|
hurkus
|
 Þiþik topun havasý - Tanýl Bora
Türkiye'deki büyük þike operasyonu, büyük bir 'Futbol sadece futbol deðildir' dersi. Keþke sahiden ders olabilse. Ve tabii þike de sadece þike deðildir.
Futbola bakýþýn muhtelif zaviyeleri var biliyorsunuz. Futbol yorumculuðunun ayrý dallarý var… Analitik geometriciler var, diziliþleri okur, oyunun ultrasonunu çeker. Datacýlar, istatistik dökümlerle beþe iki çevirirler. Bahisçiler en büyük skorseverlerdir, neticeler onlarýn Hatice’si olmuþtur. Sosyal bilim yutmuþ olanlar, futbolun sosyal olgularýna bakarlar. Folklorcular ve ‘Kârhanede Romantizm’ yapanlar, hikâye okur gibi içine düþerler futbol sahnelerinin.
Þimdi önümüzde bir polisiye roman var. E malûm, iyi polisiye iyi edebiyattýr. ‘Futbolun içinde bu da var’!
Futbolun içinde bunun da, yani þikenin, manipülasyonun, mafyavari iliþkilerin, envai çeþit polisiyenin de olduðunu zaten bilmez deðildik. Herkesin bildiði sýrlardan biz saflar dahi haberdardýk. Bazýlarýysa iþin neredeyse özünün bu olduðuna inanmýþ gibidirler. Falan topçuyu ‘mamalamýþlar’, þu maç baðlanmýþ, þu hakem ayarlanmýþ… Bunlarý data kesinliðinde konuþur, sahadaki oyunu bu dalaverelerin formalitesi sayarlar. Bugün onlarýn bayram günü. Futbol sahnesi, ‘olay yeri inceleme’nin sarý bantlarýyla sarýlmýþ durumda.
Lâkin oynananýn her zaman esasen bir manipülasyon maçý olduðunu düþünenlerle, kafadan komplocularla da bu iþler çözülmez. Çünkü onlar bunlarý zaten doðal sayarlar. Onlar, ‘Fenerbahçe’yle oyun oynamak çok tehlikelidir’ kafasýndadýrlar. Fenerli olmayanlarý da öyledir. (Baþka ‘büyüklerin’, kesat bir sezon geçirmeleri ‘sayesinde’ vukuatsýz kaldýðýný gayet iyi biliyorlardýr örneðin.) Kimsenin ilk taþý atacak halde olmadýðýnýn bilinciyle, ‘denge’ gözetirler.
Komplo zihniyetinin içinden bakýp göremediðini, folklorcu-romantik bakýþ daha iyi fark edebilir. Sadece ve sadece þu pederþahi hitap biçimleri, þu ‘Baþkaným’lar, protokol tribünü zevatýnýn þu muhabbeti, bize çok þey söyler. Sadece tekinsiz iþlerin deðil, her þeyin her þeyin nasýl þeffaflýktan uzak, nasýl dar iliþkiler içinde yürütüldüðünü… Futbol âleminin, hukukî, malî, her açýdan nasýl olaðanüstü imtiyazlarla kollandýðýný, böyle bakarak fark edebiliriz. Gerçekten deðiþecekse, gerçekten ‘bir daha asla’ ise, ancak bu iktidar kültürünün deðiþmesiyle olabilir. Biraz da bunun idrakine yarasa, ne güzel olur.
Bu þike soruþturmasý, ister istemez Susurluk ve Ergenekon’u hatýrlatýyor. Futbol dünyasýndaki ‘karanlýk’ iliþkilerin ürkü dolu bir suskunlukla geçiþtirilmekten çýkýp üzerlerine gidileceði, gayrinizamî iktidar yapýlarýnýn çökertileceði (veya bari hýrpalanacaðý) umudunu yeþertiyor. Susurluk ve Ergenekon soruþturmalarýndaki endiþelerle beraber... Somut bir sonuca varýlacak mý yoksa sündürülecek mi? Somut vakalarýn teþhiri, bir zihniyetin teþhirine de yarayacak mý?
Ayrýca futboldaki manipülasyon þebekesinin, doðrudan doðruya Susurluk ve Ergenekon’da ucu görünen güç iliþkileriyle rabýtasýný unutmayalým. Mecazen deðil ‘direkman’ Ergenekon baðý da var! Tam da bu nedenle, ‘bu iþlerle’ salimen hesaplaþabilmek için, 2005’teki þu meþ’um Ýsviçre maçý rezaletiyle enine boyuna hesaplaþmak gerekir. ‘Kartaca yýkýlmalýdýr’ýmýz odur.
Fenerbahçe’nin küme düþürülmesini tasavvur etmek, bunun sadece konuþulmasý bile, Genelkurmay’ýn Milli Savunma Bakanlýðý’na baðlanmasý fikrinden daha fantastiktir bu memlekette. Türkiye liginden bir Avrupa kupasý þampiyonu çýkmasýndan, oligarþik blok dýþýnda bir takýmýn lig þampiyonu olmasýndan sonra, memleket futbolunun ‘asrîleþmesinin’ en büyük olayý bu olabilir: Bir büyüðün küme düþürülmesi veya ‘gerçekten’ aðýr cezaya çarptýrýlmasý. ‘Adamlar Juventus’u düþürdü!’ hayranlýðýna kapýlmýþ Garbiyatçý fanteziyi tatmin etmek, ‘Bakýn artýk bizde de oluyor’ gururunu þiþirmek için deðil elbette. Hep söylendiði gibi, gayet yalýn: ‘Gerçekten bir þey varsa…’ Ýþte o zaman, gerçekten…
Futbola bir de ekonomist bakýþ var biliyorsunuz. Ýlk günden, harýl harýl ‘pasta’nýn ne kadar ufalacaðýný hesaplamaya giriþtiler. Endiþeli gözlerle, marka deðeri kaybýna karþý uyarýyorlar. Hileli malýn marka deðeri ne olur? Hem söyleyin, futbolun þiþik topunun biraz havasýnýn alýnmasýna ihtiyacý yok mu?
Radikal
|
Sitemizde yayýnlanan yazýlar, yazarlarýný baðlar.
