DÖNGÜ ZAMANI! BATI'NIN ÇÖKÜÞÜ, DOÐU'NUN YÜKSELÝÞÝ
30 Kasým 2021 13:37 / 645 kez okundu!
"Türkiye, tüm baský ve engellemelere raðmen; savunma sanayide yaptýðý atýlýmlarý, Suriye sýnýrlarýnda kurulmak istenen bir terör devletine izin vermeme kararlýlýðý, yine tüm denklem dýþýnda býrakýlma giriþimlerine raðmen Doðu Akdeniz'de haklarýný koruma refleksleri ve tam baðýmsýz dýþ politika vizyonu ile Batý'nýn hertürlü baskýsýna raðmen gerekiyorsa Rusya ve Çin gibi ülkelerle 'çýkarlarý doðrultusunda' devam ettirdiði iliþkileri ile Doðu'nun dik duruþuna ve yükseliþine örnek teþkil etmektedir."
****
DÖNGÜ ZAMANI! BATI’NIN ÇÖKÜÞÜ, DOÐU’NUN YÜKSELÝÞÝ
Avrupa ve ABD inisiyatifiyle oluþturulan uluslararasý kurum ve kuruluþlarýn bir merkez ve bütünlük içinde hareket ettikleri ve bu yapýlar ile dünyayý dizayn etmeye çalýþtýklarý bir dönemi artýk yavaþ yavaþ geride býrakýyoruz.
Sözde "demokrasi" söylemlerinden "insan haklarýna" ve "diktatöryel yönetimler" bahanelerine kadar birçok gerekçe ile Afrika'dan Ortadoðu ülkelerine kadar "askeri" ve "ekonomik" olarak büyük bir etki alaný oluþturan Batý, kendi arasýnda çeþitli sorunlar yaþasa da her daim Doðu politikalarý konusunda ittifak etmiþlerdir.
Gerek pandemi sürecinin getirdiði zorluklarla oluþan yeni "gerçeklik", gerekse globalleþen ve dijitalleþen dünyanýn avantajlarý ile sözkonusu coðrafyalardaki halklarýn ülke yönetimlerinde daha etkin bir güç haline gelmesi, Batý'nýn kurmuþ olduðu düzenin sonunu getiriyor. Ve Batý artýk etki alanlarýný hýzla kaybediyor.
1945 yýlýndan itibaren neredeyse sorunsuz yürüyen bu sistem, aslýnda tamamen Batý ve müttefiklerinin ayakta kalmasý üzerine kurgulanmýþ olan "hegomanik" bir sistemdir. Eðer bu sistem içinde olmak isteniyorsa; özellikle ekonomik açýklýk, dolar sistemi içinde yer alma, gerektiðinde Batý'nýn askeri varlýðýna izin verme, bölgesel sorunlarda Batý çýkarlarý doðrultusunda iþbirliði yapma ve Batý'nýn çýkar alanlarý içerisinde hareket etme esastýr.
Bu sisteme karþý olasý bir direnç ise Batý tarafýndan; elindeki geniþ diplomatik, finansal, kurumsal, askeri ve istihbarat gibi araçlarla ülkelere yönelik deðiþen ölçü ve kapsamda "cezalandýrma politikasý" ile karþýlýk bulur ve çoðunlukla Batý "müttefikleri" de buna istemeyerek de olsa katýlýr.
Bu Batý birlikteliði ve özellikle ABD, kendisinden önceki hegemonik güçler olan Hollanda ve Ýngiltere’nin baþýna gelenleri çok iyi biliyor. Çünkü tarihe bakýldýðýnda hegemonya, kapitalizmin kriz döngüleriyle paralel iþliyor. Hegemonik devletlerdeki ekonomik kriz, yeni hegemonik meydan okuyucularýn ortaya çýkmasýna neden oluyor ve bu bir döngü olarak gerçekleþiyor.
Bugün gelinen noktada bunun farkýnda olan Batý, tabir yerinde ise “döngü kýrýcý” olmaya çalýþýyor ve kurduðu bu sistemin daðýlmamasý için giderek saldýrganlaþýyor. Üstelik Rusya, Çin ve Türkiye gibi yükselen yeni güçler karþýsýnda göreli olarak geriliyor.
Ve artýk net bir þekilde görülüyor ki; Batý'nýn kurmuþ olduðu bu düzen büyük bir yýkým ile karþý karþýya. Net bir ifade ile; 'Mýzrak çuvala sýðmýyor'...
Deðiþen Strateji Deðiþmeyen Anlayýþ
2000'lerin ilk yýllarýna kadar etkisinden çýkma eyliminde bulunan ülke ve alanlarda, askeri operasyon ve iþgallerle yeniden etki alaný kuran Batý, özellikle son 10 yýllýk dönemde 'ekonomik' ve 'iç baskýlar' neticesinde bu durumu tamamen vesayet savaþlarýna haline dönüþtürmüþtür.
"Vekil terör örgütleri' ve 'devþirme liderler' aracýlýðý ile kurduklarý düzeni sürdürmeye çalýþmýþlardýr.
