BÝR EFSANENÝN BUNALIMI - Emin Yeðinboy
25 Kasým 2007 14:37 / 1832 kez okundu!
Artýk doksanlý yýllarýn westerni olarak isimlendirilecek yeni bir kategoriden bahsedebiliriz. Clint Eastwood 1992'de ‘Unforgiven-Afedilmeyen’ ile Oscar ödülünü kucaklarken can çekiþmekte olan bir türe adeta hayat öpücüðü veriyordu. Western ar
Yönetmen: Andrew Dominik.
Oyuncular: Casey Affleck(Robert Ford), Brad Pitt(Jesse James), Sam Shepard(Frank James),Sam Rockwell(Charley Ford),Michael Parks(Henry Craig).
1990 da Kevin Costner ‘Kurtlarla Dans-Dances with Wolves’ ile yedi Akademi ödülü birden kazanýrken beyaz adamýn vahþi, kýzýlderililerin ise barýþcýl karakterlerinin altýný çizer ve bu türde artýk bazý þeylerin daha gerçekçi olmasý gerektiði mesajýný verir. Saðcý ve ýrkçý kimliði temsil eden tür artýk yeni bir kimlik arayýþýna yönelmiþtir. ‘Affedilmeyen’ de William Munny tam anlamýyla bir anti kahramandýr, kural tanýmaz bir silahþörlük döneminden sonra inzivaya çekilmiþ, çiftçilik yapmaktadýr. Karýsýnýn ölümünden sonra çocuklarý ile yalnýz kalmýþ zor bir yaþam sürmektedir. Artýk ata binme becerisini bile yitirmiþ günlerini beslediði domuzlarýn çamuru içinde çalýþarak geçirmektedir. Bir fahiþeyi yaralayan iki adamýn baþýna konulan ödülü kazanabilmek için geçmiþindeki kimliðine dönmesi için bir fýrsat olur. Fakat artýk kolay deðildir izleyici paslanmýþ bir kahramanýn yerlerde sürünmesine filmin son bölümüne kadar tanýklýk eder. Kahraman son on dakikada ayaða kalkar ve gereðini yapar. Eastwood’un bu filmde yaptýðý en iyi þey Munny gibi karanlýk bir karakteri mükemmel iþlerken yan karakterlerde de ayný özeni göstermesidir. Artýk kasabanýn meydanýnda düello yapan, Kýzýlderilileri alnýndan vuran kovboy dönemi kapanmýþ günümüzün tüm türlerinden beslenen western baþlamýþtýr.
Modern çað kovboylarýnýn eþcinsel iliþkisini anlatan ‘Brokbeck Daðý-Brokbeck Mountain’ artýk westernin tüm maço kalýplarýný yýrtýp atan bir örnek olarak karþýmýza çýkar. Yönetmen koltuðundaki uzak doðu kökenli Ang Lee iki kovboy arasýndaki gay iliþkiyi epik bir öykü olarak kayýtsýz kalýnamayacak bir romantizm ile harmanlayarak yansýtýyordu. Akademi tüm kalýplarý yýkan bu filme en iyi film Oscarýný veremiyor fakat Ang Lee’nin de hakkýný yiyemiyordu. Aday gösterildiði sekiz daldan üçünde en iyi yönetmen, uyarlama senaryo ve orijinal þarký dalýnda ödüllendiriliyordu film.
‘Korkak Robert Ford’un Jesse James Suikasti’ nereden bakýlýrsa bakýlsýn western döneminde geçen bir karakter filmi. Klasik western akýþýyla hiçbir ilgisi olamayan bir film. Olsa olsa bir nevi anti-western olabilir. Oldukça duraðan uzun diyaloglar ile süren akýþ içinde oyunculuklar ve görüntü yönetmeni Roger Deakins ön plana çýkýyor. Brad Pitt’in canlandýrdýðý Jesse James sinirleri gergin çevresindeki her þeye karþý paranayokça yaklaþan bir karakter. Yaptýðý tren ve banka soygunlarýyla daha yaþarken halkýn gözünde kahraman mertebesine yükselmiþ adýna resimli romanlar yayýnlanan bir haydut. Filmde karþýmýza çýkan karakter ise her türlü karizmadan yoksun depresif bir suratla koltuðunda oturan, çetesinin elemanlarýnýn kendisini satmasýndan veya sýrtýndan vurmasýndan þüphe duyan karmaþýk tam bir psikiyatrik bir olgu. Aile yaþantýsý ve çocuklarý ile iliþkisi de es geçilmiyor. Ev içinde oldukça standart davranan bir aile reisine dönüþüyor. Kendisine hayran Robert Ford aðabeyi Charley ile James’in çete elemanlarý olarak son güvenebileceði daha doðrusu güvenmek istediði elemanlardýr. Robert Ford rolünde Casey Affleck her þeyden önce vücut dili ve mimikleri ile muhteþem bir performans sergiliyor. Özgüven eksikliðini örtebilme mücadelesi, James’in güvenini kazanmak için yaptýðý manevralar hepsi birinci sýnýf oyunculuk gösterisine dönüþüyor. Pitt’in zorlanmadan 12 Maymun ve Fight Club arasý bir oyunculukla Jesse James’i oynuyor. Film finalini daha isminde açýklarken en çarpýcý bölümünü suikast sonrasý son yirmi dakikasýnda gerçekleþtiriyor. Suikast sonrasý Ford kardeþlerin yaþamýnda olan deðiþiklikler, Jesse James efsanesinin yerle bir edilmesi ayrýntýlý olarak yansýtýlýyor. Jenerik yazýlar ile verilmesine alýþtýðýmýz bu durumlar filmde ayrýntýlý ele aldýðý bireysel psikolojilerin toplumsal devamý olarak ortaya çýkýyor. Görüntü yönetmeni Roger Deakins soðuk mesafeli renkleri tercih ederken sanki samimiyetsiz insan iliþkilerine ve Jesse James’in karakterine atýfta bulunuyor.
Emin Yeðinboy
