Selma - Özgürlük Yürüyüþü
18 Þubat 2015 14:06 / 1398 kez okundu!
Özgürlüðe uzanan dikenli yol
Selma-Özgürlük Yürüyüþü
Yönetmen: Ava DuVernay
Oyuncular: David Oyelowo, Carmen Oyego, Tom Wilkinson, Tim Roth
Selma “ben özgürüm” demenin, ne kadar dikenli yollardan geçebileceðinin hikayesi. Martin Luther King'in 39 yýllýk kýsa yaþamýnda, siyahi toplumun özgürlük haklarý için verdiði mücadelenin önemli bir ayaðýný anlatýyor: 1965 yýlýnda Dallas’ta Selma kentinden eyalet merkezi Montgomery'e yapýlan 50 millik (87 km) özgürlük yürüyüþünün öyküsü. Bu tarihi gerçekten alýnacak çok ders var. Öncelikle, içinde þiddetin olmadýðý her türlü barýþçýl hareketin, eninde sonunda baþarýya ulaþacaðý, ikincisi ise özgürce karar verebilen adaletin özgürlükler için þart olduðu gerçeði. King, Gandhi'den esinlendiði þiddetsiz sivil itaatsizlik felsefesinin uygulayýcýsý olarak, özgürlüðe giden yollarý sabýr taþlarýyla döþemiþ bir aktivist.
Film King'in 1964 yýlýnda kazandýðý Nobel Barýþ töreni görüntüleriyle açýlýyor. Amerikan Baþkaný Johnson 64 yýlýnda medeni haklar kanununu imzalamýþ, eþit haklar vermiþtir. Uygulamada beyazlarla eþitlik sadece kaðýt üzerindedir, zencilerin oy kullanmasý farklý nedenlerle engellenmektedir. Bilhassa güney eyaletlerindeki vali ve yerel yöneticilerin ýrkçý düþüncelerinde herhangi bir deðiþiklik olmamýþ, þiddet ve aþaðýlama aynen sürmektedir. Johnson eleþtiri hedefi olmamak için King ve yandaþlarýný oyalamaktadýr. Yürüyüþ için, Dallas eyaletinde zencilerin çoðunlukta olduðu Selma kenti seçilir. Dallas'ta oy verebilecek yaþta olan 15 bin zenciden sadece 130 tanesine oy kullanma hakký verilmiþtir. Yürüyüþ üç aþamalý gerçekleþir. Ýlki 7 Mart 1965'de yapýlýr ve tarifi zor bir polis þiddetiyle daðýtýlýr. Kanlý Pazar olarak adlandýrýlan bu yürüyüþ denemesinde uygulanan þiddet, beyazlar arasýnda da büyük tepkiye yol açar ve gönüllüler destek için Selma'ya akmaya baþlar. Ýkinci yürüyüþe geniþ bir katýlým olur. Can kaybýndan korkan Martin Luther, Petrus Köprüsü üzerinde yürüyüþü yarýda keser. Mahkemenin de yürüyüþün barýþçýl olduðunu ve yapýlmasýna karar vermesi üzerine, 25 Mart 1965 tarihinde beyazlarýn da büyük katýlýmýyla tarihi yürüyüþ gerçekleþir.
Selma bu yýlýn Oscar'larýnda en iyi film ve þarký dalýnda aday gösterildi. Yönetmen Ava DuVernay bir dönemin önemini ve acýsýný hissettirmeyi baþarýyor. Finalin arþiv görüntülerle saðladýðý geçiþler, filmin tümünü sarmalayan mükemmel müzik seyircinin duygusunu içine alýyor. Luther King'in yaþamýný, aktivitelerini FBI günlük takiplerinden gün ve saat izleði içinde izletmek, filmin anti konformist yapýsýný güçlendiriyor. Irkçý þerif Jim Clark’ýn þiddet yanlýlýðý, Baþkan Johnson’ýn politik manevralarý veya Tim Roth’un yoðun bir güneyli aksanýyla canlandýrdýðý Vali Wallace’ýn görüþleri, olayýn farklý cephelerini yansýtýrken, özgür denilebilecek yaþam þeklinin ne kadar zor þartlar altýnda elde edilebileceðini gösteriyor. Böyle elde edilince ne kadar deðerli oluyor dedirtiyor. Benim için en önemli sekanslardan birisi, mahkemenin politik baskýlara raðmen yürüyüþü barýþçýl bularak, hür iradesiyle verdiði onay oldu.
Emin YEÐÝNBOY
10.02.2015