Nitekim bu yeni stratejilerinin etkili olduðu ülke ve alanlar da olmuþtur. Özellikle 'Arap Baharý' süreci ve sonrasýnda Mýsýr, Suudi Arabistan gibi ülkelerde 'devþirme liderler' ile, Suriye gibi noktalarda ise PKK ve DEAÞ gibi 'vekil terör örgüterini' kulanarak etkilerini devam ettirmeye çalýþmýþlardýr.
Rusya ve Çin gibi Batý'nýn kurduðu bu düzeni tersine çevirme konusunda büyük adýmlar atan ülkelerin yanýna artýk Türkiye'de eklenmiþtir. Türkiye, bölgesel bir güç olarak Batý'nýn etki alaný içerisindeki birçok noktada kendi politikalarýný ortaya koyarak 'Türkiye Ekseni'ni ortaya çýkarmaktadýr.
Türkiye, Soðuk Savaþ sonrasý dönemde Batý’nýn ve Batý'nýn kurduðu uluslararasý kuruluþlarýn kontrolünde tutulmuþtur. NATO, AB, IMF ve buna benzer kuruluþlarla Türkiye her daim kontrollü bir büyümeye veya küçülmeye itilmiþtir. Türkiye yeri geldiðinde ekonomik krizlerle, yeri geldiðinde ise Batýlýlarýn en sevdikleri yöntem olan darbelerle Batý çýkarlarý doðrultusunda “terbiye edilmiþtir”.
Nitekim son dönemde de Türkiye'nin baðýmsýz politikalarý ve kendi eksenini oluþturma çabalarý Batý'yý rahatsýz etmiþ ve PKK, FETÖ gibi yapýlarla Türkiye yine 'kontrol altýnda' tutulmak istenmiþtir. Ve yine bu 'vekiller' aracýlýðý ile 1960 ve 1980'lerde olduðu gibi 2016 yýlýnda da darbe yapýlmaya kalkýþýlmýþtýr. Ardýndan ise kurduklarý ekonomik düzen üzerinden Türkiye'yi sýkýþtýrma ve kontrol altýnda tutma gayretlerinin dozajý artýrýlmýþtýr.
Fakat görünen o ki; 'Yeni Türkiye' vizyonu hafife alýnmýþtýr!
Yeni Türkiye; Doðu-Batý ve Kuzey-Güney sahalarýnda her kesime yeni bir umut ve model vadeden bir ülke konumuna doðru ilerleyerek alternatif teþkil etmesinin yanýnda, Batý’nýn ‘Yeni Dünya Düzeni’ne de çomak sokmuþtur.
Afrika'dan Akdeniz'e Balkanlardan Ortadoðu ve Asya'ya kadar geniþ bir etki alaný oluþturan ve özellikle Afrika ve Ortadoðu halklarý üzerinde rol model etkisi oluþturan Türkiye, Batý'nýn kurduðu sömürü düzeninee karþý dik duruþun adeta simgesi haline gelmiþtir.
Türkiye, tüm baský ve engellemelere raðmen; savunma sanayide yaptýðý atýlýmlarý, Suriye sýnýrlarýnda kurulmak istenen bir terör devletine izin vermeme kararlýlýðý, yine tüm denklem dýþýnda býrakýlma giriþimlerine raðmen Doðu Akdeniz'de haklarýný koruma refleksleri ve tam baðýmsýz dýþ politika vizyonu ile Batý'nýn hertürlü baskýsýna raðmen gerekiyorsa Rusya ve Çin gibi ülkelerle 'çýkarlarý doðrultusunda' devam ettirdiði iliþkileri ile Doðu'nun dik duruþuna ve yükseliþine örnek teþkil etmektedir.
Batý'nýn Çöküþü Doðu'nun Yükseliþi
Bütün bu geliþmeler ýþýðýnda Rusya, Çin ve Türkiye neredeyse Batý'nýn sömürü ve etki alaný olarak gördüðü her noktaya ve baþlýða nüfuz etmeye baþlamýþ, ayrýca askeri ve ekonomik alanlarlarda da etkisini artýrmýþtýr.
Rusya, Çin ve Türkiye kendi etki alanlarýný oluþturmak için çeþitli noktalarda karþý karþýya gelseler de Batý'nýn hegomanyasýný yýkmak konusunda ayrý ayrý büyük adýmlara imza atmaya devam ediyorlar.
Bölgesel sorun çözme kabiliyetlerini küresel sorunlarý çözmeye doðru eviren, Afrika'dan Ortadoðu ve Asya'daki faaliyetlerine, savunma sanayi atýlýmlarýndan bir kuþak bir yol ve üretim gibi ekonomik etki hamlelerine kadar attýklarý adýmlarla yükselen bir Doðu, Batý'nýn kurduðu sistemi temellerinden sarsýyor.
Batý'nýn artýk çaresizlik noktasýna gelmeye baþlayan 'döngü kýrcý' saldýrgan adýmlarý Doðu'nun yükseliþi karþýsýnda hergün daha da çaresiz kalýyor. Dünya; Batý'nýn kurduðu sistemin çöküþüne ve Doðu'nun yükseliþine þahitlik ediyor.
Adem KILIÇ
Siyaset Bilimci/Yazar
