiliðinde yaratýyor. Karþý cins ile saðlýklý bir iliþki kuramayan Harvard öðrencisi, içine kapanýk dahi David öcünü bir bilgisayar programý ile alýyor. Bir kýz arkadaþýndan ret yanýtý aldýðý bir gece yarý sarhoþ olarak fakültenin ana bilgisayarýný hackleyerek kampüsteki tüm kýzlarý ortak veri tabanýnda toplar. ‘Facemash’ adýný verdiði sistemde iki kýzýn resmini karþýlaþtýrarak, kullanýcýya hangisinin daha güzel olduðunu sorar. Týklamalardan Harvard’ýn bilgisayar aðý çöker, Zuckenberg kiþisel mahremiyete saldýrýdan ve üniversitenin bilgisayar güvenliðini tehdit etmekten suçlanarak altý ay süre ile okuldan uzaklaþtýrýlýr. Böyle baþlayan sistem geliþerek 2004’te Facebook olarak ortaya çýkar ve bugün dünya üzerinde 500 milyon kullanýcýya ulaþan sanal sosyal iletiþim aðýna dönüþür.
Tüm bunlarýn gerçek nedeni Zuckenberg’in içinde patlayan öfkede gizlidir. Birçok dahinin kaderi olan asosyal kiþiliðin taþýdýðý öfke ile öcünü sanal dünyada almak ister. Sistemi yaratýrken para kazanmak veya zengin olmak gibi bir hedefi yoktur sadece kendi varlýðýný kanýtlamak, birilerine gücünü ispat etmek istemektedir.
Fincher, öykünün odak noktasýný bu duygu ve kahramanýnýn iletiþimsizliði üzerine kurmayý tercih etmiþ. Zamaný ileriye sararak Zuckenberg’e açýlan iki davaya atlamalar yapýyor. Bir tanesi Facebook’un yaygýnlaþmasýndan sonra okuldan Wiklevoss kardeþler, Zuckenberg’in kendi fikirlerini çaldýðýna iddia ederek açtýklarý davadýr. Diðeri ise þirket kurulduðunda finans iþlerinden sorumlu Eduardo Saverin’in kuruluþ künyesinde adýnýn olmadýðý üzerine açtýðý davadýr. Gerçekte iki taraf davalý da hukuk savaþýný kazanýr. Film Ben Mezrich’in yazdýðý ‘Kazara Milyarder-Facebook’un Kuruluþ Hikayesi’ adlý romanýndan uyarlanmýþ. Romanýn yazýlmasý ise Saverin’in yazara yolladýðý bir e-mail sonrasý tasarlanmýþ. Olaylarýn Saverin’in gözünden anlatýldýðý, gerçekleri yansýtmadýðý, Zuckenberg ile görüþülmediði üzerine (zaten kimse ile görüþmeyen) birçok iddia ortaya atýlýr. Sonuçta yayýmcý kuruluþ anlatýlanlarýn bir röportaj olmadýðý, bir eðlence olduðunu söyleyerek tartýþmalarý noktalamýþ.
Fincher’ýn anlatýmý yer yer belgesel canlandýrma tadýnda ilerliyor. Akýþ olarak onun araya sýkýþmýþ filmlerinden seri bir katilin araþtýrýlmasýný konu alan 2007 yapýmý ‘Zodiac’a yaklaþýyor. Uzun konuþmalar, duygusallýktan yoksun sinematografi herkesin sevebileceði bir durum deðil. Jesse Eisenberg canlandýrdýðý David karakterinde izlenmesi zor hýzlý konuþmasýný, söyleyemediklerini bilgisayarýnda yarattýklarý ile yaþama geçirmesini, sosyal yaþamdaki eðretiliðini, bakýþlarýndaki ve düþüncelerindeki farklý dünyalarý mükemmel yansýtýyor. Justin Timberlake, Nester’in kurucusu Sean Parker karakterinde oldukça baþarýlý bir profil çizmiþ. Çekimler sýrasýnda Fincher bir tek Timberlake’in gerçekteki karakter ile karþýlaþmasýna izin vermiþ.
Sözü yine yönetmen Fincher’a getirecek olursak sevdiði anarþist, sistem karþýtý karakterlerine bir yenisini eklerken, sanal dünyadaki arkadaþlýk sitelerinin kullanýcýlarýnýn da yaratýcýlarý kadar iletiþim fakiri olduðu gerçeði üzerine de düþündürüyor. Artýk insanlarýn birbirinin gözlerine bakarak konuþamadýklarý bir dünyada bir makine üzerinden kurulan arkadaþlýklarýn Zuckenberg’in dünyasý kadar trajik olduðunun altýný çiziyor. Tabi ki bu yalnýzlýktan kaçmanýn modern adý birilerini de dolar milyarderi yapýyor.
Emin Yeðinboy
24.10.2010
